Điều hành chính sách tiền tệ: Linh hoạt hóa giải nhiều thách thức

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú thông tin tại họp báo

Tăng khả năng hấp thụ vốn cho nền kinh tế

Trong 6 tháng đầu năm 2024, kinh tế thế giới tiếp tục khó khăn, tăng trưởng không đồng đều tại các quốc gia, khu vực do tác động của điều kiện tài chính thắt chặt, xung đột địa chính trị, rủi ro tài chính gia tăng... Trong bối cảnh đó, NHNN đã chủ động bám sát diễn biến kinh tế thế giới và trong nước để triển khai đồng bộ các giải pháp tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, phục hồi sản xuất kinh doanh, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn tín dụng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, an toàn hoạt động của hệ thống TCTD. Cụ thể, trong điều hành lãi suất, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành nhằm tạo điều kiện cho TCTD tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp để góp phần hỗ trợ nền kinh tế; đồng thời, NHNN chỉ đạo TCTD tiếp tục tiết giảm chi phí để giảm mặt bằng lãi suất cho vay. “Có những thời điểm diễn biến thị trường không thuận lợi nhưng NHNN đã điều hành linh hoạt, giải quyết hài hoà các vấn đề đảm bảo đạt mục tiêu đề ra kiểm soát lạm phát, nhưng hỗ trợ tăng trưởng kinh tế”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú chia sẻ thêm.

Đối với vấn đề tăng trưởng tín dụng, đã có rất nhiều giải pháp, chính sách, chương trình được NHNN triển khai đồng bộ, quyết liệt, đảm bảo cung ứng đủ vốn cho nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Cụ thể, NHNN chỉ đạo các TCTD trên cơ sở tiết giảm chi phí, bằng nguồn lực của mình giảm lãi suất cho vay, tăng nguồn vốn cho các gói tín dụng ưu đãi tạo cú hích cho tăng trưởng tín dụng… Với các giải pháp đồng bộ, quyết liệt của ngành Ngân hàng, đến ngày 28/6/2024, tín dụng nền kinh tế tăng 6% so với cuối năm 2023.

Thông tin thêm về kết quả tăng trưởng tín dụng, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế chia sẻ, tín dụng cơ bản đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế và chảy vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên. Tín dụng ở các khu vực đều ghi nhận sự tăng trưởng, trong đó lĩnh công nghiệp và xây dựng tăng 4,3%; lĩnh vực ưu tiên tăng rất cao so với mặt bằng chung của nền kinh tế như lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ tăng 9,8%, công nghệ cao tăng 18,16%...

Riêng tín dụng bất động sản tính đến 31/5, tăng 4,61% so với cuối năm 2023 chiếm 21,51% tổng dư nợ nền kinh tế. Trong đó kinh doanh bất động sản tăng 10,29%, tỷ trọng quy mô tín dụng kinh doanh bất động sản chiếm 39-40% tổng tín dụng bất động sản… Bên cạnh đó, các TCTD tích cực triển khai các chương trình tín dụng như: Chương trình 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư; chương trình tín dụng đối với lĩnh vực lâm sản, thủy sản; tín dụng chính sách; các chương trình mục tiêu quốc gia…

Trong 6 tháng đầu năm, bên cạnh tín dụng, lãi suất, diễn biến giá vàng, tỷ giá cũng gây nhiều khó khăn trong công tác điều hành của NHNN. Đặc biệt, tỷ giá có nhiều biến động đặt ra áp lực cho nhà điều hành phải điều hành. Theo Phó Thống đốc, tỷ giá là một vấn đề lớn, phức tạp, có quan hệ tổng hoà với nhiều yếu tố vĩ mô về lãi suất, cung tiền, tác động từ các nền kinh tế lớn, tâm lý thị trường. Để giải quyết nhiều vấn đề lớn như vậy, NHNN đã linh hoạt sử dụng nhiều biện pháp, trong trường hợp cần thiết sử dụng các biện pháp mạnh bán ngoại tệ đảm bảo vừa giữ tỷ giá ở mức hợp lý, đảm bảo nguồn cung ngoại tệ doanh nghiệp, giữ ổn định tâm lý nhà đầu tư trong và ngoài nước… Đến nay VND chỉ mất giá khoảng 4,4% so với USD là hợp lý trong bối cảnh chịu nhiều tác động trong nước và quốc tế. “Trong điều hành tỷ giá nhất là trước bối cảnh nền kinh tế biến động điều hành tỷ giá phải rất linh hoạt không thể cứng hay cố định mà làm sao đảm bảo hài hoà giữa các vấn đề như trạng thái ngoại tệ, cung cầu ngoại tệ, lãi suất…”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú lưu ý.

