Cơ chế Sandbox: Không thúc đẩy triển khai sẽ mất cơ hội ứng dụng công nghệ mới

	Kinh tế chia sẻ và cuộc cách mạng tư duy
	Kinh tế chia sẻ: Đừng 'không quản được thì cấm'
	Kinh tế chia sẻ, động lực thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo

Toàn cảnh tọa đàm

Cần thành lập tổ công tác của Chính phủ về sandbox

Theo ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư, đơn vị tổ chức buổi Tọa đàm, Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mở ra nhiều cơ hội, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức đối với mỗi quốc gia, tổ chức và cá nhân; đã và đang tác động ngày càng mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội đất nước.

Nhằm cụ thể hóa nhận thức và hành động, mới đây nhất, Bộ Chính trị đã có Nghị quyết số 52-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành chỉ thị về nâng cao năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và phê duyệt Đề án thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ.

Nghị quyết 52 cũng chỉ rõ phải: “Xây dựng cơ chế quản lý phù hợp với môi trường kinh doanh số, tạo thuận lợi cho đổi mới sáng tạo. Sớm ban hành khung thể chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới hình thành từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Quy định rõ phạm vi không gian và thời gian thử nghiệm. Nghiên cứu, xây dựng các khu thử nghiệm dành cho doanh nghiệp công nghệ theo mô hình tiên tiến của thế giới. Thực hiện định danh, công nhận, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn đối với các sản phẩm, công nghệ, mô hình kinh doanh mới.

Đại diện các cơ quan quản lý, các chuyên gia và doanh nghiệp đã thảo luận về sự cần thiết, kinh nghiệm quốc tế và các khuyến nghị về việc xây dựng một cơ chế Sandbox phù hợp với Việt Nam.

Theo ông Đào Đình Khả, Vụ trưởng Vụ Công nghệ thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), để hoàn thiện thể chế tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số quốc gia một loại các vấn đề liên quan đến các quy định pháp lý đã được đặt ra cần giải quyết. Do tính mới và các tác động của các quy định này cần được đánh giá để xác định mức độ ảnh hưởng đến các bên có liên quan nói riêng vã xã hội nói chung, Sandbox là một cách tiếp cận có tính khả thi cao.

Còn TS. Trần Thị Quang Hồng, Trưởng Ban NCPL Dân sự- Kinh tế, Viện Khoa học pháp lý- Bộ Tư pháp thì việc triển khai cơ chế sandbox (regulatory sandbox) đòi hỏi cơ quan quản lý phải vượt qua chức năng thực thi pháp luật thông thường và có sự chủ động nhất định trong việc tiến hành các biện pháp quản lý cụ thể.

Đồng thời, sự chủ động đó phải có những ràng buộc nhất định để đảm bảo quá trình thử nghiệm được thực hiện công bằng, hiệu quả và đồng bộ, tránh lạm quyền, phục vụ được cho mục tiêu là không làm mất cơ hội ứng dụng công nghệ mới do các quy tắc pháp luật chậm được ban hành hay thay đổi, đồng thời qua đó xác định được các yêu cầu thay đổi pháp luật phù hợp với yêu cầu điều chỉnh các vấn đề phát sinh từ công nghệ mới sau thử nghiệm. Đây là những vấn để cần được giải quyết để thúc đẩy sự hình thành các Regulatory Sandbox ở Việt Nam.

Phát biểu góp ý tại Tọa đàm, TS. Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện nghiên cứu chính sách và phát triển Truyền thông (IPS) khuyến nghị, hai giải pháp tập trung cho hai vấn đề: tạo hành lang pháp lý cho sandbox nói chung; thực thi cấp phép sandbox. Trong đó, ưu tiên lớn nhất là Chính phủ cần thành lập ngay tổ công tác của Chính phủ về sandbox gồm lãnh đạo các bộ chính gồm bộ Thông tin Truyền thông, Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Giao thông vận tải và Bộ Công thương để điều phối và thực thi thống nhất tầm nhìn chính sách của Chính phủ về chính sách công nghệ.

Không thể dùng khung pháp lý “cũ” để quản mô hình kinh doanh sáng tạo mới

Về phía các Doanh nghiệp cũng hoàn toàn ủng hộ Đề án thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ và tin tưởng vào Nghị quyết 52 sẽ là tiền đề tốt để xây dựng khung pháp lý cho cơ chế sandbox, tạo một môi trường kinh doanh bình đẳng, tạo động lực cho sự phát triển của nền kinh tế.

Đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia và lãnh đạo các doanh nghiệp cũng đã thảo luận thêm nhiều vấn đề liên quan tới lĩnh vực thanh toán điện tử và phương thức quản lý nhà nước phù hợp nhằm khuyến khích và phát triển các doanh nghiệp trong lĩnh vực này, đóng góp cho sự phát triển chung của kinh tế xã hội Việt Nam trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Đơn cử như lĩnh vực thanh toán điện tử, một trong những lĩnh vực hoạt động của fintech, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế chia sẻ và thông qua đó góp phần đẩy mạnh định hướng xây dựng nền kinh tế không dùng tiền mặt của Chính Phủ.

Ông Nguyễn Xuân Việt Bình – đại diện CTCP Công nghệ và Dịch vụ Moca chia sẻ những số liệu phát triển hợp tác chiến lược giữa Grab và Moca trong thời gian qua là rất tốt: “Chỉ trong nửa đầu 2019, tổng giá trị giao dịch qua ví Moca trên ứng dụng Grab tăng đến 150%; số người dùng tương tác hằng tháng (MAU) tăng hơn 70%, đều là người dùng thường xuyên, trung thành của Moca (quality users) với tần suất sử dụng ví rất cao. Tính đến tháng 9/2019, tỉ lệ giao dịch không dùng tiền mặt qua Moca trên ứng dụng Grab đã chiếm đến 42%”, ông Bình cũng cho biết số lượng người dùng Moca đã tăng 6 lần so với cùng kỳ năm 2018.

Bên cạnh đó, số lượng ngân hàng liên kết trực tiếp với Moca trong năm 2019 cũng tăng gần gấp 2 lần so với năm 2018, giúp Moca có khả năng tiếp cận với 90% người dùng có sở hữu thẻ ATM tại Việt Nam.

Một doanh nghiệp đi đầu trong khởi nghiệp, sáng tạo, ông Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch HĐQT Nextech cũng khẳng định sự cần thiết của cơ chế pháp lý sandbox, giấy phép cho việc thí điểm. Ông Nguyễn Hòa Bình ví dụ, hiện nay làm các thủ tục đều phải đến tận nơi, in giấy tờ rồi ký, nhưng công nghệ hiện giờ có thể hỗ trợ ký trên màn hình cảm ứng, không phải đi lại, tiết kiệm cho xã hội nhưng hành lang pháp lý chưa cho phép. Chính vì vậy, không có cơ chế thí điểm cho những sáng tạo sẽ gây lãnh phí cho xã hội.

“Chúng ta không thể phát minh ra cái đèn điện bằng việc cải tiến cái đèn dầu và cũng không thể dùng khung pháp lý truyền thống để quản các mô hình kinh doanh sáng tạo mới”, Chủ tịch của Nextech nói.