Hòa giải thương mại đã rất phổ biến ở những nền kinh tế phát triển
Hòa giải thương mại - có lợi cho cả đôi bên |
Ngày 11/5, tại Hà Nội, trong khuôn khổ Tuần lễ Trọng tài và Hòa giải thương mại Việt Nam 2023 (VAW2023), Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) phối hợp cùng Trung tâm Hòa giải Việt Nam (VMC) tổ chức Hội thảo: Hòa giải thương mại – phương thức giải quyết tranh chấp hiệu quả: Hướng tới hội nhập quốc tế.
VAW2023 được Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam phối hợp cùng Câu lạc bộ Luật sư thương mại quốc tế tổ chức trực tiếp và trực tuyến tại cả Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, hướng đến nhiều nhóm đối tượng khác nhau. VAW đã khởi xướng tổ chức bởi VIAC lần đầu tiên năm 2020 và dự kiến sẽ trở thành sự kiện thường niên kết nối cộng đồng những người hành nghề trọng tài và hòa giải tại Việt Nam và quốc tế.
Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), Đại biểu quốc hội, cho biết hòa giải thương mại hiện nay đã rất phổ biến, đặc biệt tại quốc gia có nền kinh tế phát triển và được các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp ưa chuộng bởi những ưu điểm vượt trội so với các phương thức giải quyết tranh chấp khác, nó bảo đảm được quyền tự quyết của các bên, mang tính chất tự nguyện và thân thiện, không có người thắng kẻ thua mà hai bên cùng thắng. Hoà giải vừa giải quyết được công việc một cách êm đẹp, lại vừa duy trì được quan hệ đối tác bền vững và chung thuỷ. Hòa giải giúp các bên giải quyết được tranh chấp một cách nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, chi phí.
Trong chặng đường kinh doanh gập ghềnh, việc nảy sinh tranh chấp là điều không thể tránh khỏi, điều quý giá nhất là mối quan hệ giữa những đối tác, khách hàng. Việc giải quyết tranh chấp bằng phương thức hòa giải vừa giúp lưu giữ mối quan hệ êm đẹp, vừa nhanh chóng, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Những hành lang pháp lý quan trọng bước đầu góp phần thúc đẩy phương thức giải quyết tranh chấp bằng hòa giải ở nước ta, được cộng đồng doanh nghiệp vui mừng đón nhận. Đặc biệt, kể từ khi Nghị định 22/2017 về hòa giải thương mại ra đời, một hành lang pháp lý cho hoạt động hòa giải thương mại ngoài tòa án phát triển, mở đường cho các trung tâm hòa giải ra đời, đồng thời cũng mở ra cơ hội nghề nghiệp cho các chuyên gia theo đuổi nghề hoà giải, đóng góp vào sự phát triển của xã hội, của nền kinh tế.
Việc gia nhập Công ước Singapore về hòa giải sẽ mang lại những tác động tích cực và vị thế lớn cho hoạt động hòa giải thương mại tại Việt Nam, song sẽ đối mặt những khó khăn thách thức nhất định nếu Việt Nam trở thành thành viên của Công ước này, TS. Vũ Tiến Lộc khẳng định.
Để biến những ưu điểm vượt trội thành lại những lợi ích kinh tế, thương mại to lớn, thì cần có các hoà giải viên giỏi chuyên môn với lĩnh vực tranh chấp – có kỹ năng hòa giải – tạo được uy tín trong cộng đồng.
Tuy nhiên, theo PGS. TS. Nguyễn Minh Hằng, Tổng thư ký, Trung tâm Hòa giải thương mại quốc tế Việt Nam (VICMC) cho rằng, hiện vẫn ít các cơ sở đào tạo có môn học độc lập về hòa giải, chủ yếu lồng ghép nội dung về hòa giải trong các môn học khác, Thêm nữa, sự quan tâm, đăng ký học của học viên chưa được như kỳ vọng (về số lượng, chất lượng học viên). Giảng viên đa phần là kiêm nhiệm, là hòa giải viên, là luật sư... nên thời gian dành cho việc đào tạo, sự đồng đều về sư phạm... cần được cải tiến. Vụ việc thực tế để làm tình huống: Không dễ để xây dựng, nhiều vụ việc do tính bảo mật của hòa giải. Chưa có giáo trình chính thức về hòa giải thương mại tại Việt Nam.
PGS. TS. Nguyễn Minh Hằng đề xuất, cần sự hỗ trợ của Chính phủ, Bộ Tư pháp về xây dựng giáo trình, mời chuyên gia nước ngoài để nâng cao năng lực cho các hòa giải viên của trung tâm hoà giải, cũng như chất lượng chương trình đào tạo của các trường đại học.
Các trung tâm hòa giải như VICMC, VMC cần tiếp tục phát huy triển khai các khoá đào tạo, bồi dưỡng về hòa giải thương mại cho hòa giải viên và các đối tượng quan tâm. Các trung tâm hòa giải cần nghiên cứu quy định về thời gian đào tạo tối thiểu bắt buộc (ví dụ 24h), các tiêu chí về kỹ năng để trở thành hòa giải viên, cũng như thời gian đào tạo kỹ năng thường niên.
Các cơ sở giáo dục đại học nên chủ động đưa nội dung về hòa giải thương mại vào chương trình đào tạo cử nhân/thạc sỹ, để phổ biến kiến thức và nâng cao sự hiểu biết về hòa giải thương mại.