Fed sẽ tiếp tục “mạnh tay”
Sẽ tiếp tục tăng mạnh lãi suất
Các quan chức Fed cho rằng, cần tiếp tục tăng lãi suất lên một mức phù hợp - và sau đó duy trì ở đó một thời gian - để đáp ứng mục tiêu giảm lạm phát hiện đang ở "trên diện rộng và cao không thể chấp nhận được", theo biên bản cuộc họp chính sách của Fed vào tháng trước vừa được công bố.
Biên bản cho biết, nhiều quan chức Fed nhấn mạnh “chi phí của việc thực hiện quá ít hành động để giảm lạm phát có thể còn lớn hơn tác hại của việc thực hiện quá nhiều hành động", và nhiều thành viên Fed cũng lưu ý đặc biệt về tầm quan trọng của việc đi đúng hướng trong cuộc chiến chống lạm phát "ngay cả khi thị trường lao động có chậm lại".
Các quan chức Fed cho rằng, cần tiếp tục tăng lãi suất lên một mức phù hợp - và sau đó duy trì ở đó một thời gian |
Nhưng biên bản cũng bao hàm một gợi ý về việc giảm tốc độ thắt chặt tiền tệ trong tương lai. Trong đó, một số nhà hoạch định chính sách cho rằng, điều quan trọng là phải "điều chỉnh" tốc độ tăng lãi suất để giảm nguy cơ "tác động bất lợi đáng kể" đối với nền kinh tế. Tại cuộc họp chính sách vào cuối tháng 9 vừa qua, các quan chức Fed đã tăng lãi suất thêm 0,75% lần thứ 3 liên tiếp trong nỗ lực đẩy lạm phát xuống, từ mức cao nhất trong 40 năm, và Chủ tịch Fed Jerome Powell đã tuyên bố sau đó rằng sẽ "giữ ở mức đó cho đến khi chúng tôi tin rằng công việc đã hoàn thành".
Theo ông Gregory Daco, kinh tế trưởng tại EY-Parthenon, biên bản cuộc họp "không có gì cho thấy sự khác biệt" so với quan điểm được thể hiện trong dự báo của các nhà hoạch định chính sách của Fed, theo đó có thể sẽ là một đợt tăng lãi suất 75 điểm cơ bản nữa vào tháng tới, tiếp theo là mức tăng 50 điểm cơ bản nữa vào tháng 12. "Tuy nhiên, cũng ngày càng có nhiều ý kiến mong muốn Fed cần phải điều chỉnh tốc độ tăng lãi suất khi thị trường tài chính và kinh tế toàn cầu đang trở nên bất định hơn trong bối cảnh CSTT được nhất loạt thắt chặt nhưng lại thiếu phối hợp trên toàn cầu", chuyên gia Gregory Daco cho biết.
Kể từ cuộc họp hồi tháng trước, các nhà hoạch định chính sách đã thống nhất nhấn mạnh nhu cầu cấp bách phải giải quyết lạm phát với lo sợ sẽ có nguy cơ trở nên sâu rộng hơn, ngay cả khi việc thắt chặt chính sách mạnh tay có thể đi kèm với cái giá phải trả là tỷ lệ thất nghiệp cũng sẽ cao hơn. Biên bản cuộc họp này càng củng cố quan điểm đó, nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì lập trường hạn chế trong thời gian cần thiết (tức cần phải tăng lãi suất đủ cao và giữ ở mức đó đủ lâu để giảm lạm phát trong nước, đồng thời giúp đối phó với một số rủi ro gia tăng như các NHTW các nước khác tăng lãi suất).
Các dự báo của các nhà hoạch định chính sách Fed đưa ra tại cuộc họp tháng trước cho thấy, phạm vi lãi suất chính sách mục tiêu của Fed hiện nằm trong khoảng 3%-3,25% (cao nhất kể từ năm 2008) và dự kiến sẽ tăng lên mức 4,25%-4,5% vào cuối năm nay, kết thúc năm 2023 ở mức 4,50%-4,75%. Như vậy dự báo đến cuối năm 2022, mức tăng 75 điểm cơ bản nữa có thể xảy ra tại cả hai cuộc họp chính sách còn lại.
