Hỗ trợ sớm để không lỡ đà phục hồi

Những tín hiệu tích cực

Kết quả từ khảo sát do Ban Nghiên cứu phát triển Kinh tế tư nhân (Ban IV) thuộc Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính và báo VnExpress tiến hành mới đây đã cho thấy những tín hiệu tích cực của việc phục hồi sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và việc làm cho người lao động sau khi Chính phủ ban hành và áp dụng Nghị quyết 128/NQ-CP. Đó là chuyển trạng thái phòng chống dịch trên toàn quốc sang giai đoạn “thích ứng an toàn, linh hoạt với dịch bệnh”.

Cụ thể, trong 3.440 doanh nghiệp tham gia khảo sát online, số doanh nghiệp “đang hoạt động” chiếm tỷ lệ 39%, cao hơn gấp hai lần so với tỷ lệ này trong báo cáo tháng 8/2021. Trong tổng số 8.835 người lao động trả lời khảo sát online, tỷ lệ số người trả lời hiện đang có việc là 47%, tăng gần 10 điểm phần trăm so với tỷ lệ người có việc ở khảo sát tháng 8/2021.

Ảnh minh họa

Ông Trần Việt Anh – Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA) thông tin, bắt đầu từ tháng 10, gần như hoạt động của doanh nghiệp sản xuất trên địa bàn thành phố đã hoạt động tương đối ổn định, đến nay đã có trên 96% doanh nghiệp sản xuất trở lại hoạt động. Trong đó, khởi động nhanh nhất là các doanh nghiệp FDI, kế đến là các doanh nghiệp “ba tại chỗ”, doanh nghiệp trong các khu công nghiệp và cuối cùng là doanh nghiệp bên ngoài khu công nghiệp.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp cũng bày tỏ sự lạc quan về khả năng phục hồi khi gói hỗ trợ với quy mô lớn đang được xây dựng, trong đó có nhiều chính sách hỗ trợ trực tiếp cho cộng đồng doanh nghiệp. Ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng Ban pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, một trong những ưu tiên của Chính phủ và Quốc hội là đưa ra những giải pháp phù hợp để giúp cộng đồng kinh doanh khôi phục trở lại, tạo đà cho nền kinh tế phát triển trong giai đoạn tới. Quốc hội dự kiến cuối tháng 12 sẽ có kỳ họp bất thường để thảo luận về 5 nội dung, trong đó có chương trình phục hồi kinh tế; cũng như sửa 8 luật để tháo gỡ những khó khăn hiện nay như giúp đẩy nhanh giải ngân đầu tư công, thu hút đầu tư tư nhân. Ông Tuấn cho rằng tất cả những nỗ lực này sẽ tạo chuyển biến tốt cho nền kinh tế trong giai đoạn 2022 – 2023 và nhiều năm tới.

Để gói hỗ trợ phát huy hiệu quả

Nhận định chương trình phục hồi, phát triển kinh tế đã toàn diện để giải quyết cả vấn đề về tổng cung và tổng cầu, ông Nguyễn Sĩ Dũng – Nguyên phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội nhấn mạnh 3 điểm mấu chốt để chương trình này phát huy hiệu quả tốt nhất, đó là: Năng lực thực thi; kịp thời; đúng đối tượng. “Hiện các doanh nghiệp đang như những “bệnh nhân” cần thang thuốc chữa bệnh gấp, khi doanh nghiệp còn khả năng hồi phục, thì cần tiếp sức nhanh mới hiệu quả”, ông nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, ông Đậu Anh Tuấn cho rằng gói hỗ trợ càng nhanh chóng đi vào cuộc sống, càng hỗ trợ cho doanh nghiệp nhiều hơn. Hiện doanh nghiệp cần được “tiếp máu” kịp thời và về mặt vĩ mô, năm 2021 các nước bắt đầu đưa ra những giải pháp và gói hỗ trợ rất lớn, nền kinh tế thế giới đã bắt đầu hồi phục. Nếu không nhanh Việt Nam sẽ lỡ nhịp với nền kinh tế thế giới.

Về vấn đề thực thi gói hỗ trợ, ông Tuấn cho rằng một trong các giải pháp hiệu quả nhất là giảm thuế giá trị gia tăng (VAT). Hiện nay, mới chỉ giảm 30% thuế VAT cho nhóm doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng như du lịch, vận tải, lữ hành… nhưng thực tế, mức độ thụ hưởng ít vì đơn cử như các doanh nghiệp du lịch lữ hành quốc tế có doanh thu hiện tại gần như bằng 0. Chính vì vậy, ông Tuấn đề xuất giảm thuế VAT mức 2% rộng rãi hơn cho nhiều ngành, nhiều lĩnh vực. Giải pháp này rất dễ thực thi và cả doanh nghiệp, người dân đều được hưởng, giúp cho cả phía cung và phía cầu, tạo tâm lý hồ hởi, phấn khởi cho người dân.

Ông Trần Việt Anh bổ sung thêm, các doanh nghiệp Việt đang phải nhập 70% - 80% nguyên liệu phục vụ cho sản xuất, mà thuế VAT phải đóng luôn khi hàng về, chính vì vậy, nếu không giảm được, nhà nước nên có chính sách giãn thời gian đóng thuế, đó là điều doanh nghiệp đang mong chờ nhất.

Còn theo PGS-TS. Trần Hoàng Ngân - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, cần hỗ trợ doanh nghiệp theo cả hai cách trực tiếp và gián tiếp. Cụ thể, tiếp tục hoãn, giãn, miễn thuế, phí, tiền thuê đất… cho doanh nghiệp, có thể kéo qua hết năm 2022; tiếp theo là hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn, đi liền với đó là khôi phục quỹ bảo lãnh tín dụng DNNVV để hỗ trợ nhóm doanh nghiệp này tiếp cận được vốn.

Về gói hỗ trợ lãi suất, vị chuyên gia này đề xuất nên hỗ trợ lãi vay 2%/năm bằng tiền ngân sách, có giá trị khoảng 40.000 nghìn tỷ đồng, gói này sẽ có tính lan toả tới nhiều đối tượng hơn. Cuối cùng là gói hỗ trợ tổng cầu bằng cách tăng đầu tư công để tập trung cho tuyến đường cao tốc Bắc - Nam, góp phần giảm chi phí logistics, hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian tới.