Fed có thể tăng mạnh lãi suất vì lạm phát

Fed có thể bắt đầu tăng lãi suất từ tháng Ba

Lạm phát cao nhất 4 thập kỷ

Dữ liệu do Bộ Lao động Mỹ công bố hôm thứ Năm tuần trước (ngày 10/12) cho thấy, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Mỹ đã tăng 7,5% so với cùng kỳ năm trước trong tháng đầu năm, mức tăng cao nhất kể từ tháng 2/1982 và cũng cao hơn nhiều ước tính của giới chuyên môn là khoảng 7,2%. Nếu loại bỏ chi phí xăng dầu và các hàng hóa dễ biến động, CPI lõi tăng 6%, mức tăng nhanh nhất kể từ tháng 8/1982 và cũng cao hơn so với ước tính của giới chuyên môn là 5,9%.

Tốc độ tăng CPI hàng tháng cũng cao hơn so với dự kiến, khi cả CPI tổng thể và CPI lõi đều tăng 0,6% so với tháng trước, cao hơn so với ước tính của các chuyên gia là 0,4% đối với cả hai chỉ số.

Fed được cho là phản ứng khá chậm trong cuộc chiến chống lạm phát

Điều khiến các nhà kinh tế quan ngại không chỉ là lạm phát tiếp tục tăng tốc, mà còn là bề rộng của việc tăng giá khi có khoảng 90% các thành phần tạo nên CPI đang ở trên mức 2% - mục tiêu lạm phát của Fed.

Đó là “nguyên nhân gây ra mối quan ngại lớn hơn”, David Wilcox - cựu quan chức Fed và hiện đang là Giám đốc nghiên cứu kinh tế Mỹ tại Bloomberg Economics nói. “Điều đó làm phát sinh thêm tâm lý lạm phát để trở nên dai dẳng”.

Đáng chú ý dữ liệu lạm phát đang chứng tỏ những nhận định về lạm phát của Fed trở nên “lỗi thời”. “Dữ liệu lạm phát này hôm nay đến như một cú đấm vào bụng đối với Jay Powell và các đồng nghiệp của ông ấy”, Nathan Sheets - Nhà kinh tế trưởng toàn cầu của Citi Research nói với CNBC hôm 11/12, đề cập đến Chủ tịch Fed Jerome Powell. “Câu chuyện của họ là khi năm này trôi qua, chúng ta sẽ thấy lạm phát bắt đầu giảm và đi xuống. Tuy nhiên thậm chí không có một chút gợi ý nào về điều đó trong dữ liệu tháng 1”, ông nói thêm.

Theo nhà kinh tế này, ngay cả với những thách thức do biến thể omicron rất dễ lây lan đặt ra, lạm phát vẫn ở mức cao và cần phải làm nhiều hơn nữa để đưa lạm phát xuống 3% trong năm nay. “Tôi nghĩ rằng chúng ta cũng sẽ phải chứng kiến một Cục Dự trữ Liên bang ngày càng quyết liệt hơn và tôi nghĩ rằng rõ ràng sau dữ liệu lạm phát ngày hôm nay, (việc tăng lãi suất) 50 điểm cơ bản cho tháng 3 phải được đưa ra”, ông nói. Thậm chí ông nói thêm sau đó rằng, điều đó vẫn có thể là không đủ.

Bài toán khó của Fed

Với diễn biến mới nhất về lạm phát, cộng thêm sự phản ứng được cho là khá chậm của Fed, giới chuyên môn dự báo Fed có thể sẽ phải đẩy nhanh hơn tốc độ thắt chặt chính sách tiền tệ. “Khi bạn sai một hướng và bạn sai một cách đau đớn, bạn sẽ phải gánh vác quá nhiều sức nặng để đi theo hướng khác”, Cựu Thống đốc Fed Lawrence Lindsey, người hiện đứng đầu công ty tư vấn của chính mình, nói về những gì ông ấy coi là sự chậm trễ của Fed trong việc nhận ra và phản ứng với vấn đề lạm phát.

Hiện Goldman Sachs đã nâng dự báo rằng Fed có thể tăng lãi suất 7 lần liên tiếp, mỗi lần tăng 25 điểm cơ bản, tại mỗi cuộc họp còn lại của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) trong năm 2022. Trước đó ngân hàng đầu tư này chỉ dự báo Fed sẽ tăng lãi suất 5 lần trong năm nay. “Chúng tôi thấy có các ý kiến về việc tăng lãi suất 50 điểm cơ bản vào tháng 3. Mức lãi suất hiện nay có vẻ không phù hợp, trong khi sự kết hợp của lạm phát rất cao, tăng lương nóng và kỳ vọng lạm phát cao trong ngắn hạn có nghĩa là lo ngại về việc rơi vào vòng xoáy giá – lương rất đáng được xem xét nghiêm túc”, các nhà nghiên cứu của Goldman Sachs nói.

Ngay cả trước khi con số lạm phát tháng Giêng tại Mỹ được công bố, Bank of America đã dự đoán Fed sẽ khởi động một chiến dịch tăng lãi suất tích cực bắt đầu từ năm nay.

Các nhà kinh tế cũng đang kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất 7 lần, mỗi lần 25 điểm cơ bản trong năm 2022 và tăng lãi suất thêm 4 lần nữa vào năm sau.

Thế nhưng điều Fed cũng như nhiều nhà kinh tế lo ngại đó là việc tăng tốc thắt chặt của Fed có thể gây bất ổn thị trường tài chính vốn đang quen với chính sách tiền tệ siêu nới lỏng, cũng như đẩy nền kinh tế rơi vào tình trạng suy thoái. Cựu Thống đốc Fed Lawrence Lindsey đặt tỷ lệ suy thoái vào cuối năm tới ở mức trên 50% - được kích hoạt bởi cuộc khủng hoảng ở Phố Wall.

Cũng có chung lo ngại như vậy, cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ Lawrence Summers cho rằng, Fed đã phản ứng quá chậm trong cuộc chiến chống lạm phát nên sẽ buộc phải làm mạnh tay hơn. “Nguy cơ suy thoái sẽ bắt đầu trong 30 tháng tới chắc chắn là 50%”.