Fed sẽ theo đuổi mục tiêu lạm phát trung bình
Trong một động thái mà Chủ tịch Jerome Powell gọi là “cập nhật mạnh mẽ” chính sách, Fed đã chính thức đồng ý với chính sách “mục tiêu lạm phát trung bình”. Điều đó có nghĩa là Fed sẽ cho phép lạm phát cao hơn “vừa phải” so với mục tiêu 2% của Fed “trong một thời gian” sau các giai đoạn lạm phát chạy dưới mục tiêu đó.
Những thay đổi này đã được hệ thống hóa trong bản thiết kế chính sách có tên Tuyên bố về các mục tiêu dài hạn và Chiến lược chính sách tiền tệ (Statement on Longer-Run Goals and Monetary Policy Strategy) được thông qua lần đầu tiên vào năm 2012. Động thái này có nghĩa là Fed sẽ ít có xu hướng tăng lãi suất khi tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống, miễn là lạm phát cũng không tăng lên.
Trước đây, các quan chức ngân hàng trung ương tin rằng tỷ lệ thất nghiệp thấp sẽ dẫn đến mức lạm phát cao hơn một cách nguy hiểm và họ đã chủ động tăng lãi suất để ngăn điều đó xảy ra.
Tuy nhiên, trong bài phát biểu mà Chủ tịch Fed Jerome Powell gửi tới Hội nghị thường niên các nhà ngân hàng trung ương mà năm nay được tổ chức dưới hình thức trực tuyến và trong các tài liệu kèm theo đã hệ thống hóa chính sách mới, báo hiệu sự thay đổi suy nghĩ của Fed. “Nhiều người cho rằng việc Fed muốn đẩy lạm phát lên cao là phản trực quan. Thế nhưng, lạm phát liên tục ở mức quá thấp có thể gây ra rủi ro nghiêm trọng cho nền kinh tế”, Powell nói trong bài phát biểu được chuẩn bị trước.
Ông lưu ý rằng lãi suất trung hòa (lãi suất mà tại đó không làm hạn chế, nhưng cũng không thúc đẩy tăng trưởng) đã giảm đáng kể trong những năm qua và có khả năng vẫn ở mức thấp trong thời gian tới. Nguyên nhân do những thay đổi cơ bản trong nền kinh tế, chẳng hạn như nhân khẩu học và công nghệ, đã khiến lạm phát thường xuyên nằm dưới mục tiêu của Fed trong những năm qua.
Tình thế này, theo Powell, “có thể dẫn đến sự sụt giảm không mong muốn trong kỳ vọng lạm phát dài hạn, do đó có thể kéo lạm phát thực tế xuống thấp hơn nữa, dẫn đến một chu kỳ bất lợi là lạm phát và kỳ vọng lạm phát ngày càng thấp”. Hệ quả là, các nhà hoạch định chính sách không còn nhiều dư địa để giảm lãi suất trong những thời gian nền kinh tế bị căng thẳng.
Trên thực tế, kể từ khi cuộc khủng hoảng tài chính kết thúc, Fed đã phải vật lộn để đạt được mục tiêu lạm phát 2%. Bởi vậy các quan chức hy vọng rằng cách tiếp cận mới sẽ thay đổi cục diện, nâng cao kỳ vọng và cho phép lạm phát tăng cao hơn.
Bên cạnh việc thay đổi dựa trên lạm phát, Fed cũng điều chỉnh chính sách dựa trên cách tiếp cận việc làm. Theo đó, phương pháp tiếp cận tình hình việc làm sẽ được thông báo bởi “các đánh giá của Fed về tình trạng thiếu việc làm từ mức tối đa”. Trước đây Fed đề cập đến “độ lệch” so với mức tối đa.
Mặc dù sự thay đổi dường như là khá ít ỏi, nhưng Powell cho biết nó rất quan trọng. “Sự thay đổi này phản ánh sự đánh giá cao của chúng tôi đối với những lợi ích của một thị trường lao động mạnh mẽ, đặc biệt là đối với nhiều người trong các cộng đồng có thu nhập thấp và trung bình. Sự thay đổi này có thể có vẻ tinh tế, nhưng nó phản ánh quan điểm của chúng tôi rằng một thị trường việc làm mạnh mẽ có thể được duy trì mà không gây ra lạm phát”, ông nói.
Powell cũng cho biết Fed sẽ không đặt ra mục tiêu cụ thể cho tỷ lệ thất nghiệp mà thay vào đó sẽ cho phép các điều kiện quyết định những gì họ coi là “toàn dụng việc làm”. Các dự báo trước đây của Fed cho rằng lạm phát sẽ tăng cao khi mà tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ đã giảm xuống mức thấp kỷ lục 3,5% giai đoạn trước đại dịch, thế nhưng điều đó đã không diễn ra.