Đồng vốn “ươm mầm” vùng cây đặc sản

Vào những ngày cuối năm, trời rét ngọt như mật và nắng vàng ruộm phủ kín các vườn cam Cao Phong (tỉnh Hòa Bình). Thương lái dập dìu về kín phố thị chờ cân hàng. Dọc hai bên đường của thị trấn Cao Phong trên quốc lộ 6 nhiều hộ gia đình tranh thủ đắp những đống cam vàng ươm, cao ngất… bán cho bà con về xuôi, hay ngược Sơn La, Điện Biên. Niềm vui được mùa, được giá năm nay truyền đến tận lũ trẻ nhỏ, khi được bố mẹ rủng rỉnh cho thêm đồng quà, tấm bánh…

Cao Phong – mảnh đất từng một thời gian khó của tỉnh Hòa Bình do giao thông bị ngáng trở bởi dốc Cun – những tháng ngày này đang “thay da đổi thịt”.

Vườn cam canh trĩu quả

Đổi đời từ vườn cam

Đón chúng tôi trong căn nhà ba tầng rộng rãi, khang trang vừa xây năm ngoái, anh Bùi Cảnh Hưng hồ hởi nói: “Năm nay doanh thu chắc được khoảng 6 tỷ đồng…”.

Ông chủ gia đình ngoại tứ tuần này đã từng đi chăn bò khắp núi đồi Hòa Bình, 18 năm lăn lộn bán mía ở phố Minh Khai (Hà Nội), chỉ gần chục năm nay mới ổn định cuộc sống và làm giàu được nhờ phát triển vườn cam ở Cao Phong. Từ nghìn mét vuông vườn mua rẻ của người quen, vay vốn NH phát triển dần lên, hiện anh Hưng đã có hơn 4ha cam cho thu hoạch, nhưng doanh thu đã lớn vào hàng “top” ở thị trấn vùng cao này.

Anh cho biết, mỗi ha cam gia đình phải đầu tư khoảng 300 triệu đồng/năm cho phân bón, công chăm sóc… Vậy là với 4ha cam như nhà anh thì số vốn bỏ ra khoảng 1,2 tỷ đồng/năm. Đây là con số không hề nhỏ đối với người nông dân, nhưng với thu nhập hiện nay, các gia đình hoàn toàn có thể trang trải. Và gần đây, xu hướng quảng canh đang phát triển mạnh ở vùng đất này, khi những hộ có kỹ thuật và kinh nghiệm trồng cam đang mua gom đất để phát triển diện tích trồng, đi vào chuyên canh…

Đồng đất Cao Phong đang hiển hiện những mô hình sản xuất nông sản hàng hóa, vốn vẫn cần nhiều và kỹ thuật mới. Hộ nhà anh Tuấn có hơn chục ha cam, một nửa đang cho thu hoạch; hộ nhà ông Hồi mới nhân lên vài ha mới…

Như trường hợp của Bùi Cảnh Hưng, từ khoản vay hơn tỷ đồng mỗi năm, gia đình đã tạo ra thu nhập gần 5 tỷ đồng. Lợi nhuận có được lại tiếp tục tái đầu tư. Từ đầu năm nay, anh Hưng đã nâng tổng diện tích trồng cam lên 9ha… Tại vùng đặc sản cam Cao Phong, NH đã và đang hỗ trợ tích cực cho những hộ trồng cam như vậy.

Đặc biệt, từ tháng 11/2014, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp chỉ dẫn địa lý bảo hộ 4 loại cam (Cam lòng vàng - CS1, Cam xã Đoài lùn, Cam xã Đoài cao, Cam Canh), thuộc các khu vực: thị trấn Cao Phong và các xã Tây Phong, Bắc Phong, Dũng Phong, Tân Phong, Thu Phong (huyện Cao Phong). Điều này rất có ý nghĩa trong việc khẳng định thương hiệu cho cam Cao Phong. Hiện nay, toàn huyện có gần 1.700 ha cam, quýt các loại. Năng suất dự kiến cả năm ước đạt 20.000 tấn. Cây cam đã trở thành cây chủ lực, cây làm giàu của nhiều hộ dân trên địa bàn.

Đầu ra của sản phẩm sau khi có chỉ dẫn địa lý là khá tốt, cam bán rất đắt hàng, các thương lái đến tận vườn để mua, các DN cũng hết sức chú ý đến mặt hàng này, như Hapro đã tiêu thụ cam Cao Phong qua đầu mối. Rồi Tổng công ty Sông Hồng cũng tham gia mua cam... theo mẫu mã thương hiệu riêng. Đây là kênh tiêu thụ khá tốt với quy chuẩn VietGap.

