“Hiến kế” cho sự phát triển của Khu thương mại tự do Đà Nẵng

Động lực mới cho phát triển

Sáng 18/8, tại TP. Đà Nẵng, Ban Quản lý Khu công nghệ cao và các khu công nghiệp Đà Nẵng (DSEZA) phối hợp với Tập đoàn Alphanam tổ chức Hội nghị Xúc tiến đầu tư năm 2025 với chủ đề “Kiến tạo không gian phát triển cùng Khu thương mại tự do (FTZ) Đà Nẵng”. Sự kiện có sự tham dự của hơn 200 đại biểu là lãnh đạo thành phố, đại diện các sở, ban, ngành, hiệp hội doanh nghiệp cùng nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Đây được xem là diễn đàn quan trọng để chính quyền và cộng đồng doanh nghiệp trao đổi về cơ chế, chính sách, cũng như chia sẻ những thuận lợi, khó khăn trong quá trình triển khai Khu thương mại tự do Đà Nẵng.

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh FTZ Đà Nẵng vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thành lập theo Quyết định số 1142/QĐ-TTg với tổng diện tích 1.881 ha, tại 7 địa điểm, chia thành 7 khu chức năng. Mỗi khu có sứ mệnh và đặc thù riêng, nhưng đều hướng tới mục tiêu chung là hội nhập sâu rộng, áp dụng các chính sách ưu việt về hải quan, thuế quan, logistics, công nghệ và dịch vụ.

Hội nghị Xúc tiến đầu tư 2025 chủ đề "Kiến tạo không gian phát triển cùng Khu thương mại tự do Đà Nẵng.

Phát biểu khai mạc tại hội nghị, ông Trần Chí Cường, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng nhấn mạnh: Với vị trí chiến lược, hạ tầng ngày càng đồng bộ, nguồn nhân lực trẻ, năng động cùng môi trường chính sách cởi mở, Đà Nẵng đang khẳng định tầm nhìn trở thành điểm đến hàng đầu của các dòng vốn chất lượng cao.

“Việc kiến tạo FTZ Đà Nẵng không chỉ là nhiệm vụ trọng tâm mà còn là bước đi chiến lược, mở ra động lực mới cho sự phát triển bền vững, lâu dài của thành phố”, ông Trần Chí Cường chia sẻ thêm.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Mai Công Hồ, Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư Sài Gòn - Đà Nẵng (SDN) cho rằng, FTZ là mô hình đặc thù, nằm ngoài quy trình thuế quan truyền thống, giúp thủ tục thông quan và giao dịch nhanh chóng. “Giá trị cốt lõi của FTZ là niềm tin vào chính sách và sự chuyên nghiệp trong vận hành. Chúng tôi đã ‘đặt chỗ’ tại FTZ Đà Nẵng, đồng thời cử cán bộ đi đào tạo để hiểu rõ nền tảng pháp lý, nguyên tắc vận hành của mô hình vốn phổ biến trên thế giới”, ông Hồ chia sẻ.

Ông Nguyễn Tuấn Hải, Chủ tịch HĐQT Alphanam Group nhận định: “Đà Nẵng là địa chỉ lý tưởng để các nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội. FTZ Đà Nẵng ra đời đúng thời điểm, chỉ cần đúng nhà đầu tư và đúng nhà quản lý để hướng tới thành công. Khi chính quyền đồng hành cùng doanh nghiệp, cánh cửa phát triển sẽ mở rộng”.

Bản đồ dự kiến đề xuất các vị trí hình thành Khu thương mại tự do Đà Nẵng.

“Hiến kế” cho FTZ Đà Nẵng, bà Lê Minh Nguyệt, Viện Kiến trúc quốc gia (Bộ Xây dựng), gợi ý thành phố nên phát triển các lĩnh vực tài chính có lợi thế cạnh tranh như fintech, tài chính xanh, ngân hàng số và quản lý tài sản cho thị trường ASEAN. Đây là những lĩnh vực ít tốn diện tích nhưng tiềm năng tăng trưởng cao, dễ gắn kết với mô hình đô thị thông minh. Một môi trường kinh doanh minh bạch, cải cách hành chính mạnh mẽ và các thể chế đặc thù sẽ là chìa khóa để FTZ Đà Nẵng hấp dẫn các nhà đầu tư quốc tế.

