Chủ động tạo lập nguồn kiều hối ổn định, bền vững

	TP.HCM: Kiều hối 6 tháng đạt 3,16 tỷ USD
	Kiều hối vẫn sẽ giữ đà tăng

NHNN Chi nhánh TP.HCM cho biết, tổng lượng kiều hối chuyển về địa bàn qua các tổ chức tín dụng và tổ chức kinh tế trong 6 tháng đầu năm 2022 đạt 3,16 tỷ USD, giảm 13% so với cùng kỳ năm 2021.

Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TP.HCM cho biết, hai yếu tố chính tác động đến lượng kiều hối chuyển về giảm trong thời gian qua là cuộc xung đột Nga - Ukraine và tình hình kinh tế ở một số quốc gia, khu vực trên thế giới gặp khó khăn, lạm phát cao vì chịu ảnh hưởng của giá dầu và giá lương thực tăng cao, qua đó kéo giảm thu nhập người lao động Việt Nam ở nước ngoài và khả năng tích lũy của kiều bào.

Ảnh minh họa.

Mặc dù vậy, lượng kiều hối vẫn tiếp tục được chuyển về, giá trị trong nửa đầu năm nay bằng 44,5% so với năm ngoái. Nguồn ngoại tệ này góp phần quan trọng và có ý nghĩa đối với quá trình phục hồi tăng trưởng kinh tế sau đại dịch Covid-19 của Việt Nam, giúp thân nhân kiều bào ở trong nước có thể mở rộng sản xuất và phát triển các ngành du lịch, dịch vụ và thương mại.

TP.HCM từ nhiều năm nay đã trở thành trung tâm thu hút kiều hối lớn nhất nước do địa phương này có nhiều người ra nước ngoài định cư. Trong khi đó, dòng kiều hối là nguồn ngoại tệ quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam, giúp cải thiện cán cân thanh toán và dự trữ ngoại hối...

Tuy nhiên, các thế hệ người Việt sinh sống ở nước ngoài tuổi ngày một cao nên số tiền họ tích luỹ được gửi về nước cũng dần mai một, trong khi những thế hệ trẻ thì không còn nhiều kết nối với thân nhân trong nước.

Theo các chuyên gia, Nhà nước cần có chính sách chủ động tạo lập nguồn cung kiều hối để thu hút lượng ngoại tệ về nước đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội.

PGS. TS. Đỗ Thị Kim Hảo và nhóm cộng sự của Học viện Ngân hàng cho biết, kiều hối hiện nay có hai nguồn chính: Thứ nhất là từ những người đi lao động xuất khẩu; Thứ hai là từ những người di cư (kiều bào) sinh sống và làm ăn ở nước ngoài.

Về nhóm xuất khẩu lao động, thời gian qua, Nhà nước đã có chính sách phát triển và mở rộng. Hiện tại, Nhà nước cần cải thiện chính sách này thông qua việc đào tạo, ký kết với các doanh nghiệp nước ngoài, tạo điều kiện nơi ăn ở, việc làm… để đảm bảo ổn định thu nhập cho người lao động. Trong đó, nhà nước cần chủ động có chính sách hỗ trợ chi phí, lãi vay, các khóa học ngoại ngữ và có cơ chế chính sách thưởng cho doanh nghiệp xuất khẩu lao động vào những thị trường việc làm có thu nhập cao và ổn định.

Đối với nhóm kiều bào, cần có các chính sách tạo điều kiện cho những công dân định cư nước ngoài, Việt kiều và hỗ trợ họ được tham gia vào các hoạt động thương mại trong nước, ví dụ như về góp vốn, cổ phần với các tổ chức doanh nghiệp trong nước; có chính sách ưu đãi thuế cho kiều bào; tạo điều kiện hơn nữa cho kiều bào mua đất đai, nhà ở và đầu tư bất động sản tại quê hương.

Thêm nữa, cần có chính sách tạo điều kiện cho những người định cư nước ngoài có môi trường làm việc ổn định, thu nhập cao thông qua hoạt động ngoại giao, vận động chính quyền các nước tạo điều kiện cho kiều bào làm ăn. Chính phủ chủ động ký kết với các nước những hiệp định, hiệp ước bảo vệ quyền lợi cho kiều bào đang sinh sống và làm việc ở nước ngoài, từ đó kiều bào có cuộc sống ổn định, quay trở lại đầu tư và xây dựng đất nước.

Cùng với đó ở trong nước cần có chính sách khuyến khích các chủ thể tham gia thị trường kiều hối, đặc biệt là các NHTM trong việc cung cấp tiện ích dịch vụ kiều hối.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), hiện mảng dịch vụ kiều hối của các ngân hàng còn tương đối nhỏ. Nguyên do là chi phí chuyển tiền cao và có những khu vực người dân nhận kiều hối chưa quen giao dịch qua ngân hàng. Theo đó, cần khuyến khích các tổ chức tài chính vi mô ở trong nước tham gia kết nối và chi trả kiều hối với chi phí hợp lý cho người nhận kiều hối ở các vùng sâu, vùng xa, nơi không có mạng lưới ngân hàng.

Khi dòng kiều hối được chuyển qua kênh ngân hàng nhiều hơn, các NHTM sẽ có cơ hội tăng thu hút tiền gửi từ chuyển đổi ngoại tệ sang VND, thêm nguồn vốn đầu tư cho nền kinh tế. Hơn nữa, kiều hối chuyển qua kênh chính thức còn giúp các tổ chức tín dụng tiếp cận các hộ gia đình, cung cấp dịch vụ tài chính, tạo cơ hội cho họ quản lý tài chính cá nhân, hạn chế rủi ro tài chính. Trên cơ sở đó các tổ chức tín dụng sẽ phát triển mảng bán lẻ đến từng người nghèo ở các khu vực nông thôn, thúc đẩy tiết kiệm, đầu tư hiệu quả từ nguồn kiều hối.

Để làm được điều này, TS. Hảo cho biết, trên thế giới, chính phủ các nước đã cung cấp các chương trình chuyên dụng để người định cư ở nước ngoài, người nhận kiều hối thuận lợi thành lập doanh nghiệp hoạt động trong nước. Do đó, chúng ta cũng cần có chính sách khuyến khích sử dụng các khoản kiều hối cho đầu tư, nhất là đầu tư vào DNNVV.

Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ cho kiều bào khi về nước đầu tư nhưng còn thiếu thông tin sẽ được hỗ trợ qua các khung khổ pháp lý, thể chế, điều kiện và cơ hội kinh doanh... Những điều này sẽ thu hẹp khoảng cách giữa kiều bào với quê hương, khuyến khích họ đầu tư vốn tích lũy được vào các dự án trong nước ngay cả khi vẫn còn làm việc ở nước ngoài.