Chuyển đổi xanh khu công nghiệp cần chính sách hỗ trợ đồng bộ và cụ thể

Bà Hà Thị Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế NHNN: Tạo nền tảng tài chính cho tiến trình chuyển đổi xanh

Bà Hà Thị Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế NHNN

Trong định hướng phát triển kinh tế tư nhân được thể hiện rõ nét tại Nghị quyết 68, một trong những giải pháp then chốt được ưu tiên triển khai là tạo dựng môi trường thuận lợi để các doanh nghiệp tư nhân không ngừng mở rộng và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Song song với mục tiêu đó, Nghị quyết cũng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của việc thúc đẩy tín dụng xanh như một động lực quan trọng cho sự phát triển bền vững.

Thực tế cho thấy, nhà nước đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm khuyến khích các doanh nghiệp chuyển mình theo hướng tăng trưởng xanh, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Điển hình, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành những chính sách hỗ trợ thiết thực, tạo điều kiện ưu đãi về lãi suất cho các chủ đầu tư mạnh dạn rót vốn vào các dự án thuộc lĩnh vực xanh, qua đó khuyến khích việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng cho mục tiêu này.

Về phía Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng có chính sách hỗ trợ cho chủ đầu tư đầu tư vào lĩnh vực xanh có vay vốn tín dụng ngân hàng, sẽ được ưu đãi lãi suất. Tôi tin tưởng rằng, Bộ Tài chính với vai trò đầu mối sẽ có nhiều chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi xanh. Những chính sách này có thể bao gồm các công cụ ưu đãi về thuế, phí, cũng như các giải pháp tài chính sáng tạo khác, giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng chi phí trong giai đoạn đầu của quá trình chuyển đổi.

NHNN cũng sẽ tiếp tục có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp chuyển đổi xanh và phối hợp tích cực với các bộ, ngành để hỗ trợ các doanh nghiệp; hoàn thiện và triển khai các chính sách khuyến khích các tổ chức tín dụng ưu tiên cấp vốn cho các dự án xanh, đồng thời tăng cường phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để xây dựng một khung pháp lý đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp trên hành trình chuyển đổi sang một tương lai xanh và bền vững. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các chính sách vĩ mô và những hỗ trợ cụ thể từ các cơ quan quản lý nhà nước sẽ là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của mục tiêu chuyển đổi xanh bền vững.

Ông Lê Ngọc Lâm, Tổng Giám đốc BIDV: Cần cơ chế đồng bộ khuyến khích doanh nghiệp, ngân hàng

Ông Lê Ngọc Lâm, Tổng Giám đốc BIDV

Một trong những yếu tố then chốt cần được ưu tiên trong thời gian tới chính là hoàn thiện khung pháp lý đồng bộ và rõ ràng cho cả khu công nghiệp xanh và tín dụng xanh. Thực tế hiện nay cho thấy, dù đã có Thông tư 05 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (nay là Bộ Tài chính) quy định về khu công nghiệp sinh thái, nhưng các quy định này vẫn chưa thực sự đầy đủ và bao quát.

Ngay tại BIDV, khi ngân hàng xây dựng các quy định cho các khoản vay ưu đãi dành cho khu công nghiệp xanh. Song việc xác định thế nào là một "khu công nghiệp xanh" đạt chuẩn trở thành một thách thức không nhỏ. Sự thiếu rõ ràng trong các tiêu chuẩn xanh của Việt Nam, cũng như việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế ra sao, đang tạo ra những rào cản nhất định trong quá trình triển khai. Do đó, việc xây dựng một hành lang pháp lý minh bạch và cụ thể là vô cùng cần thiết. Hành lang này không chỉ hỗ trợ các khu công nghiệp xanh hoạt động hiệu quả mà còn tạo điều kiện thuận lợi để các ngân hàng mạnh dạn thúc đẩy hoạt động cho vay tín dụng xanh.

Về phía BIDV, ngân hàng hoàn toàn sẵn sàng dành nguồn lực để ưu tiên cho các doanh nghiệp trong khu công nghiệp có nhu cầu chuyển đổi xanh. Nguồn lực này sẽ được huy động thông qua các kênh như phát hành trái phiếu xanh, trái phiếu bền vững... Đặc biệt, BIDV cam kết sẽ dành những ưu đãi nhất định về lãi suất và thời hạn cho vay đối với các doanh nghiệp đáp ứng được các tiêu chí xanh. Đây là một động thái thiết thực, thể hiện sự đồng hành của BIDV trong việc tạo điều kiện tốt nhất để doanh nghiệp thực hiện quá trình chuyển đổi xanh. Bên cạnh những giải pháp đã và đang triển khai, BIDV cam kết sẽ tiếp tục nghiên cứu và đưa ra các giải pháp hỗ trợ hiệu quả hơn nữa trong tương lai.

