Cần hạn chế tiêu dùng tiền mặt, để phòng ngừa tham nhũng hiệu quả hơn

	Quốc hội thảo luận về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020
	Phòng, chống tham nhũng phải hiệu quả hơn nữa

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu điều hành nội dung thảo luận về công tác tư pháp và công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020

Cho ý kiến về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020, đa số đại biểu đánh giá cao quyết tâm của Chính phủ các các cơ quan liên quan trong công tác phòng chống tham nhũng, đặc biệt có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác phòng, chống tham nhũng tiếp tục được tăng cường; “tham nhũng được kiềm chế, từng bước được ngăn chặn và có chiều hướng thuyên giảm”.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến đại biểu cho rằng tình hình tham nhũng “vẫn diễn biến phức tạp, có biểu hiện tinh vi hơn và khó phát hiện” và cho rằng, bên cạnh tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp của cán bộ, công chức trong giải quyết công việc thì tình hình tham nhũng vẫn chủ yếu xảy ra ở một số lĩnh vực kinh tế trọng điểm, nhạy cảm như quản lý và sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng, tài sản công; xuất hiện tình trạng lợi dụng thiên tai, dịch bệnh để tham nhũng; xuất hiện tham nhũng trong việc thực hiện xã hội hóa, tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập; tội phạm tham nhũng có tổ chức, xuyên quốc gia, tham nhũng thực hiện bên ngoài lãnh thổ Việt Nam; bảo kê cho xã hội đen, buôn lậu, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm…

Đại biểu Trần Văn Mão, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An, cho rằng tội phạm tham nhũng đã và đang diễn ra tinh vi, nghiêm trọng ở các lĩnh vực, đặc biệt ở những lĩnh vực tài chính, thuế, đất đai, tuyển dụng, bổ nhiệm, đề bạt cán bộ và các lĩnh vực nhạy cảm khác mà dư luận, cử tri, báo chí phản ánh nhiều lần, đòi hỏi cơ quan chức năng và chính phủ cần có biện pháp quản lý chặt chẽ hơn, tránh tạo kẽ hở để các đối tượng trục lợi. Đại biểu đề nghị Chính phủ cần phải tổng kết, đánh giá, nhận diện vấn đề này để dự báo đúng tình hình tham nhũng và đề ra giải pháp phòng, chống hiệu quả, sát với tình hình thực tế.

Cùng quan điểm này, đại biểu Lý Tiết Hạnh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định, đánh giá cao thời gian qua Chính phủ và các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều giải pháp trong công tác phòng, chống tham nhũng. Tuy nhiên, đại biểu đặt câu hỏi vì sao Báo cáo của cơ quan tư pháp cũng cho rằng loại tội phạm tham nhũng vẫn chưa phản ánh đúng, đầy đủ thực trạng này. Việc phân tích làm rõ nguyên nhân chính làm cơ sở để đưa ra giải pháp hiệu quả quyết liệt hơn để giải quyết tình trạng này vẫn chưa được Chính phủ nêu lên trong báo cáo.

Đánh giá cao thời gian qua các cơ quan như Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, các cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân rất quyết liệt trong công tác thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử tội phạm về kinh tế và tham nhũng, được cử tri và nhân dân đồng tình, đánh giá cao. Đại biểu Nguyễn Thanh Thủy, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang, nêu con số công tác thu hồi tiền, tài sản từ các vụ án tham nhũng mới chỉ đạt trên 43%, khoảng 15.000 tỷ đồng. Đại biểu đề nghị cần hoàn thiện chế tài ngăn ngừa hành vi vi phạm pháp luật, nhất là tội phạm kinh tế, tham nhũng, lãng phí, kiến quyết thu hồi tài sản do chiếm đoạt, tham nhũng, kịp thời công khai cho cử tri và nhân dân biết những vụ việc nghiêm trọng đã và đang xử lý.

Để công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí hiệu quả hơn, đại biểu Nguyễn Thanh Thủy đề xuất Chính phủ cần sớm triển khai đồng bộ hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ tốt, kịp thời các dịch vụ hành chính công, đẩy mạnh dịch vụ mua sắm bằng giao dịch điện tử, nhằm hạn chế tiêu dùng tiền mặt, phòng ngừa tham nhũng hiệu quả hơn. Tăng cường công khai, minh bạch trong lĩnh vực mua sắm tài chính công, định giá, đấu thầu đất đai, tài nguyên, đấu thầu xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước, kể cả việc chi trả đền bù giải tỏa đất cho nhân dân… Đại biểu cũng đề nghị xử lý nghiêm người đứng đầu các cơ quan, đơn vị địa phương, thanh tra chuyên ngành nếu để xảy ra sự việc nhũng nhiễu kéo dài, bao che cho sai phạm, kể cả sai phạm.

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận về Công tác phòng, chống tham nhũng năm 2020, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu khẳng định, các ý kiến đại biểu quốc hội đánh giá cao sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, nhất là các cơ quan chuyên trách phòng, chống tham nhũng, nhờ vậy công tác phòng, chống tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh bài bản hơn. Công tác thanh tra, kiểm toán, phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng tiếp tục được tăng cường. Nhiều vụ án lớn, nghiêm trọng được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh. Việc thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng kinh tế có nhiều tiến bộ hơn.

Quốc hội tán thành với đánh giá của Chính phủ về tình hình tham nhũng năm 2020 đang được kiềm chế, từng bước được ngăn chặn, có chiều hướng thuyên giảm. Qua đó tạo được sự đồng thuận, củng cố lòng tin của nhân dân vào quyết tâm chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, công tác phòng, chống tham nhũng còn một số bất cập được đại biểu quốc hội quan tâm, như công tác hoàn thiện thể chế, nhất là cơ chế kiểm soát quyền lực còn bất cập. Việc thực hiện các quy định về định mức, chế độ thanh toán không dùng tiền mặt, xử lý trách nhiệm của người đứng đầu để xảy ra tham nhũng và một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng vẫn chưa thực sự hiệu quả.

Tình trạng lợi dụng sơ hở của cơ chế, chính sách để nhũng nhiễu, gây phiền hà cho dân, doanh nghiệp nhóm lợi ích, bảo kê vẫn diễn ra, xuất hiện tình trạng lợi dụng thiên tai, dịch bệnh để trục lợi tham nhũng, gây bức xúc, bất bình trong xã hội. Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng còn một số hạn chế, số vụ án được phát hiện, điều tra, truy tố vẫn chưa phản ánh đúng thực trạng tham nhũng.

"Năm 2020 tiếp tục xảy ra một số vụ việc tiêu cực ngay trong một số cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, làm ảnh hưởng đến uy tín của các cơ quan bảo vệ pháp luật và lòng tin của nhân dân", Phó Chủ tịch Quốc hội nói.