Bên cạnh đó, cam còn tiêu thụ mạnh ở cả thị trường Vinh, Nghệ An… Nhiều hộ vay vốn trồng cam đã trở thành những triệu phú, tỷ phú trẻ như hộ ông Nguyễn Văn Hồi (đội 7 Tây Phong); hộ ông Bùi Văn Khượng (thôn 8 Tân Phong)…

Anh Bùi Cảnh Hưng cùng giám đốc Agribank Cao Phong trao đổi với phóng viên giữa vườn cam

Agribank sát cánh cùng người trồng cam

“Nhờ có Agribank Cao Phong mà chúng tôi mới có vùng cam đặc sản lớn như ngày hôm nay”, Chủ tịch Hội trồng cam Cao Phong, ông Phạm Đức Khánh chia sẻ. Hiện tại, Agribank Cao Phong chiếm tỷ trọng cho vay lớn nhất đối với cây cam trên địa bàn.

Ông Khánh cho rằng, nguồn vốn của NH đã đáp ứng được nhu cầu đầu tư cho sản xuất và áp dụng tiêu chuẩn VietGap tại các vườn cam của người nông dân. Và đó là một bước cải thiện rõ rệt so với trước đây, khi NH và người trồng cam đã gắn bó mật thiết với nhau hơn trên từng vườn cam, mùa vụ.

Anh Bùi Cảnh Hưng chia sẻ, lúc đầu thấy mọi người nói vay NH khó lắm, nhưng đang cần vốn, lại không biết xoay ở đâu, nên “đánh liều” đến gõ cửa NH. Ai ngờ NH gật đầu luôn! “Ồ, vay NH cũng dễ thôi chứ, đâu có khó khăn gì!”, anh Hưng bật cười với ký ức ngày xưa.

Rồi hộ nhà Hưng cùng với nhiều chủ vườn cam ở Cao Phong cứ thế, “một cách tự nhiên nhất”, trở thành khách hàng ruột của NH. Cứ vay lại trả rồi lại vay, khoảng cách giữa NH với người nông dân không còn xa nữa. Và từ con số 10 triệu đồng dư nợ ban đầu, nay gia đình anh Hưng luôn duy trì mức vay 2 - 3 tỷ đồng/năm.

“Tôi vừa mở đại lý phân bón, vừa để dùng cho vườn nhà, vừa giúp bà con mua trả chậm. Vụ tới, gia đình sẽ thu gom để làm đầu mối bán cho các thương lái…”, anh Hưng cho hay.

Có được những thành công tại đồng đất Cao Phong, vai trò của NH là đã rõ. Tuy nhiên, thực tế là để có được những gì ngày hôm nay là cả một quá trình bền bỉ, vừa xóa bỏ những ý nghĩ ăn hằn về sự khó khăn tiếp cận vốn NH, vừa cải tiến các chính sách cho phù hợp với thực tế sản xuất địa phương của Agribank Cao Phong.

Ông Ngô Quang Lợi, Giám đốc Agribank Cao Phong chia sẻ, NH đã thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người nông dân phát triển sản xuất kinh doanh, như triển khai Nghị định 41/2010/NĐ-CP, Nghị định 55/2015/NĐ-CP; Thỏa thuận Hợp tác số 01, do chính quyền địa phương tạo điều kiện để NH ký kết hợp tác trực tiếp với các tổ dân cư, thôn, bản…

Trong đó, riêng với đặc thù sản xuất nông nghiệp ở địa phương, NH đã kiến nghị lên cấp trên để có chính sách cho vay gối vụ. Để hỗ trợ người trồng cam, Agribank Cao Phong thực hiện cho vay chăm sóc cam, tưới tiêu, cho vay mở rộng diện tích trồng cam… Hiện nay tổng dư nợ riêng cho cam đã đạt 250 tỷ đồng…

“Chúng tôi dốc sức để đồng vốn NH đang tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động ở nông thôn, miền núi, làm cho đời sống của người dân không ngừng được cải thiện, góp phần xóa đói giảm nghèo, giảm các tệ nạn xã hội, giảm đáng kể tình trạng cho vay nặng lãi, an ninh chính trị và trật tự xã hội ngày càng được củng cố và phát triển…”, Giám đốc Ngô Quang Lợi nói say sưa, đầy tâm huyết về những dự định của mình góp vốn với những chủ vườn cam, đồi bưởi, vựa cá... để làm thay đổi kinh tế hộ tại địa phương.

Chặng đường như thế còn rất dài, đòi hỏi NH sát cánh với nhà nông. Và trong ánh nắng hanh hao buổi chiều mùa đông ấy, tôi chợt nhận ra một dáng hình nông thôn mới Cao Phong trong mắt người giám đốc trẻ…