Bên cạnh đó, BIDV mong muốn nhận được sự chung tay và hỗ trợ mạnh mẽ hơn nữa từ Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, các bộ, ngành và địa phương. Việc tạo ra một cơ chế khuyến khích tốt hơn cho cả doanh nghiệp chuyển đổi xanh và ngân hàng tiếp sức cho quá trình này là vô cùng quan trọng. Bỏi bản thân ngân hàng cũng là một doanh nghiệp, nguồn vốn hoạt động chủ yếu được huy động từ người dân. Do đó, việc yêu cầu ngân hàng cho vay với lãi suất thấp hơn so với chi phí huy động (ví dụ như lãi suất trái phiếu xanh) là một bài toán khó. Để có thể đưa ra những ưu đãi thực sự, ngân hàng cần phải tự chủ động sử dụng nguồn lực của mình và chấp nhận hy sinh một phần lợi nhuận.

Hy vọng sự nỗ lực không ngừng của cộng đồng doanh nghiệp trong việc xây dựng các dự án xanh, bền vững. BIDV và hệ thống ngân hàng nói chung luôn sẵn sàng đồng hành và hỗ trợ các doanh nghiệp trên hành trình này, góp phần vào mục tiêu phát triển kinh tế xanh của quốc gia.

Ông Phạm Bắc Bình, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Đà Nẵng: Cần xây dựng một lộ trình chuyển đổi xanh phù hợp

Ông Phạm Bắc Bình, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Đà Nẵng

Câu chuyện chuyển đổi xanh tại Việt Nam mang những đặc điểm riêng biệt. Khi các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) có hiệu lực, ngành dệt may Việt Nam đã phải đối mặt với những yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn sản xuất xanh theo chuẩn mực quốc tế, đặc biệt là từ thị trường châu Âu, đặt ra nguy cơ sụt giảm sản lượng đáng kể. Tuy nhiên, sự bất ổn chính trị ở Bangladesh đã mang đến một cơ hội bất ngờ khi các đơn hàng quốc tế chuyển hướng về Việt Nam. Điều này, một mặt giúp các doanh nghiệp dệt may duy trì được hoạt động sản xuất, nhưng mặt khác lại khiến nhiều doanh nghiệp bỏ lỡ giai đoạn quan trọng để thực hiện chuyển đổi xanh do tập trung vào việc đáp ứng số lượng đơn hàng lớn.

Thực tế này cho thấy, quá trình chuyển đổi xanh ở Việt Nam phần lớn vẫn chịu sự chi phối bởi ý thức và lợi ích kinh tế trực tiếp của từng doanh nghiệp. Nếu chi phí cho việc chuyển đổi tăng lên đáng kể mà không có sự đảm bảo về thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm xanh, doanh nghiệp sẽ khó có động lực để tham gia vào quá trình này và có xu hướng chờ đợi những tín hiệu rõ ràng hơn từ thị trường.

Toàn cảnh diễn đàn

Bản thân khái niệm "chuyển đổi xanh" cũng khá rộng lớn, bao gồm nhiều khía cạnh như tín dụng xanh, khu công nghiệp xanh, khu công nghiệp sinh thái, tạo ra không ít thách thức cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ với nguồn lực hạn chế. Thay vì một cách tiếp cận toàn diện, có lẽ nên tập trung vào những hành động cụ thể và thiết thực hơn. Ví dụ như việc khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi sang sử dụng các thiết bị công nghệ xanh, giúp họ tiết kiệm chi phí năng lượng trong quá trình sản xuất. Đối với việc đầu tư vào sản xuất xanh ngay từ giai đoạn đầu bao gồm cả việc xây dựng cơ sở hạ tầng, cần có những cơ chế và chính sách hỗ trợ rõ ràng từ phía Nhà nước để cả ngân hàng và doanh nghiệp có thể mạnh dạn triển khai.

Trong bối cảnh đó, vai trò của chính sách từ phía Nhà nước trở nên vô cùng quan trọng. Cụ thể cần có những cơ chế hỗ trợ cụ thể và hiệu quả để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất xanh, bao gồm cả việc hỗ trợ về vốn và cơ sở hạ tầng. Kinh nghiệm từ Đà Nẵng, nơi các doanh nghiệp FDI trong khu công nghệ cao được hưởng những ưu đãi lớn như miễn thuế đất dài hạn và hỗ trợ tài chính cho thấy tầm quan trọng của các chính sách ưu đãi trong việc thu hút đầu tư xanh. Việc Đà Nẵng sáp nhập với Quảng Nam, mở ra quỹ đất lớn hơn cũng tạo ra hy vọng về những chính sách hỗ trợ tương tự cho các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vào sản xuất xanh trong tương lai.

Tuy nhiên, điều quan trọng là cần xây dựng một lộ trình chuyển đổi xanh phù hợp, đi kèm hệ thống tiêu chuẩn được phân loại rõ ràng theo từng cấp độ. Việc áp đặt các tiêu chuẩn quá cao, vượt quá năng lực thực tế của doanh nghiệp, có thể gây khó khăn trong quá trình triển khai và cản trở khả năng tiêu thụ sản phẩm xanh trên thị trường. Vì vậy, cần tạo điều kiện để doanh nghiệp từng bước thích nghi, ổn định sản xuất và phát triển bền vững, trước khi tiến tới các yêu cầu chuyển đổi ở mức độ cao hơn.