Hiểu biết pháp luật - nền tảng để kinh doanh online bền vững

Sai phạm phổ biến trên sàn thương mại điện tử

Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), trong năm 2024, cơ quan này đã tiến hành hàng trăm cuộc kiểm tra, xử phạt hàng loạt gian hàng vi phạm trên các sàn lớn. Những sai phạm thường gặp gồm: Không đăng ký và kê khai thông tin đầy đủ (nhiều cá nhân kinh doanh online chưa đăng ký kinh doanh hoặc không kê khai mã số thuế - hành vi vi phạm nghĩa vụ pháp lý cơ bản); Buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng cấm...

Mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, quần áo… là nhóm sản phẩm thường xuyên bị phát hiện vi phạm, chủ yếu là quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng sản phẩm, đặc biệt trong lĩnh vực sức khỏe, gây nguy hại cho người tiêu dùng. Vi phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng thường được phát hiện. Tình trạng sao chép mẫu mã, gắn nhãn hiệu giả diễn ra phổ biến, khiến nhiều thương hiệu lớn liên tục khiếu nại.

Bên cạnh đó là tình trạng không xuất hóa đơn, trốn thuế. Nhiều gian hàng giao dịch với doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi tháng nhưng không kê khai với cơ quan thuế. Hoặc không thực hiện cam kết đổi trả, bảo hành, vi phạm trực tiếp quyền lợi người tiêu dùng, dễ dẫn đến khiếu nại và tranh chấp pháp lý.

Kinh doanh trên sàn thương mại điện tử có thể sẽ gặp rủi ro

Các hành vi này có thể bị xử phạt từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng. Đặc biệt, theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm thương mại, hành vi buôn bán hàng giả, hàng cấm có thể bị phạt tới 100 triệu đồng kèm theo tịch thu tang vật.

Ông Trần Văn Minh, luật sư chuyên về thương mại điện tử nhấn mạnh, nhiều người kinh doanh nghĩ rằng bán online là tự do, ít bị kiểm soát. Nhưng thực tế, mọi hoạt động trên sàn thương mại điện tử đều được lưu vết, cơ quan chức năng hoàn toàn có thể kiểm tra, đối chiếu. Do đó, nếu không nắm luật, người bán có thể phải trả giá đắt, không chỉ bằng tiền phạt mà còn là mất niềm tin từ khách hàng.

Bà Lê Thu Hà, Chủ cửa hàng kinh doanh mỹ phẩm online chia sẻ, thời gian đầu, tôi từng bị xử phạt 15 triệu đồng do quảng cáo sai công dụng sản phẩm. Từ đó, tôi mới nhận ra tầm quan trọng của việc đọc kỹ luật quảng cáo và luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Khi đã tuân thủ đúng, chúng tôi không chỉ yên tâm về pháp lý mà còn tạo dựng hình ảnh uy tín với khách hàng.

Kiến thức cần thiết để phòng tránh rủi ro

Để kinh doanh online an toàn và bền vững, các chuyên gia khuyến nghị người bán cần trang bị ít nhất 7 nhóm kiến thức cơ bản: Hiểu pháp luật thương mại điện tử; Quản lý sản phẩm và nguồn gốc hàng hóa; Soạn thảo hợp đồng và điều khoản giao dịch minh bạch; Quản trị rủi ro tài chính - thuế; Bảo mật dữ liệu và an ninh mạng; Nâng cao kỹ năng chăm sóc khách hàng; Marketing số đúng pháp luật.

Hiểu rõ pháp luật khi kinh doanh online là điều kiện sống còn

Ông Nguyễn Hoàng Dũng, chuyên gia kinh tế số nhận định, trong thương mại điện tử, pháp luật không phải rào cản mà là nền tảng. Doanh nghiệp hiểu luật sẽ vận hành minh bạch hơn, giảm thiểu rủi ro, đồng thời dễ dàng tiếp cận các đối tác lớn trong và ngoài nước. Thậm chí, việc tuân thủ pháp luật còn là một lợi thế cạnh tranh.

Các doanh nghiệp cho rằng, ngoài việc tự trang bị kiến thức, rất cần cơ quan quản lý nhà nước tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật theo cách dễ hiểu, gần gũi với người kinh doanh online. Không phải ai cũng có điều kiện đọc hết các nghị định, thông tư. Nếu có các khóa tập huấn ngắn hạn hoặc hướng dẫn trực tuyến, người bán sẽ dễ tiếp cận hơn. Thực tế cho thấy, những sàn thương mại điện tử quản lý chặt chẽ về pháp lý thường giữ chân được người tiêu dùng lâu dài. Bởi lẽ, khách hàng luôn ưu tiên sự an toàn và tin cậy khi mua sắm. Đây cũng là yếu tố quan trọng để thương mại điện tử Việt Nam phát triển bền vững, vươn ra quốc tế.

Kinh doanh online mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đầy thách thức. Một sai phạm nhỏ có thể khiến người bán trả giá đắt. Do đó, sự hiểu biết và tuân thủ pháp luật không chỉ giúp người kinh doanh tránh được rủi ro pháp lý mà còn tạo nền tảng để xây dựng thương hiệu bền vững.

Theo luật sư Trần Văn Minh, trong thương mại điện tử, hiểu luật chính là nắm chắc chìa khóa an toàn. Không có con đường tắt nào để phát triển lâu dài ngoài sự minh bạch và tuân thủ.