Cắt giảm chi phí tuân thủ cho hộ kinh doanh khi bỏ thuế khoán

Theo ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) tại hội thảo “Sắp bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?” do Báo Tuổi trẻ tổ chức, chủ trương xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh kể từ ngày 1/1/2026 là vấn đề được bà con, các hộ kinh doanh quan tâm. Thời gian qua, nhiều câu hỏi được bà con tiểu thương đặt ra là “Vì sao đang ổn định lại phải chuyển đổi?”, “Khi thay đổi người dân được hỗ trợ gì?”…

Với tinh thần luôn coi hộ kinh doanh là một bộ phận quan trọng trong nền kinh tế tư nhân, cần được đồng hành và phát triển bền vững theo đúng chủ trương của Đảng, Chính phủ, Nghị quyết số 68 đã xác định xóa bỏ thuế khoán và chuyển toàn bộ hộ kinh doanh sang phương pháp kê khai.

“Đây là một bước chuyển quan trọng nhằm xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và hiện đại hơn. Chủ trương này không nhằm để tăng thu ngân sách, mà quan trọng hơn là tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của chính các hộ kinh doanh, bảo đảm sự công bằng và minh bạch cho hoạt động kinh tế”, ông Mai Sơn nhấn mạnh.

Điều này sẽ trực tiếp có lợi cho các tiểu thương. Khi doanh thu, chi phí hàng ngày được ghi chép đầy đủ, họ sẽ biết được hiệu quả kinh doanh như thế nào, từ đó chủ động điều chỉnh kế hoạch trong tương lai. Thực tế, nhiều hộ kinh doanh đã nhận thấy lợi ích của việc chuyển đổi và chủ động thực hiện chuyển đổi.

Xóa bỏ thuế khoán tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của chính các hộ kinh doanh

Theo số liệu của cơ quan thuế, trong 9 tháng năm 2025, đã có hơn 18,5 ngàn hộ kinh doanh nộp thuế khoán chuyển sang phương pháp kê khai, gần 2.530 hộ kinh doanh chuyển lên mô hình doanh nghiệp. Đặc biệt, 98% số hộ kinh doanh kê khai đã thực hiện khai, nộp thuế điện tử; trên 133 nghìn hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó khoảng 75 ngàn hộ kê khai và 57,6 ngàn hộ khoán.

Những con số này cho thấy xu hướng tất yếu, đa số hộ kinh doanh đã và đang dần thích nghi và tin tưởng vào phương thức mới, sẵn sàng minh bạch hóa hoạt động để phát triển lâu dài.

“Để chuyển đổi sang thuế kê khai, hộ kinh doanh cần phải làm gì để thực hiện theo đúng quy định luật pháp?”. Trả lời câu hỏi này, ông Mai Sơn khẳng định, việc chuyển đổi này sẽ không quá phức tạp như nhiều người nghĩ. Bà con chỉ cần làm quen với việc ghi chép sổ sách theo chế độ quy định đầy đủ, đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử nếu thuộc đối tượng theo quy định; đồng thời làm quen với các ứng dụng hỗ trợ khai, nộp thuế điện tử như eTax Mobile.

Hiện cơ quan thuế đã cung cấp miễn phí các dịch vụ thuế điện tử tích hợp từ đăng ký thuế, kê khai đến nộp thuế, giúp hộ kinh doanh có thể kê khai, nộp thuế nhanh chóng, mọi lúc, mọi nơi chỉ với vài thao tác trên điện thoại thông minh, máy tính mà không phải trực tiếp đến cơ quan thuế.

Trước tiên, ngành thuế xác định việc tham mưu hoàn thiện thể chế, chính sách là bước đi đầu tiên và quan trọng hàng đầu. Cụ thể, ngành đã tham mưu sửa đổi Luật Quản lý thuế, đồng thời phối hợp rà soát các luật thuế liên quan như: Luật thuế Giá trị gia tăng, Luật Thuế Thu nhập cá nhân để bảo đảm phù hợp với định hướng mới.

Đơn cử, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện đề xuất phương pháp tính thuế thu nhập cá nhân trên thu nhập, tức là doanh thu trừ chi phí đối với những hộ kinh doanh có đầy đủ sổ sách kế toán.

Bên cạnh đó, Cục Quản lý giám sát kế toán kiểm toán (Bộ Tài chính) đang báo cáo, đề xuất sửa đổi các quy định về chế độ kế toán đối với hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ theo hướng đơn giản, dễ thực hiện, không làm phát sinh nhân sự kế toán. Mục tiêu là để khi hộ kinh doanh chuyển lên thành doanh nghiệp siêu nhỏ, chủ hộ vẫn có thể tự duy trì sổ sách trên nền tảng ứng dụng hỗ trợ, không cần phải thuê thêm kế toán chuyên trách. Đồng thời, ngành thuế cũng làm việc với các tổ chức, doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ (phần mềm kế toán, hóa đơn...) để cung cấp, hỗ trợ các gói sử dụng với chi phí ưu đãi, phù hợp tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hộ kinh doanh trong việc tuân thủ chế độ kế toán và hóa đơn chứng từ.

“Cơ quan thuế đã rà soát để cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục và 30% chi phí tuân thủ cho hộ kinh doanh; cắt giảm 44% các thủ tục hành chính và đảm bảo toàn trình trên điện tử để hỗ trợ thuận lợi cho hộ kinh doanh. Các thủ tục ưu tiên đơn giản hóa gồm đăng ký thuế, tạm ngừng kinh doanh, khai thuế, nộp thuế điện tử, sử dụng hóa đơn, kê khai miễn giảm thuế… Tất cả mẫu biểu, tờ khai thuế liên quan đến hộ kinh doanh sẽ được rút gọn, chuyển tối đa sang hình thức điện tử để bà con chỉ cần thao tác trên máy tính hoặc điện thoại thông minh thay vì phải nộp hồ sơ giấy”, ông Mai Sơn khẳng định.

Cũng theo lãnh đạo Cục Thuế, trong quý IV/2025 sẽ nâng cấp hệ thống eTax Mobile và các ứng dụng liên quan, hướng tới xây dựng hệ sinh thái thuế điện tử thông minh dành riêng cho hộ, cá nhân kinh doanh. Mục tiêu là giúp bà con “nhập vai” người nộp thuế điện tử một cách thuận lợi nhất.

Hệ thống tự đề xuất sẵn các chỉ tiêu doanh thu, thuế phải nộp dựa trên dữ liệu như hóa đơn điện tử, thông tin đăng ký thuế của hộ kinh doanh. Bà con chỉ cần kiểm tra và xác nhận thông tin. Đây chính là bước cải cách tạo thuận lợi tối đa, giúp việc kê khai thuế trở nên đơn giản, nhẹ nhàng, giảm thiểu sai sót và thời gian cho bà con.