Fed sẽ “bằng mọi giá” muốn tránh suy thoái để bảo vệ tính độc lập?

Chủ tịch Fed Jerome Powell

Trong cuộc phỏng vấn với CNBC hôm thứ Năm, Mark Zandi, chuyên gia kinh tế trưởng của Moody’s Analytics cho biết, số liệu việc làm gần đây “tệ hại đến mức có thể Mỹ đã rơi vào suy thoái”.

Ông nhấn mạnh: “Tôi nghĩ Fed bằng mọi giá muốn tránh kịch bản này. Rõ ràng không ai mong suy thoái, nhưng trong bối cảnh tính độc lập của Fed, họ đặc biệt không muốn bị đổ lỗi gây ra suy thoái, vì điều đó sẽ làm suy yếu vai trò và quyền hạn của họ”.

Giáo sư tài chính Jeremy Siegel của trường Wharton từng đưa ra kịch bản này hồi tháng 7, khi ông nói với CNBC rằng Chủ tịch Jerome Powell có thể phải từ chức để bảo vệ tính độc lập dài hạn của Fed. Theo ông, nếu kinh tế sụt giảm trong khi Powell vẫn tại vị, Tổng thống Donald Trump có thể coi ông là “vật tế thần hoàn hảo” và thúc giục Quốc hội trao thêm quyền kiểm soát Fed cho Nhà Trắng.

Siegel nhắc lại: “Đừng quên, Fed hoàn toàn không được quy định trong Hiến pháp Mỹ. Đây là một thực thể của Quốc hội, được thành lập theo Đạo luật Dự trữ Liên bang năm 1913. Tất cả quyền hạn đều do Quốc hội trao. Quốc hội đã sửa đổi đạo luật nhiều lần và hoàn toàn có thể làm lại - trao thêm quyền, hoặc tước bỏ quyền”.

Trong khi đó, Stephen Miran - người chuẩn bị gia nhập Fed mà không từ chức Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng - trước đây từng kêu gọi những thay đổi làm suy yếu tính độc lập của Fed, trước cả khi tham gia chính quyền Trump. JPMorgan trong một báo cáo tháng trước cảnh báo việc bổ nhiệm ông Miran vào Fed “làm gia tăng mối đe dọa mang tính tồn tại, khi chính quyền dường như sẽ nhắm tới việc sửa đổi Đạo luật Dự trữ Liên bang để vĩnh viễn thay đổi thẩm quyền tiền tệ và giám sát của Mỹ”.

Fed chuẩn bị cắt giảm lãi suất

Bất chấp sức ép khổng lồ từ ông Trump, thậm chí tìm cách sa thải Thống đốc Lisa Cook, Fed đến nay vẫn phần lớn chống lại lời kêu gọi hạ lãi suất. Nhưng sự suy yếu đột ngột của thị trường lao động đã biến việc cắt giảm lãi suất thành gần như chắc chắn.

Fed sẽ nhóm họp vào thứ Ba và thứ Tư (16-17/9), và câu hỏi duy nhất ở Phố Wall là liệu họ sẽ giảm 25 hay 50 điểm cơ bản so với mức hiện tại 4,25%-4,5%.

Chuyên gia kinh tế trưởng Mỹ tại JPMorgan, Michael Feroli nhận định sẽ có 2 hoặc 3 phiếu bất đồng ủng hộ cắt mạnh hơn, nhưng không ai phản đối việc cắt giảm. Ở cuộc họp trước, Thống đốc Christopher Waller và Michelle Bowman đã "ngược chiều" khi kêu gọi giảm 25 điểm cơ bản. Theo Feroli, họ có thể tiếp tục bỏ phiếu cho phương án giảm 50 điểm, cùng với Miran - người được dự báo sẽ “kiên quyết bỏ phiếu cho cắt giảm mạnh hơn”.

Zandi nói hôm thứ Năm rằng khả năng giảm 50 điểm cơ bản là rất khó, nhưng vẫn có thể xảy ra. Ông cho rằng dự báo của JPMorgan về sáu lần cắt lãi suất đến cuối năm 2026 là hợp lý, nếu giả định mức trung tính của lãi suất quỹ liên bang quanh 3%.

Ông bổ sung: “Nếu kinh tế yếu hơn, rủi ro suy thoái cao hơn và lo ngại về tính độc lập của Fed lớn hơn, có khả năng lãi suất sẽ giảm xuống thấp hơn mức đó, khoảng 2,5% đến 3%”.