Hoài nghi gia tăng với thỏa thuận giai đoạn một Mỹ - Trung

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump trò chuyện bên lề Hội nghị thượng đỉnh G-20 - Ảnh: Getty Images

Sự hoài nghi gia tăng trên thị trường khi nhiều chi tiết của thỏa thuận chưa được xác nhận bởi cả hai bên. Trung Quốc nói riêng đã không tự nguyện cam kết số lượng nông sản sẽ mua, trong khi Washington luôn phát đi những con số lớn về cam kết này. Bắc Kinh cũng không có thông báo chính thức về thuế quan đối với hàng hóa của Mỹ cũng như một cơ chế thực thi.

“Vẫn còn nhiều câu hỏi hơn câu trả lời”, Chris Krueger, chiến lược gia của Washington tại Cowen, cho biết. “Nó giống đình chiến hơn là một thỏa thuận thương mại... Cũng không rõ ràng liệu có thuế quan nào của Trung Quốc đối với hàng hóa Mỹ đã được giảm... Những lời hứa cũng rất mơ hồ về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ”.

Các quan chức Trung Quốc đã xem nhẹ nội dung thỏa thuận khi công bố văn bản về vấn đề này. Trong một cuộc họp báo vào thứ Sáu tuần trước, họ nói rằng Bắc Kinh sẽ tăng lượng mua nông sản một cách đáng kể, nhưng không khẳng định là bao nhiêu. Trong khi đó, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho biết Trung Quốc cam kết sẽ mua tổng cộng 40 tỷ đô la hàng nông sản trong thời gian hai năm. Tổng thống Mỹ Donald Trump thì liên tục “khoe” một lượng lớn hàng nông sản, lên tới 50 tỷ USD, sẽ được Trung Quốc mua trong thời gian “sớm nhất”.

“Lĩnh vực nông nghiệp của Mỹ là một nội dung quan trọng trong đàm phản thương mại Mỹ - Trung mà qua đó có thể thúc đẩy giá và sản lượng nông sản tăng lên một chút “, Cesar Rojas, nhà kinh tế toàn cầu tại Citi, cho biết. “Tuy nhiên, có một sự nghi ngại vẫn tồn tại về khối lượng thực tế của việc mua đậu tương, ngũ cốc và thịt lợn của Trung Quốc, với các chi tiết về cam kết vẫn còn thiếu và khả năng thực thi”.

Không có gì để cập nhật

Trong một cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Tư tuần này, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Geng Shuang liên tục né tránh các câu hỏi về các điều khoản của thỏa thuận thương mại giai đoạn một.

“Tôi không có tin tức gì thêm vào thời điểm này và không có gì để cập nhật”, Geng cho biết hôm thứ Tư tại Bắc Kinh, khi được hỏi về chỉ tiêu mua 40-50 tỷ USD giá trị nông sản Mỹ.

Bộ Thương mại Trung Quốc cũng vào hôm thứ Tư đã công bố các ưu tiên kinh tế của mình cho năm 2020, trong đó chỉ đề cập đến xung đột thương mại với Mỹ. Một lần nữa, nguồn thông tin này cũng không đề cập đến chi tiết của thỏa thuận thương mại giai đoạn một.

Trong một phác thảo về chủ trương chiến lược “sáu ưu tiên, một ưu đãi” cho năm tới, Trung Quốc đã liệt kê “các ứng xử với tranh chấp thương mại Trung - Mỹ” mà không đề cập chi tiết cụ thể.

Diễn biến kế tiếp

Mỹ và Trung Quốc đang trong quá trình chuyển tải đầu tiên các thỏa thuận thành văn bản, Đại diện thương mại Mỹ Lighthizer chủ trì nhiệm vụ này, đồng thời hai bên đang nhắm đến việc ký kết thỏa thuận vào đầu tháng 1/2020. Các quan chức Trung Quốc cho biết bước cuối cùng là hoàn thành công việc pháp lý và chuyển thể thành văn bản pháp lý trước khi ký kết.

Mỹ đã đưa ra một văn bản dài 2 trang vào thứ Sáu tuần trước, trong đó nêu rõ thỏa thuận đề cập đến các vấn đề sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ, mua nông sản, mở cửa dịch vụ tài chính, tiền tệ và ngoại hối, cùng với một cam kết của Trung Quốc sẽ mua thêm hàng hóa và dịch vụ của Mỹ trong những năm tới

Trump cũng cho biết Mỹ sẽ bắt đầu đàm phán giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận thương mại, “ngay lập tức”, thay vì chờ đợi sau cuộc bầu cử năm 2020. Trung Quốc chưa bình luận về kế hoạch đàm phán thỏa thuận giai đoạn hai.