Định hình con đường phía trước

Nhìn ra thế giới, Singapore và Dubai là những hình mẫu mà Đà Nẵng có thể học hỏi. Singapore nổi tiếng với các khu FTZ gắn chặt với cảng biển và trung tâm tài chính quốc tế. Ở đây, hàng hóa ra vào được miễn thuế và thủ tục nhanh gọn, đi kèm là hệ thống pháp lý minh bạch, môi trường kinh doanh thân thiện và nhân lực chất lượng cao. Chính điều này đã giúp Singapore trở thành trung tâm logistics và thương mại toàn cầu, thu hút hàng chục ngàn tập đoàn đa quốc gia.

Khu thương mại tự do sẽ được kết nối chặt chẽ với dự án cảng nước sâu Liên Chiều đang được đẩy nhanh tiến độ xây dựng.

Dubai cũng có mô hình tương tự nhưng theo hướng “siêu tự do”. Các khu FTZ của Dubai cho phép 100% sở hữu vốn nước ngoài, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong nhiều năm, cùng thủ tục một cửa điện tử. Mô hình này đã biến Dubai thành điểm đến của hàng loạt doanh nghiệp logistics, công nghệ và dịch vụ tài chính, tạo ra thương hiệu “thành phố toàn cầu”.

So với hai điển hình trên, FTZ Đà Nẵng có nhiều lợi thế về vị trí: nằm trên trục hành lang kinh tế Đông - Tây, cửa ngõ ra biển của Lào, Thái Lan và Myanmar, gần các thị trường lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Đây là lợi thế mà Singapore hay Dubai không có. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của Đà Nẵng là mức độ hội nhập quốc tế còn khiêm tốn, quy mô kinh tế chưa đủ lớn và nguồn nhân lực chất lượng cao chưa nhiều. Nếu muốn cạnh tranh, FTZ Đà Nẵng cần tập trung vào những “ngách” đặc thù như fintech, công nghệ xanh, logistics thông minh, thay vì trải rộng nhiều lĩnh vực.

Khu thương mại tự do được kỳ vọng là “cú hích” lớn cho Đà Nẵng phát triển.

Tại hội nghị, đại diện Viettel Đà Nẵng đã đề xuất xây dựng FTZ thông minh, áp dụng một cửa điện tử, tích hợp công nghệ số để vận hành minh bạch và hiệu quả. FTZ thông minh sẽ tạo niềm tin cho doanh nghiệp, đồng thời đưa Đà Nẵng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực miền Trung, đại diện Viettel nhấn mạnh. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp đề xuất thành phố cần ban hành gói ưu đãi đầu tư cạnh tranh trong khu vực, đủ sức sánh ngang với Singapore hay Dubai. Song song, với đó là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, bởi đây là yếu tố quyết định sự thành công của FTZ.

Được biết, về hạ tầng, 7 phân khu trong FTZ sẽ được kết nối đồng bộ với cảng nước sâu Liên Chiểu và các tuyến giao thông trọng điểm. Thành phố đã bố trí vốn đầu tư để đẩy nhanh tiến độ, tạo “đòn bẩy” cho sự vận hành trơn tru của toàn bộ mô hình.

Ông Vũ Quang Hùng, Trưởng Ban Quản lý Khu công nghệ cao và các KCN Đà Nẵng (DSEZA) khẳng định: “Hội nghị lần này không chỉ là dịp gặp gỡ mà còn là khởi đầu cho hành trình hiện thực hóa các ý tưởng hợp tác. Chúng tôi sẽ thiết lập kênh kết nối trực tiếp với nhà đầu tư, đẩy nhanh tiến độ triển khai, sớm đưa FTZ Đà Nẵng thành hiện thực. Khi kết hợp cùng cảng Liên Chiểu và Trung tâm tài chính quốc tế, Đà Nẵng sẽ có thêm động lực để vươn tầm”.