Đưa sản phẩm OCOP tới tay “thượng đế”
Miền Trung, với nhiều tiềm năng và lợi thế về các sản phẩm nông nghiệp, nông thôn, cũng là nơi có nhiều sản phẩm OCOP. Trong đó, tại TP. Đà Nẵng có thể kể đến là tré bà Đệ, nước mắm Hồng Hương, gạo hữu cơ Hòa Quý; tại Quảng Nam có sản phẩm phở sắn, bánh dừa nướng, trà rừng Cù Lao Chàm, bánh đậu xanh Hội An...
Tương tự, ở Quảng Ngãi có các sản phẩm OCOP như tỏi đen, tỏi mật ong, gạo sạch Ấn Trà mạch nha Kim Hồng, bánh tráng Huy Cường. Phú Yên cũng không thua kém khi có các sản phẩm chế biến từ cá ngừ đại dương, bò một nắng… Tuy có nhiều sản phẩm với chất lượng cao, nhưng các sản phẩm OCOP ở các địa phương này vẫn đang chật vật tìm đường ra thị trường. Nguyên nhân chính là do hầu hết các sản phẩm được sản xuất theo quy mô nhỏ lẻ, thiếu tính liên kết, việc ứng dụng khoa học công nghệ còn thấp. Các cơ sở sản xuất chưa nắm được các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm, nhãn mác, bao bì, việc tiếp thị, xúc tiến thương mại còn gặp nhiều hạn chế...
Đại diện một siêu thị tại Đà Nẵng từng chia sẻ, gần đây cũng đã có một số sản phẩm OCOP được bày bán trong siêu thị. Tuy nhiên, hạn chế của các sản phẩm là việc tem nhãn, bao bì chưa đúng theo yêu cầu; hồ sơ, giấy tờ chứng minh nguồn gốc, bảo đảm an toàn thực phẩm còn thiếu, đặc biệt các cơ sở còn chưa bảo đảm số lượng hàng lớn, đơn hàng liên tục.
Sản phẩm OCOP ở các địa phương vẫn đang chật vật tìm đường ra thị trường |
Đứng trước những khó khăn của nhiều cơ sở sản xuất sản phẩm OCOP, các cơ quan chức năng tại các địa phương đã “xắn tay” vào cuộc. Trong đó, xác định tập trung đẩy mạnh quảng bá, giới thiệu hình ảnh của sản phẩm OCOP đến tay người tiêu dùng, thông qua các hội chợ, xúc tiến thương mại kết nối cung cầu... Đơn cử tại Đà Nẵng, nhiều hội chợ, triển lãm được tổ chức với sự tham gia của sản phẩm OCOP của địa phương và lân cận. Mới đây, chương trình kết nối hàng Việt-OCOP Đà Nẵng 2020 đã được tổ chức. Chương trình có quy mô 60 gian hàng, của 100 đơn vị sản xuất các sản phẩm nông sản, lương thực, thực phẩm, đồ uống... Theo ông Nguyễn Hà Bắc - Giám đốc Sở Công thương thành phố, mục tiêu của chương trình là quảng bá các sản phẩm OCOP, kết nối sản phẩm với chuỗi bán lẻ hiện đại để đưa các sản phẩm này vào hệ thống phân phối, bán lẻ có quy mô lớn như các siêu thị. Trên thực tế ở chiều ngược lại các siêu thị, hệ thống bán lẻ cũng thông qua các sự kiện hội chợ, xúc tiến thương mại để tìm kiếm những đối tác, nhà cung cấp có tiềm năng.
Ông Bruno Jousselin - Tổng Giám đốc điều hành MM Mega Market Vietnam cho biết: “Thông qua các chương trình như kết nối hàng Việt-OCOP Đà Nẵng 2020, chúng tôi mong muốn tìm kiếm các cơ sở có sản phẩm tiêu biểu của vùng miền đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng và phù hợp với thị hiếu của khách hàng để đưa vào phân phối tại chuỗi siêu thị của mình, giúp người tiêu dùng có nhiều lựa chọn”.
Nếu như tại Đà Nẵng, tổ chức các hội chợ, xúc tiến thương mại để đưa sản phẩm OCOP đến tận tay của các “thượng đế”, thì Quảng Nam lại chú trọng việc gắn với hoạt động du lịch. Đến nay, tỉnh đã có 135 sản phẩm đăng ký tham gia chương trình OCOP. Để sản phẩm OCOP lan tỏa ra nhiều thị trường, phục vụ khách du lịch, các cơ quan chức năng ở địa phương đã tăng cường phối hợp với các công ty lữ hành, hãng hàng không, truyền thông... thông tin, tuyên truyền về sản phẩm đặc sản OCOP. Đưa các sản phẩm chương trình quảng bá du lịch, liên kết sản xuất OCOP theo một chuỗi giá trị...
Với nhiều nỗ lực, đến nay không ít sản phẩm OCOP đã dần trở thành một trong những nhu cầu thiết yếu của du khách khi đi du lịch tại xứ Quảng. Đơn cử như tại phố cổ Hội An, đến thời điểm này có 5 điểm bán hàng OCOP và phần lớn gắn với cửa hàng thực phẩm sạch, đặc sản nên có nhiều cơ hội lớn để tiếp cận đến du khách. Trong khi đó, ngành “công nghiệp không khói” cũng đang cần thêm những sản phẩm đặc trưng hấp dẫn để làm mới, thu hút khách. Với những mối liên kết như trên, có thể thấy giữa sản phẩm OCOP và ngành du lịch, có sự kết nối với nhau mật thiết. Nếu khai thác một cách hiệu quả có thể giúp nâng cao giá trị gia tăng của cả hai lĩnh vực trên thị trường.
Những mô hình, cách làm hay để đưa sản phẩm OCOP ra thị trường như tại Đà Nẵng hay Quảng Nam cần được nhân rộng ra nhiều địa phương khác trong cả nước. Tuy nhiên, về lâu dài để xây dựng được chỗ đứng vững chắc cho các sản phẩm trên thị trường thì các cơ quan chức năng cần có thêm những chính sách hỗ trợ một cách có hiệu quả.
Trong đó, tập trung xây dựng các cơ chế, chính sách theo hướng ưu tiên hỗ trợ, phát triển các sản phẩm OCOP chế biến sâu; áp dụng vào sản xuất theo các tiêu chuẩn tiên tiến; Đồng thời, hỗ trợ cho xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu các sản phẩm OCOP, cũng như hỗ trợ tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm, mã số, mã vạch; nhãn hiệu hàng hóa, đặc biệt đối với các sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên... Trong khi đó, về phía các cơ sở sản xuất cũng cần tự thân vận động.
Trước mắt, thực hiện nghiêm túc quy trình sản xuất sạch, vệ sinh thực phẩm, đảm bảo khả năng cung ứng nguồn hàng ổn định, chất lượng; cũng như đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa, khẳng định chất lượng sản phẩm trên thị trường. Có như vậy, các sản phẩm OCOP mới dễ dàng đến được tận tay các “thượng đế”.