Cân nhắc việc mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với 3 dịch vụ viễn thống mới

Toàn cảnh phiên họp

Báo cáo tại phiên họp, các vấn đề lớn được Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội trình bày bao gồm: điều chỉnh và quản lý dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet (OTT viễn thông), dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây; chia sẻ cơ sở hạ tầng viễn thông; thiết kế, xây dựng công trình viễn thông; đấu giá quyền sử dụng kho số viễn thông, tài nguyên Internet; hoạt động viễn thông công ích.

Về điều chỉnh và quản lý dịch vụ viễn thông cơ bản trên Internet (OTT viễn thông), dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây, có ý kiến đề nghị cân nhắc việc mở rộng phạm vi điều chỉnh đối với 03 dịch vụ mới là dịch vụ OTT viễn thông, trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây.

Thường trực Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thấy rằng dự thảo Luật điều chỉnh đối với 03 dịch vụ mới so với Luật Viễn thông năm 2009 là cần thiết vì: Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ với xu hướng hội tụ giữa viễn thông và công nghệ thông tin, đã xuất hiện một số dịch vụ cung cấp thêm các tính năng tương tự như dịch vụ viễn thông truyền thống và các dịch vụ này cần được điều chỉnh với phương thức phù hợp vừa đáp ứng yêu cầu quản lý, vừa tạo điều kiện thuận lợi khuyến khích đổi mới sáng tạo, phát triển;

Dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây đã trở thành những thành phần quan trọng của hạ tầng số quốc gia, hạ tầng của nền kinh tế số. Một số quốc gia đã có quy định nhằm quản lý dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây với các mức độ khác nhau. Việc điều chỉnh kinh doanh dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây sẽ tạo môi trường pháp lý rõ ràng, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp;

Dịch vụ OTT viễn thông được điều chỉnh sẽ tạo sự bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Nhiều nước đã quy định OTT viễn thông là dịch vụ viễn thông, được quản lý theo pháp luật về viễn thông.

Thường trực Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thống nhất với quan điểm của Chính phủ trình Quốc hội về việc điều chỉnh 03 dịch vụ mới và đã tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, chỉnh lý rõ ràng hơn thuật ngữ tại các khoản 10, 11 và 13 Điều 3, đồng thời bố cục riêng Mục 3 Chương II gồm Điều 28 và Điều 29 quy định về vấn đề này.

Về ý kiến đề nghị có phương thức quản lý phù hợp đối với các dịch vụ mới, Thường trực Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhận thấy: Dịch vụ trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây là dịch vụ thực hiện lưu trữ, xử lý dữ liệu. Pháp luật một số quốc gia tập trung vào vấn đề bảo vệ dữ liệu; pháp luật Việt Nam quy định tương đối hoàn chỉnh về bảo đảm an toàn thông tin, bảo vệ dữ liệu. Vì vậy, quản lý các dịch vụ này ở mức độ phù hợp nhằm tạo điều kiện cho phát triển kinh tế số, xã hội số.

Dịch vụ OTT viễn thông là dịch vụ không có hạ tầng mạng, người sử dụng dễ dàng thay đổi nhà cung cấp, thị trường có khả năng tự điều tiết. Tham khảo kinh nghiệm quốc tế, dự thảo Luật quy định quản lý dịch vụ này có độ mở, linh hoạt, không cản trở việc cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp. Các quy định trong dự thảo Luật chủ yếu nhằm bảo vệ quyền lợi người sử dụng, bảo đảm an toàn, an ninh thông tin.

Tiếp thu ý kiến xác đáng của đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật chỉnh lý theo hướng “quản lý nhẹ” (light-touch regulation) đối với 03 dịch vụ nêu trên, cụ thể: Không hạn chế tỷ lệ vốn góp nước ngoài đối với hoạt động đầu tư kinh doanh dịch vụ trung tâm dữ liệu, dịch vụ điện toán đám mây, dịch vụ OTT viễn thông tại Việt Nam (điểm a khoản 1 Điều 28 và điểm a khoản 1 Điều 29); Quy định rõ nghĩa vụ của doanh nghiệp cung cấp 03 dịch vụ trên, tập trung vào bảo đảm chất lượng dịch vụ; quyền của người sử dụng, an toàn, an ninh thông tin; giảm bớt một số nghĩa vụ so với các dịch vụ viễn thông truyền thống (khoản 1 Điều 28 và khoản 1 Điều 29); Chỉ quy định nguyên tắc về điều kiện hoạt động, giao Chính phủ quy định chi tiết để phù hợp với yêu cầu quản lý (Điều 41).

Đối với việc quản lý hoạt động cung cấp 03 dịch vụ mới qua biên giới đến người sử dụng trên lãnh thổ Việt Nam, hiện Việt Nam chưa cam kết trong các điều ước quốc tế, dự thảo Luật giao Chính phủ quy định chi tiết để phù hợp với chính sách từng thời kỳ (khoản 2 Điều 28 và điểm a khoản 4 Điều 29).