Credit Suisse đối mặt với khủng hoảng

Ngân hàng đầu tư của Thụy Sĩ này đã chứng kiến giá cổ phiếu giảm tới 55% kể từ đầu năm, trong khi giá hợp đồng hoán đổi tín dụng (CDS) - một thước đo về rủi ro vỡ nợ - tăng lên mức cao nhất trong hai thập kỷ. Đó chính là hai chỉ báo cho thấy các nhà đầu tư đang lo ngại về sức khỏe tài chính của Credit Suisse sau một loạt vụ bê bối, bao gồm cả việc ngân hàng đầu tư này bị kết tội không ngăn chặn hành vi rửa tiền.

Theo đó vào tháng 6 vừa qua, Credit Suisse đã bị Tòa án Hình sự Liên bang Thụy Sĩ kết tội không ngăn chặn hoạt động rửa tiền của một băng nhóm buôn bán cocaine người Bulgaria. Tuy nhiên cả Credit Suisse và cựu nhân viên bị kết án đều phủ nhận hành vi sai trái. Credit Suisse cho biết họ sẽ kháng cáo.

Trước đó một tòa án Bermuda đã ra phán quyết vào tháng 3 rằng cựu Thủ tướng Gruzia Bidzina Ivanishvili và gia đình ông phải chịu thiệt hại hơn nửa tỷ đô la từ chi nhánh bảo hiểm nhân thọ địa phương của Credit Suisse. Tòa án cho biết Ivanishvili và gia đình anh ta phải chịu những thiệt hại do hành vi gian lận kéo dài của một cựu cố vấn của Credit Suisse, Pascale Lescaudron. Lescaudron đã bị tòa án Thụy Sĩ kết tội vào năm 2018 vì đã giả mạo chữ ký của các khách hàng cũ, bao gồm cả Ivanishvili, trong khoảng thời gian 8 năm. Credit Suisse dự kiến vụ kiện, mà nó đang kháng cáo, sẽ tiêu tốn khoảng 600 triệu USD.

Một bê bối khác đó là việc Credit Suisse đã nhận tội lừa đảo các nhà đầu tư về khoản vay 850 triệu USD cho Mozambique nhằm trả cho một đội tàu đánh bắt cá ngừ. Hiện Credit Suisse đang trả cho các cơ quan quản lý của Mỹ và Anh 475 triệu USD để giải quyết vụ việc theo một thỏa thuận được công bố vào tháng 10. Theo các cơ quan quản lý, ngân hàng đầu tư này đã biết về sự thiếu hụt lớn giữa số tiền huy động được và giá trị của những chiếc thuyền đã mua, nhưng không tiết lộ điều này cho các nhà đầu tư khi khoản vay được tái cơ cấu vào năm 2016.

Credit Suisse cũng đã mất 5,5 tỷ USD quỹ đầu tư Archegos Capital Management của Mỹ vỡ nợ vào tháng 3/2021. Một báo cáo độc lập về vụ việc nói rằng những thiệt hại của nó là kết quả của sự thất bại trong quản lý và kiểm soát rủi ro tại bộ phận đầu tư của ngân hàng này. Báo cáo cho biết ngân hàng đã quá tập trung vào việc tối đa hóa lợi nhuận ngắn hạn và không kiểm soát tốt rủi ro liên quan tới Archegos cho dù đã có nhiều tín hiệu cảnh báo.

Credit Suisse cũng buộc phải đóng băng 10 tỷ USD quỹ tài chính chuỗi cung ứng vào tháng 3/2021 khi Công ty tài chính của Anh Greensill Capital sụp đổ. Ngân hàng đầu tư của Thụy Sĩ này đã bán hàng tỷ USD nợ của Greensill cho các nhà đầu tư, đảm bảo với họ trong tài liệu tiếp thị rằng các trái phiếu lãi suất cao có rủi ro thấp vì đã được bảo hiểm đầy đủ. Một số nhà đầu tư đã kiện Credit Suisse về các quỹ liên kết với Greensill. Đến nay Credit Suisse đã trả lại khoảng 6,8 tỷ USD cho các nhà đầu tư.

Ngoài ra là hàng loại các vụ bê bối khác như việc hàng chục hãng truyền thông hồi tháng 2 công bố kết quả điều tra phối hợp theo kiểu Hồ sơ Panama về vụ rò rỉ dữ liệu trên hàng nghìn tài khoản khách hàng trong những thập kỷ trước. Hay như việc giám đốc điều hành Credit Suisse Tidjane Thiam đã buộc phải nghỉ việc vào tháng 3/2020 sau khi một cuộc điều tra cho thấy ngân hàng đã thuê thám tử tư để theo dõi cựu giám đốc quản lý tài sản Iqbal Kahn sau khi ông này rời sang đối thủ truyền kiếp UBS...

Tuy nhiên theo The Economist, Credit Suisse có lẽ vẫn chưa phải là "tâm chấn" như Lehman nếu như khủng hoảng tài chính toàn cầu lặp lại. Bởi bảng cân đối kế toán của Credit Suisse đã liên tục thu hẹp trong thời gian qua. Hiện Credit Suisse chỉ xếp thứ 54 trong bảng xếp hạng các định chế tài chính lớn nhất thế giới xét theo tổng tài sản.

Mặc dù vậy hiện các nhà đầu tư rất lo ngại về tính thanh khoản và nguồn vốn của gã khổng lồ tài chính Thụy Sĩ. Điều đó buộc giám đốc điều hành Ulrich Koerner phải trấn an các cổ đông. Vào cuối tháng này, ngân hàng sẽ phát hành kế hoạch chi tiết cho một cuộc đại tu cơ cấu, dự kiến sẽ làm sáng tỏ hơn về kế hoạch thu hẹp quy mô ngân hàng đầu tư này theo hướng tinh gọn và hiệu quả hơn.