Cấp bách hoàn thành phổ cập hóa đơn điện tử

Bước tiến mạnh trong quản lý thu ngân sách

Đồng thời, điều này làm tăng thu ngân sách từ thuế đáng kể, nhất là ở 6 nhóm ngành: ăn uống, nhà hàng, khách sạn; bán lẻ hàng hóa; bán lẻ thuốc tân dược; dịch vụ vui chơi, giải trí, du lịch, vận tải, thẩm mỹ; kinh doanh vàng và xăng dầu; dịch vụ sân golf, cáp treo, phí đường bộ...

Thống kê đến hết năm 2024, số lượng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền trên cả nước đã vượt 1,3 tỷ hóa đơn, gấp 13 lần năm 2023. Doanh thu thuế ghi nhận qua sử dụng hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền của doanh nghiệp, hộ kinh doanh đạt 686.000 tỷ đồng, gấp 7,4 lần so với năm 2023.

Đại diện lãnh đạo Tổng cục Thuế nhận định, nhờ các biện pháp tăng cường xây dựng, cập nhật công nghệ thông tin và hỗ trợ, tuyên truyền đối với người nộp thuế, đến nay, ở nhiều tỉnh, thành (nhất là các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM), việc áp dụng hình thức xuất hóa đơn từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế đã được hầu hết các doanh nghiệp, hộ kinh doanh chấp thuận và thường xuyên sử dụng.

Hiện tại, số cơ sở kinh doanh đăng ký sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền đã đạt khoảng 92.100 cơ sở, gấp 2,3 lần so với cuối năm 2023. Tại một số địa phương như TP.HCM, gần như toàn bộ các cơ sở kinh doanh (thuộc 6 nhóm ngành nghề kể trên) đều đã áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.

Tuy nhiên, xét trên quy mô cả nước, con số trên mới chỉ đạt gần 50% số lượng doanh nghiệp, hộ kinh doanh đã được thống kê (khoảng 186.500 cơ sở). Tính đến cuối năm 2024, mới có 47/63 địa phương thành lập Ban chỉ đạo triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền. Còn 16 địa phương chưa thành lập ban chỉ đạo này. Trong đó, nhiều địa phương có tỷ lệ doanh nghiệp đăng ký áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền dưới 35% như Bình Phước, Bình Thuận, Đồng Nai, Lâm Đồng, Cà Mau...

Đại diện Tổng cục Thuế cũng cho biết, một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền chuyển biến chậm ở một số tỉnh, thành là do địa phương chưa thực sự quan tâm triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, tỷ lệ người dân mua hàng không cần lấy hóa đơn tại khu vực nông thôn vẫn khá lớn. Chính sách khuyến khích, ưu đãi người tiêu dùng khi lấy hóa đơn (như chương trình “Hóa đơn may mắn”) chưa đủ hấp dẫn.

Chính phủ yêu cầu tiến tới quy định bắt buộc tất cả các cơ sở kinh doanh bán lẻ đều phải áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền

Tiến tới các quy định mang tính bắt buộc

Theo Tổng cục Thuế, hiện nay pháp luật về thuế chưa có quy định bắt buộc áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền đối với các đối tượng thuộc diện triển khai. Các quy định hiện hành vẫn cho phép người bán được đồng thời sử dụng nhiều hình thức hóa đơn và vẫn được phép xuất hóa đơn tổng vào cuối ngày đối với các lĩnh vực kinh doanh thương mại bán lẻ, dịch vụ ăn uống.

Tuy nhiên, trong năm nay, ngành Thuế xác định việc đẩy mạnh HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần tập trung thực hiện để đảm bảo môi trường sản xuất kinh doanh lành mạnh và chống thất thu ngân sách. Lĩnh vực này được Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ hết sức quan tâm, liên tục có các văn bản yêu cầu triển khai.

Cụ thể, tại Công điện số 129/CĐ-TTg (ngày 9/12/2024), Thủ tướng yêu cầu chậm nhất trong tháng 3/2025, ngành Thuế phải hoàn thành kết nối tự động phát hành HĐĐT đối với 100% cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên cả nước.

Với Công điện 133/CĐ-TTg (ngày 19/12/2024), Thủ tướng yêu cầu các địa phương căn cứ trên 19 mô hình đã triển khai thành công tại Hà Nội để nhân rộng các mô hình như: “Cấp phiếu lý lịch tư pháp trên VneID”; thu thuế khoán hộ gia đình; đẩy mạnh giải pháp triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền nhằm chống thất thu thuế.

Đặc biệt, trong Công điện 137/CĐ-TTg vừa ban hành, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính quyết liệt triển khai đồng loạt các giải pháp tăng cường quản lý thu, chi ngân sách. Trong đó, cần quy định bắt buộc áp dụng HĐĐT đối với tất cả các ngành, lĩnh vực.

Do đó, trong các tháng tới, ngành Thuế các địa phương sẽ đầu tư nâng cấp hệ thống kỹ thuật, cung cấp giải pháp giảm chi phí sử dụng HĐĐT và triển khai kết nối xuất hóa đơn từ máy tính tiền của doanh nghiệp. Các giải pháp trọng tâm giai đoạn này là ứng dụng cơ sở dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI), và máy học (ML) vào quản lý thuế. Đồng thời, ngành Thuế sẽ trực tiếp chỉ đạo các địa phương triển khai nhanh chóng, hiệu quả các chỉ đạo của Thủ tướng ngay trong quý I/2025.

Song song, ngành Thuế sẽ mở rộng các hoạt động khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, đồng thời đưa ra các chương trình thu hút người tiêu dùng tập thói quen lấy hóa đơn ngay cả khi mua hàng hóa với giá trị nhỏ.