Hạ thấp rủi ro xảy ra suy thoái kinh tế

Thoát rủi ro suy thoái

Trong một báo cáo nghiên cứu được công bố mới đây, Goldman Sachs đã hạ thấp khả năng xảy ra suy thoái của kinh tế Mỹ trong 12 tháng tới xuống chỉ còn 15%. Về cơ bản, tỷ lệ này phù hợp với khả năng xảy ra suy thoái kinh tế trung bình vào bất kỳ năm nào trong lịch sử kinh tế Mỹ. Nó cũng giảm so với dự báo trước đó của Goldman Sachs là khả năng xảy ra suy thoái là 20% và đã thấp hơn đáng kể so với dự báo 35% đưa ra vào tháng 3 khi cuộc khủng hoảng ngân hàng nổ ra.

Báo cáo với tiêu đề “Mùa hè hạ cánh mềm” của Goldman Sachs chỉ ra một loạt các chỉ số kinh tế đáng khích lệ về lạm phát và thị trường việc làm, cho thấy kinh tế Mỹ sẽ tránh được cuộc suy thoái mà nhiều người lo ngại. Giảm lạm phát mà không đẩy nền kinh tế vào suy thoái được gọi là “hạ cánh mềm”, điều mà Fed chỉ đạt được một lần trong 60 năm qua.

“Chúng tôi hoàn toàn không đồng ý với quan điểm cho rằng lực cản ngày càng tăng từ “độ trễ dài và thay đổi” của chính sách tiền tệ sẽ đẩy nền kinh tế đến suy thoái. Trên thực tế, chúng tôi cho rằng lực cản từ việc thắt chặt tiền tệ sẽ tiếp tục giảm trước khi biến mất hoàn toàn vào đầu năm 2024”, Jan Hatzius, nhà kinh tế trưởng của Goldman Sachs, viết trong báo cáo. Chuyên gia này cũng nhận định thêm rằng, Goldman Sachs ngày càng tin tưởng Fed đã “hoàn thành” việc tăng lãi suất khi tỷ lệ thất nghiệp tăng, tiền lương tăng chậm lại và lạm phát giảm bớt.

Các nhà kinh tế Phố Wall gần đây đã buộc phải liên tục trì hoãn, hoặc thậm chí hủy bỏ dự báo về khả năng suy thoái mà họ đưa ra trước đó khi nền kinh tế Mỹ tiếp tục tỏ ra kiên cường. Tuy nhiên, dự báo mới nhất của Goldman Sachs vẫn cho thấy sự “lạc quan hơn đáng kể” so với hầu hết các nhà dự báo. Đơn cử, ước tính đồng thuận của các nhà kinh tế tại Bloomberg vẫn cho rằng khả năng xảy ra suy thoái là 60%.

Theo dự báo của Goldman Sachs, khả năng xảy ra suy thoái của kinh tế Mỹ đang giảm dần theo thời gian

Trước đó, không ít CEO, nhà đầu tư và chuyên gia kinh tế đã dự đoán năm 2023 sẽ là năm mà kinh tế Mỹ đối mặt với suy thoái. Các lý do chính được viện dẫn là việc Fed thắt chặt tiền tệ để đối phó với lạm phát; các doanh nghiệp có thể sẽ sa thải công nhân khiến thất nghiệp tăng; lạm phát cao khiến người dân Mỹ sẽ cắt giảm chi tiêu… Tuy nhiên những diễn biến trên nền kinh tế thực cho đến nay khiến khả năng xảy ra suy thoái trong năm nay ở Mỹ gần không còn khả năng xảy ra. Tăng trưởng trong quý I, quý II đều tích cực (so với kỳ vọng trước đó) và kỳ vọng tiếp tục khởi sắc hơn trong quý III trước khi có thể chậm lại vào quý IV. Quan trọng hơn là thị trường việc làm vẫn mạnh mẽ, trong khi tốc độ tăng của lạm phát vẫn trong xu hướng giảm. “Nền kinh tế Mỹ có khả năng phục hồi đáng kinh ngạc, bất chấp mọi đòn tấn công từ khủng hoảng ngân hàng, tăng lãi suất, trần nợ”, Mark Zandi, kinh tế gia trưởng tại Moody's Analytics nhận định và do đó ngày càng tự tin rằng, năm 2023 sẽ không phải là năm mà suy thoái có thể xuất hiện.

Thị trường việc làm giảm nhiệt

Theo Jan Hatzius, các công cụ theo dõi GDP như mô hình GDPNow của Fed Atlanta, vốn đang kỳ vọng tăng trưởng GDP sẽ bùng nổ ở mức 5,6% trong quý III này, có khả năng “đã phóng đại động lực thực sự của nền kinh tế”. Chuyên gia này tin rằng tăng trưởng có thể sẽ hạ nhiệt trong quý IV khi các khoản vay dành cho sinh viên đến hạn thanh toán và lãi suất các khoản thế chấp tăng đột biến ảnh hưởng đến thị trường nhà ở. “Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng sự chậm lại sẽ diễn ra một cách nhẹ nhàng và trong thời gian ngắn”, Hatzius nói.

Goldman Sachs chỉ ra, sự tăng trưởng việc làm “vững chắc” và mức lương thực tế (được điều chỉnh theo lạm phát) tăng sẽ cho phép thu nhập thực tế khả dụng “tái tăng tốc” vào năm tới. Nói cách khác, tiền lương sẽ tăng nhanh hơn giá cả, mang lại cho người tiêu dùng khả năng tiếp tục chi tiêu. Điều đó rất quan trọng trong một nền kinh tế mà chi tiêu dùng là động lực tăng trưởng chính.

Báo cáo việc làm tháng 8 được công bố vào cuối tuần trước cho thấy, việc tuyển dụng vẫn ổn định, mặc dù đã chậm lại so với tốc độ phục hồi sau đại dịch trước đó. Và trong khi tỷ lệ thất nghiệp tăng từ 3,5% lên 3,8% trong tháng 8, Hatzius cho biết Goldman Sachs “không quan tâm” đến sự gia tăng này vì nó “hoàn toàn được thúc đẩy” bởi sự gia tăng nguồn cung người tìm việc làm. Hơn nữa giới phân tích cho rằng, việc thị trường lao động đang chậm lại có thể sẽ tiếp tục là xu hướng của những tháng tới (chậm lại nhưng ở mức ổn định) và điều này cũng phù hợp để nền kinh tế có được sự hạ cánh mềm.

Hiện vẫn có những nhân tố có thể khiến tăng trưởng kinh tế Mỹ chậm lại trong thời gian tới như việc các ngân hàng đã thắt chặt các tiêu chuẩn cho vay, người dân Mỹ đang “mắc nợ” nhiều hơn, Fed có thể tiếp tục có lần tăng lãi suất thứ 12… và những yếu tố đó đều có thể khiến người tiêu dùng chi tiêu ít hơn, các công ty có thể mạnh tay sa thải công nhân nếu lợi nhuận bị ảnh hưởng. Do đó, vẫn còn phải xem nền kinh tế Mỹ sẽ kiên cường như thế nào trong những tháng tới. Ở chiều ngược lại, khi không còn mong đợi một cuộc suy thoái diễn ra (ít nhất là trong năm nay) thì đây cũng có thể là yếu tố giúp thị trường việc làm ổn định. Thị trường việc làm ổn định có nghĩa là Fed vẫn có cơ hội thực hiện một cú hạ cánh mềm - một kịch bản trong đó lạm phát giảm trở lại mục tiêu 2% mà tỷ lệ thất nghiệp không tăng mạnh.