Giải quyết những vấn đề nội tại để kinh tế bứt phá
4 tháng đầu năm: Giải ngân vốn đầu tư công mới đạt 16,45% | |
Thu thuế quý I: Kết quả khả quan, thách thức còn lớn |
Cần có giải pháp để phát triển doanh nghiệp bền vững |
Thu từ đất cũng giống như bán tài nguyên để ăn dần
Liên quan đến công tác thu chi NSNN, đại biểu Hoàng Thị Thúy Lan (Vĩnh Phúc) cho rằng, nếu nhìn vào những con số và những nhận định thì chúng ta thấy khá vui mừng với những kết quả đã đạt được trong năm 2018 cũng như những tháng đầu năm 2019. Tuy nhiên có một số khoản thu quan trọng chúng ta lại chưa đạt được.
Đơn cử như trong khu vực DNNN số thu mới chỉ đạt 91,9%; khu vực đầu tư nước ngoài mới đạt 83,6% và khu vực ngoài quốc doanh mới đạt 96,2% dự toán. Trong khi đó thu từ đất tăng mà thực chất việc thu từ đất cũng giống như bán tài nguyên để ăn dần.
“Năm 2018 dự toán thu tiền sử dụng đất 85,9 nghìn tỷ đồng, nhưng số thu đã đạt 147,75 nghìn tỷ đồng. Thông qua việc thu và cơ cấu nguồn thu như thế này có thể nói sản xuất kinh doanh nội địa của chúng ta thật sự chưa phát triển. Chưa phát triển không phải chỉ bằng con số DN giải thể, ngừng hoạt động; mà nó còn thể hiện ở chỗ DN thành lập mới bởi thành lập rồi, đi vào hoạt động nhưng hiệu quả SXKD như thế nào thì mới nộp được thuế... Vì thế cần phải làm thế nào để DN trong nước thật sự phát triển. Nếu như thế này tôi thấy thực sự chưa yên tâm và chưa bền vững”, bà Lan lo lắng.
Một bất cập nữa cũng được bà Lan chỉ ra đó là hiện chúng ta vẫn đang phải đi vay, chưa có tiềm lực về tài chính mạnh để đầu tư cho những công trình trọng điểm hoặc cho những công trình cần thiết phải đầu tư… nhưng tình trạng giải ngân vốn đầu tư công rất chậm, đặc biệt vốn trái phiếu Chính phủ, vốn vay nước ngoài.
Do vậy, năm 2018, Chính phủ đã phải giảm vay trong nước 15.142 nghìn tỷ đồng, và giảm vay nước ngoài trên 20.195 tỷ đồng. Đặc biệt là chi chuyển nguồn rất lớn khi chúng ta phải chuyển nguồn từ năm 2017 sang năm 2018 là 326.380 tỷ đồng. Số chi chuyển nguồn và kết dư ngân sách của các địa phương lớn đều có xu hướng gia tăng.
“Chúng ta vui mừng là con số báo cáo chi cho đầu tư phát triển rất lớn nhưng trên thực tế con số này có giải ngân được hay không đây chính là thể hiện ở chỗ chi chuyển nguồn này. Không thể chi được nên phải chuyển nguồn và cứ chuyển nguồn tư năm này sang năm khác. Hiệu quả trong điều hành ngân sách như vậy là không cao và không phát huy được sức mạnh của đồng vốn. Chúng ta phải có cơ chế để nhanh chóng giải ngân cho đầu tư phát triển. Có như vậy mới tạo cho sự tăng trưởng”, bà Lan kiến nghị.
Băn khoăn với các động lực phát triển
Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cũng bày tỏ băn khoăn khi tăng thu ngân sách chủ yếu từ đất đai, trong khi thu từ 3 khu vực DN đều không đạt; đặc biệt thu từ khu vực DN có vốn đầu tư nước ngoài đạt thấp nhất cho thấy hiệu quả hoạt động của DN không cao. Một vấn đề khác được nhiều đại biểu quan tâm đó là tình trạng trốn thuế vẫn diễn ra nghiêm trọng với nhiều thủ đoạn rất tinh vi như việc chuyển giá của các DN có vốn đầu tư nước ngoài thông qua hành vi liên tục nhiều năm báo lỗ nhưng trên thực tế vẫn tuyển dụng thêm lao động và mở rộng quy mô sản xuất.
Đề cập đến việc phát triển kinh tế thời gian tới, Đại biểu Hoàng Văn Cường đánh giá cao việc Chính phủ chủ trương thúc đẩy phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân. Ông cho rằng, hiện nay việc coi các tập đoàn tư nhân lớn để phát triển các chuỗi giá trị là cần thiết, tuy nhiên để thực hiện được chủ trương này, cần chú ý xem xét việc hình thành các tập đoàn tư nhân dựa trên nền tảng nào vì hiện nay phần lớn sự phát triển của các tập đoàn tư nhân đều đến từ khai thác lợi thế đất đai, tài nguyên và đó là con đường các nước phát triển đã đi từ thế kỷ 15-16.
Việc lựa chọn các dự án FDI cũng càng bức thiết hơn khi đóng góp của khu vực này rất hạn chế như đóng góp vào tăng trưởng GDP chỉ 18%, vào thu ngân sách chỉ 14%... Trong khi có đến 52% trong tổng số 16.000 DN FDI khai báo lỗ, thậm chí mất vốn nhưng 52% số DN này vẫn mở rộng sản xuất kinh doanh.
“Điều quan trọng là phải dựa vào sản xuất để tạo ra chuỗi giá trị. Tuy nhiên, trong vấn đề này cũng cần phải tính toán. Bởi lẽ, những lợi thế của dệt may hiện nay lại rơi vào các nhà kinh tế tư bản và chúng ta chỉ là gia công. Điều đó đặt ra yêu cầu là chúng ta phải chọn lọc trong thu hút FDI, tránh những lĩnh vực mà DN FDI cạnh tranh trực tiếp với DN trong nước”, ông Cường khuyến cáo.
Nghị quyết 42: Xử lý nợ xấu còn nhiều khó khăn khi khách hàng không hợp tác Đánh giá cao việc Quốc hội ban hành Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu, bước đầu đã giúp các TCTD thu hồi được tài sản để xử lý nợ xấu. Tuy nhiên, với những khách hàng không hợp tác thì còn nhiều khó khăn. Bởi lẽ khi thu hồi xong tài sản thế chấp, mua bán nợ, bán đấu giá tài sản… thì những người có tài sản vẫn được quyền khiếu nại hoặc khởi kiện kết quả bán đấu giá. Khi đó, việc xử lý tài sản sẽ lại phải đi vào con đường tố tụng và quay lại xử lý từ đầu. Điểm khác nữa là khi vụ việc được giải quyết theo thủ tục rút gọn và đưa đến cơ quan thi hành án, khi bán tài sản xong thì khoản nợ được giải quyết ưu tiên theo Điều 12 của Nghị quyết 42. Thế nhưng rắc rối là khi bán xong tài sản, các bên đã thu hồi nợ, nhưng tiền án phí và tiền thuế thu nhập của việc bán tài sản đó không ai đóng, nên những người mua được tài sản không thể đứng tên chủ quyền sở hữu tài sản đã mua… Đây là các vấn đề còn tồn tại của Nghị quyết 42 cần được Quốc hội xem xét tháo gỡ để đẩy nhanh xử lý nợ xấu. Đại biểu Trịnh Ngọc Thúy (TP. Hồ Chí Minh) |