“Chuộc lỗi” khi đã coi lạm phát chỉ là “nhất thời”
Việc Chủ tịch Powell và đa số các thành viên khác của Fed nhấn vào việc “đánh” lạm phát ngay cả khi các đợt tăng lãi suất mạnh liên tiếp có thể làm chậm lại nền kinh tế là “tin xấu” cho người tiêu dùng, nhà đầu tư và các doanh nghiệp Mỹ. Trong khi đó, nhiều chuyên gia thị trường và nhà kinh tế lưu ý rằng, tỷ lệ lạm phát, mặc dù vẫn ở mức cao “một cách khó chịu”, nhưng đang giảm và sẽ tiếp tục giảm theo độ trễ. Phó chủ tịch Fed Lael Brainard trong một bài phát biểu vừa qua dường như cũng đã thừa nhận điều này. “Các hành động chính sách cho đến nay sẽ có tác dụng đầy đủ đối với hoạt động trong những quý tới”, bà Lael Brainard nói.
Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ Fed vẫn chưa “yên tâm” với những dấu hiệu lạm phát đã chậm lại, ngay cả khi đã tính đến độ trễ tác động chính sách. Do đó con đường tăng lãi suất sẽ vẫn tiếp tục. Sau khi biên bản cuộc họp tháng 9 được công bố, thị trường tài chính tiếp tục phản ánh kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất theo con đường đã được báo hiệu trong dự đoán của các nhà hoạch định chính sách vào tháng trước. Trong đó, khả năng nghiêng về mức tăng 0,75% vào cuộc họp đầu tháng 11 và 0,5% vào giữa tháng 12 tới đang gia tăng.
Giới phân tích cho rằng, có vẻ như ông Powell muốn “chuộc lỗi” khi trong phần lớn năm ngoái liên tục coi lạm phát chỉ là “nhất thời”. Vì vậy, Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất để chứng minh rằng họ đang xem xét lạm phát một cách nghiêm túc, ngay cả khi điều đó dẫn đến sự sụt giảm lớn hơn trên thị trường cổ phiếu, lãi suất thế chấp tăng cao… và đẩy nền kinh tế vào một cuộc suy thoái. “Mối quan tâm của tôi lúc này là Fed đang thắt chặt quá nhanh và quá mức mà không biết điều đó có ý nghĩa gì đối với nền kinh tế”, Brian Levitt, chiến lược gia thị trường toàn cầu của Invesco cho biết, và lưu ý rằng, việc có liên tiếp các đợt tăng lãi suất mạnh là chưa từng có trong kỷ nguyên “hiện đại” của Fed.
Trong khi đó, Michael Weisz, Chủ tịch Công ty đầu tư Yieldstreet, nhận định: “Tốc độ Fed tăng lãi suất như đang tiến hành chắc chắn sẽ gây ra một số hậu quả không lường trước được, như có thể dẫn đến tình trạng khủng hoảng tín dụng tiêu dùng ngày càng rõ rệt, trong đó các khoản vay ngoài thế chấp có thể trở nên đắt hơn”. Việc tăng lãi suất cuối cùng sẽ làm chậm nền kinh tế và ảnh hưởng đến thị trường việc làm, bởi nó khiến chi phí trả nợ tăng, làm tăng nguy cơ phá sản và vỡ nợ đối với các khoản vay thương mại và thậm chí có khả năng dẫn đến đình lạm – tình trạng chịu tác động kép của tăng trưởng trì trệ trong khi lạm phát vẫn tăng, khiến thị trường việc làm cũng trở nên tiêu cực.
Ấy thế nhưng chừng nào lạm phát vẫn còn là vấn đề lớn hơn đối với nền kinh tế, Fed sẽ tập trung nhiều hơn vào việc kiểm soát giá cả. Rốt cuộc, tỷ lệ thất nghiệp mới đang ở mức 3,5%, mức thấp nhất trong nửa thế kỷ. “Fed đã nói rõ rằng ưu tiên số một của họ lúc này là ổn định giá cả. Cho đến khi Fed nhìn thấy bằng chứng chắc chắn rằng CSTT của họ đang có tác động đáng kể đến thị trường việc làm, họ sẽ duy trì nỗ lực bền bỉ trong việc kiềm chế áp lực lạm phát”, Dustin Thackeray, Giám đốc đầu tư của Crewe Advisors nhận định.