Cũng trong 6 tháng qua, diễn biến thị trường vàng cũng có nhiều biến động. Tuy nhiên, với sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, các giải pháp đồng bộ của NHNN và sự phối hợp của các bộ ngành liên quan, đến nay chênh lệch giữa giá vàng miếng SJC trong nước và giá vàng thế giới quy đổi đã giảm đáng kể. Giá bán vàng miếng SJC trên thị trường trong nước đã giảm mạnh, chỉ còn chênh lệch trên 5 triệu đồng/lượng so với giá thế giới. Như vậy, mục tiêu cơ bản ban đầu là xử lý và kiểm soát chênh lệch giá vàng miếng SJC so với giá vàng thế giới trong biên độ phù hợp đã đạt được. Tuy nhiên, về lâu dài, NHNN đang cùng các cơ quan chức năng nghiên cứu có biện pháp căn cơ phù hợp trong thời gian tới làm sao phát huy vai trò quản lý nhà nước hiệu quả nhưng vẫn đảm bảo thị trường hoạt động thông thoáng.

Tiếp tục điều hành linh hoạt, uyển chuyển, năng động

Trong thời gian tới, trước dự báo kinh tế cơ hội và thách thức đan xen, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, NHNN tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, uyển chuyển, năng động phù hợp với xu hướng diễn biến kinh tế thế giới cũng như trong nước để vừa tận dụng cơ hội thuận lợi vừa hoá giải thách thức đảm bảo các mục tiêu đặt ra: kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, giá trị đồng tiền, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Với điều hành tín dụng những tháng cuối năm, NHNN điều hành tăng trưởng khối lượng và cơ cấu tín dụng hợp lý, đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng cho nền kinh tế nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế; Tiếp tục rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong cung ứng và tiếp cận tín dụng ngân hàng. Tiếp tục đẩy mạnh các chương trình, chính sách tín dụng đặc thù; tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân; đồng thời kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro…

Riêng đối với gói 120 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, Phó Thống đốc cho biết, NHNN đang trình Chính phủ đề xuất thay đổi mức lãi suất cho vay đối với người mua nhà. Theo đó, sẽ giảm 3%/năm so với mức lãi suất vay thông thường thay vì chỉ giảm 2%/năm như quy định hiện tại. Thời gian điều chỉnh lãi suất cho vay sẽ thay đổi 3 tháng/lần thay vì 6 tháng/lần, thời hạn vay ưu đãi kéo dài từ 3 năm lên thành 5 năm. Trong 5 năm tiếp theo vẫn tiếp tục được giảm lãi suất tùy thuộc vào điều kiện của nền kinh tế thời điểm đó, nhưng ít nhất cũng thấp hơn 1-2%/năm so với lãi suất cho vay thông thường. “Những đề xuất mới này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân có nhu cầu mua nhà ở xã hội tiếp cận vốn vay, tránh tình trạng lãi suất bị đẩy cao khi hết thời gian ưu tiên, gây tâm lý lo lắng cho người mua nhà”, Phó Thống đốc chia sẻ và cho biết thêm, ngoài 4 NHTM Nhà nước, có 4 NHTMCP khác cũng muốn tham gia gói này với quy mô vốn là 5 nghìn tỷ đồng/ngân hàng nâng quy mô gói tín dụng này lên 140 nghìn tỷ đồng.

Với tất cả các biện pháp chỉ đạo rất quyết liệt của Chính phủ, của Thủ tướng và những chương trình hành động của ngành Ngân hàng từ đầu năm đến nay cùng với sự phục hồi của nền kinh tế, Phó Thống đốc cho rằng, tín dụng sẽ tiếp tục tăng trưởng một cách tích cực và có thể để đạt được chỉ tiêu 15% đặt ra từ đầu năm. “Tất nhiên để tăng trưởng tín dụng thì phụ thuộc rất nhiều vào nhiều vấn đề đó là cầu đầu tư, cầu tiêu dùng. Đồng thời có những chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp như tháo gỡ những khó khăn về mặt pháp lý, tạo điều kiện về môi trường kinh doanh… Khi mọi điều kiện thuận lợi thì tín dụng tăng trưởng tích cực hơn”, Phó Thống đốc nhìn nhận.