Hướng tới xây dựng chuẩn mực chung về Open API

Open Banking lad xu hướng mới nhất trong lĩnh vực tài chính ngân hàng hiện nay

Choáng ngợp trước tốc độ phát triển

Chia sẻ tại Hội thảo "Ngân hàng mở/Open Banking 2023: Chuyển dịch mô hình kinh doanh từ đóng sang mở” diễn ra ngày 7/12/2023. Ông Trần Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục An toàn thông tin đánh giá, ngành Ngân hàng luôn đóng vai trò là “huyết mạch” của nền kinh tế.

Ngành Ngân hàng chuyển đổi số nhanh sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi số quốc gia mạnh mẽ hơn. Đặc biệt trong thời đại 4.0 với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, internet đã mang lại nhiều tiện ích trong các hoạt động kết nối, giao dịch điện tử, giải trí, chia sẻ thông tin dễ dàng hơn. Các kênh thanh toán điện tử ngày càng trở nên phong phú, số lượng giao dịch trực tuyến, thanh toán online ngày càng gia tăng.

Là người hoạt động trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng hơn 20 năm, ông Nguyễn Chiến Thắng, Giám đốc Trung tâm phát triển ngân hàng số BIDV bày tỏ, chúng ta đang nằm trong kỷ nguyên Open banking, xu hướng mới nhất trong lĩnh vực tài chính ngân hàng hiện nay.

Ông Thắng choáng ngợp trước tốc độ phát triển công nghệ trong lĩnh vực ngân hàng những năm gần đây. Dịch vụ ngân hàng cũng ngày càng thú vị hơn, khi ngay trên nền tảng ngân hàng hiện tích hợp với hệ sinh thái số hàng trăm sản phẩm, dịch vụ liên kết với đối tác thứ ba, từ đó, đem lại lợi ích tối đa và tăng trải nghiệm cho người dùng.

Để có được những thành quả trên, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam Phạm Tiến Dũng cho biết, một trong những công nghệ đột phá gắn với cách mạng công nghệ 4.0 cho phép kết nối chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API) được một số ngân hàng Việt Nam nghiên cứu, triển khai ứng dụng vào hoạt động thanh toán, nhận biết khách hàng điện tử, cung ứng sản phẩm, dịch vụ tài chính sáng tạo.

Tuy nhiên, mô hình Open Banking hay Open API tại Việt Nam còn mang tính riêng lẻ, phần lớn do ngân hàng và đối tác tự xây dựng dựa trên nhu cầu của nhau và chưa có tiêu chuẩn chung. Ông Đoàn Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (NHNN) cho biết, mô hình Open Banking hoạt động dựa trên nền tảng API mở để kết nối với nhiều bên nên việc mỗi bên đang có tiêu chuẩn riêng về kết nối, nền tảng công nghệ lõi để đảm bảo yêu cầu chất lượng dịch vụ cung cấp, đã tạo nên các hợp tác đan chéo, tốn nguồn lực và chi phí.

Cần xây dựng bộ tiêu chí chung

Chính vì vậy, để khắc phục những bất cập trên, theo Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng, thay vì vài chục ngân hàng có hàng chục Open API, khiến các fintech phải truy cập vào tất cả Open API đó trao đổi dữ liệu thì chúng ta có cần 1 hub (trung tâm) về API, giúp các đơn vị cung cấp dịch vụ chỉ cần truy cập vào 1 chỗ mà kết nối dữ liệu với cả hệ thống ngân hàng

Đồng tình với giải pháp này, một khảo sát nhanh tại hội thảo, trên 95% khách mời đồng tình rằng cần hình thành một API hub để lấp vào khoảng trống và kết nối trực tiếp giữa ngân hàng và bên thứ ba, giúp cho quan hệ đối tác giữa hai bên trở nên đơn giản hơn, giảm thiểu nguồn lực.

Bên cạnh đó, theo ông Nguyễn Bá Diệp, Đồng sáng lập Momo nhận định, Open API được ví như đường cao tốc để ngân hàng và fintech kết nối với nhau dễ dàng, nhưng nếu đường cao tốc mà thiếu đèn xanh, đèn đỏ, thiếu biển chỉ dẫn, thiếu các quy định chặt chẽ thì rất dễ dẫn tới hỗn loạn. Trong khi đó, luôn phải đảm bảo an toàn thông tin, dữ liệu khách hàng vẫn luôn là tiêu chí hàng đầu của các ngân hàng từ trước đến nay. Yếu tố này càng phải được giám sát chặt chẽ, giảm thiểu rủi ro vận hành phát sinh trong quá trình triển khai Open Banking.

Đặc biệt, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng nhìn nhận, Open Banking – Open API là một lĩnh vực mới cả về yếu tố kỹ thuật và pháp lý không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới. Các thách thức, khó khăn khi triển khai Open API không chỉ là vấn đề công nghệ mà còn là thay đổi nhận thức và thay đổi khung pháp lý. Việc triển khai thành công khung pháp lý cho Open API sẽ tạo điều kiện cho cộng đồng fintech cung cấp các dịch vụ sáng tạo mới, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng theo kịp với sự phát triển trên toàn thế giới về cung cấp dịch vụ ngân hàng.

Ngoài ra, muốn cho đất nước phát triển được hay chuyển đổi số phát triển được thì ngành Ngân hàng phải kết nối được với tất cả các ngành khác trong nền kinh tế. Điều đó có nghĩa, kiến thức về Open API không chỉ áp dụng trong riêng ngành ngân hàng mà các ngành khác cũng cần phát triển Open API hay các dạng của Open API để kinh tế của đất nước phát triển hơn nữa, Phó Thống đốc khẳng định.

Với sự định hướng của NHNN, sự quan tâm của ngành Ngân hàng, ông Nguyễn Hoàng Long, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) tin tưởng, mong muốn xu hướng Open Banking sẽ được chuẩn hóa về mặt kỹ thuật, cơ sở pháp lý, trong đó NHNN sẽ đưa ra thông tư, hướng dẫn để các ngân hàng, các bên thứ 3 có thể cung cấp nhiều Open Banking cho khách hàng. Đặc biệt, các đơn vị cung cấp hạ tầng thanh toán như NAPAS cũng sẵn sàng chuẩn bị những cơ sở, sản phẩm dịch vụ để đón kịp và phục vụ ngân hàng và các bên thứ 3 cung cấp dịch vụ trên hạ tầng Open Banking.