Hồng Kông đối mặt với nguy cơ chảy máu chất xám

Theo Bloomberg, Hồng Kông đang phải đối mặt với nguy cơ chảy máu chất xám sau những căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Trung. Nguy cơ càng lớn hơn sau khi Trung Quốc bắt đầu đánh thuế thu nhập toàn cầu đối với công dân của mình. Điều đó đang làm tổn hại tới vị thế trung tâm tài chính của Hồng Kông vốn đang có hàng ngàn nhân viên ngân hàng và các công nhân cổ trắng khác từ Trung Quốc đại lục.

Vị thế trung tâm tài chính của Hồng Kông đang bị đe dọa

Thời gian trước đây có khá nhiều chuyên gia và công nhân kỹ thuật cao từ Trung Quốc đại lục chuyển đến làm việc tại Hồng Kông. Theo số liệu của chính quyền, Hồng Kông đã cấp hơn 340.000 thị thực nhập cư cho những người từ Trung Quốc đại lục trong 5 năm qua.

Nguồn nhân lực chất lượng cao từ Trung Quốc đại lục này được kỳ vọng sẽ bù đắp cho dòng người địa phương và người nước ngoài rời khỏi Hồng Kông để tránh đạo luật an ninh mới đang gây thêm nhiều mâu thuẫn giữa hai cường quốc là Mỹ và Trung Quốc. Thế nhưng kỳ vọng đó đang dần tiêu tan với chính sách thuế mới.

Đối mặt với mức thuế cao tới 45% - tăng từ mức khoảng 15% trước đây - các chuyên gia Trung Quốc trên khắp Hồng Kông đang cân nhắc việc trở về nhà để tránh mức thuế mới và chi phí sinh hoạt cao ngất ngưởng tại Hồng Kông, Bloomberg cho biết theo các cuộc phỏng vấn với công nhân và nhà tuyển dụng.

Theo các nhà tuyển dụng, các nhân viên ngân hàng làm việc tại Hồng Kông thường có thu nhập cao hơn 25% đến 30% so với những người cùng ngành nghề ở Thượng Hải, nhưng phần lớn số tiền trả thêm đó được dùng để trang trải cho chi phí sinh hoạt cao ngất ngưởng ở đây. Một cuộc khảo sát gần đây của ECA International cho thấy, Hồng Kông là thành phố đắt đỏ thứ sáu thế giới đối với người nước ngoài, trong khi Thượng Hải chỉ xếp thứ 19 còn Bắc Kinh xếp thứ 24.

Mặc dù hiện vẫn sớm để đánh giá xem có bao nhiêu người sẽ chuyển đi, nhưng theo Bloomberg, các chuyên gia trong tất cả các lĩnh vực giờ đây đã có thêm lý do để rời khỏi thành phố mà cách đây không lâu còn được xem là một trong những nơi hấp dẫn nhất thế giới để xây dựng sự nghiệp. Rủi ro đó đang đè nặng lên nền kinh tế Hồng Kông và làm suy yếu vị thế trung tâm tài chính hàng đầu của thành phố này.

Sự tập trung vào chế độ thuế mới của Trung Quốc đã tăng lên trong những tuần gần đây sau khi các doanh nghiệp nhà nước ở Hồng Kông nói với các công nhân chuyển đến từ đại lục khai báo thu nhập năm 2019 của họ để họ có thể bắt đầu nộp thuế tại nhà. Các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc cũng đang thông báo cho nhân viên ở các địa điểm khác như Singapore, Bloomberg News đưa tin tuần trước.

Mặc dù các nhà chức trách Trung Quốc đã sửa đổi các quy định thuế quốc gia từ tháng 1 năm 2019, thế nhưng họ chỉ vừa tiết lộ hướng dẫn chi tiết về cách tuân thủ và điều đó không khỏi khiến nhiều công nhân bị bất ngờ.

Theo Feng Ao - Chủ tịch Wosheng Law Quotient Academy (một công ty chuyên tư vấn về luật thuế cho các ngân hàng, các công ty bảo hiểm và quỹ tín thác của Trung Quốc), một số công ty có thể hành động để làm dịu cú sốc này bằng cách tăng lương, đặc biệt là đối với các giám đốc điều hành cấp cao, nhưng hầu hết nhân viên có thể sẽ phải hứng chịu đòn đánh vào số tiền tiết kiệm từ quỹ lương của họ. “Đối với phần lớn nhân viên, cơ hội tăng lương và trợ cấp phụ thuộc vào lợi nhuận của công ty”, Feng nói. “Điều đó khó có thể xảy do môi trường vĩ mô toàn cầu trong bối cảnh đại dịch hiện tại”.

Một giám đốc điều hành cấp cao của một ngân hàng quốc doanh Trung Quốc nói với Bloomberg rằng, các hóa đơn thuế giờ đây có thể sẽ xóa sạch số tiền tiết kiệm mà ông đã tích lũy được kể từ khi chuyển gia đình tới Hồng Kông vài năm trước. Trong khi một nhân viên ngân hàng nói với Bloomberg với điều kiện giấu tên rằng, một số người đang cân nhắc chuyển về Trung Quốc hoặc đổi sang hộ chiếu Hồng Kông nếu họ sống ở thành phố đủ lâu và có đủ điều kiện.

Donald - Giám đốc điều hành của một công ty cho vay nhà nước của Trung Quốc ở Hồng Kông cho biết, công ty của ông đang thực hiện kế hoạch cung cấp các khoản vay không trả lãi hoặc trả tiền mặt cho các nhân viên bị ảnh hưởng, nhưng ông nghi ngờ những khoản hỗ trợ này sẽ chỉ kéo dài đến hết năm. Bởi vậy, chuyển về Trung Quốc đại lục đã trở thành một trong những ưu tiên lớn nhất của ông. “Nói một cách ngắn gọn, tiền lương của tôi hiện phải chịu mức thuế cao ở đại lục, nhưng tôi cần trang trải chi phí sinh hoạt cao ở Hồng Kông”, ông nói. “Đó là một cú đòn kép”.

Hiện cũng không rõ chính quyền Trung Quốc sẽ áp dụng luật thuế này như thế nào đối với những công dân được thuê ở nước ngoài hoặc những người không làm việc cho các công ty nhà nước.

Trong một động thái khác, Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Ba (14/7) tuyên bố, ông đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm chấm dứt chế độ ưu đãi mà Hồng Kông đã được hưởng lâu nay. “Giờ đây, Hồng Kông sẽ được đối xử giống như Trung Quốc đại lục”, ông Trump nói trong một bài phát biểu tại Vườn hồng Nhà Trắng. “Không có đặc quyền, không có đối xử kinh tế đặc biệt và không xuất khẩu công nghệ nhạy cảm. Thêm vào đó, như bạn đã biết, chúng tôi đang áp dụng mức thuế lớn và đã áp dụng mức thuế rất lớn đối với Trung Quốc”.

Luật này, được đặt tên là Đạo luật tự trị Hồng Kông đã được lưỡng viện của Mỹ thông qua vào đầu tháng này.