Không chỉ là thuế, ông Trump đang thiết lập lại trật tự thương mại theo cách của riêng mình?

Không chỉ là thuế, ông Trump đang thiết lập lại trật tự thương mại theo cách của riêng mình?

Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) bắt đầu thu mức thuế mới từ 12h01 sáng (theo giờ miền Đông), sau nhiều tuần thị trường chờ đợi mức thuế cuối cùng mà ông Trump đưa ra, cũng như các cuộc đàm phán gấp rút với các đối tác nhằm làm giảm mức thuế này.

Theo thông báo của CBP gửi đến các chủ hàng trong tuần này, hàng hóa được chất lên tàu đi Mỹ và đang trên đường trước hạn chót nửa đêm vẫn có thể nhập khẩu với mức thuế cũ cho đến ngày 5/10. Trước đó, nhiều mặt hàng từ các nước đã chịu thuế nhập khẩu cơ bản 10% sau khi ông Trump tạm hoãn mức thuế tăng được công bố đầu tháng 4.

Tuy nhiên, kể từ đó, ông Trump liên tục điều chỉnh kế hoạch thuế, áp mức cao hơn đáng kể, bao gồm: 50% đối với hàng từ Brazil, 39% từ Thụy Sĩ, 35% từ Canada và 25% từ Ấn Độ. Vào thứ Tư, ông cũng công bố mức thuế riêng 25% lên hàng hóa Ấn Độ sẽ có hiệu lực sau 21 ngày với lý do mua dầu từ Nga.

Trước hạn chót, ông Trump đã công bố rằng “hàng tỷ đô la” sẽ đổ về Mỹ, chủ yếu từ các quốc gia mà ông cho là đã lợi dụng Mỹ.

Tám đối tác thương mại lớn, chiếm khoảng 40% lưu lượng thương mại Mỹ, đã đạt được thỏa thuận khung về nhượng bộ thương mại và đầu tư với ông Trump, gồm Liên minh châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc, làm giảm thuế cơ bản xuống 15%.

Vương quốc Anh được giảm xuống 10%, trong khi Việt Nam, Indonesia, Pakistan và Philippines đạt mức giảm xuống còn 19% hoặc 20%.

“Với những nước đó, đây là tin ít xấu hơn”, William Reinsch, nghiên cứu viên cấp cao và chuyên gia thương mại tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington nhận xét.

“Vẫn sẽ có một số tái cấu trúc chuỗi cung ứng. Một cân bằng mới sẽ hình thành. Giá cả tại Mỹ sẽ tăng, nhưng sẽ mất thời gian mới thể hiện rõ rệt”, ông Reinsch nói thêm.

Các nước chịu mức thuế cao như Ấn Độ và Canada “sẽ tiếp tục vất vả tìm cách điều chỉnh tình thế”, ông nhận định.

Mệnh lệnh của ông Trump nêu rõ rằng bất kỳ hàng hóa nào bị phát hiện chuyển qua nước thứ ba để trốn thuế cao của Mỹ sẽ bị đánh thêm 40% thuế nhập khẩu, song chính quyền ông chưa công bố chi tiết về cách xác định hoặc thực thi quy định này.

Lệnh thuế ngày 31/7 yêu cầu đánh thuế trên 10% đối với 67 đối tác thương mại, trong khi các nước không được liệt kê vẫn giữ mức 10%. Đây là thành phần của chiến lược thuế đa lớp, bao gồm thuế theo ngành dựa trên an ninh quốc gia đối với vi mạch, dược phẩm, ô tô, thép, nhôm, đồng, gỗ và các mặt hàng khác. Ông Trump thông báo có thể áp mức thuế lên đến 100% đối với vi mạch.

Trung Quốc đang ở diện theo dõi riêng và có thể bị tăng thuế thêm vào ngày 12/8, trừ khi ông Trump đồng ý gia hạn thỏa thuận ngừng leo thang sau các vòng đàm phán tại Thụy Điển tuần trước. Ông cũng nói rằng có thể áp thêm thuế với Trung Quốc nếu họ mua dầu từ Nga.

Thị trường tài chính phần lớn không phản ứng mạnh với mức thuế mới, thị trường chứng khoán châu Á vẫn ở hoặc gần mức cao kỷ lục trong khi đồng USD giảm nhẹ.

Doanh thu, giá cả tăng

Ông Trump đã ca ngợi sự gia tăng đáng kể doanh thu liên bang từ thuế nhập khẩu của mình, khoản thuế này cuối cùng được chi trả bởi các công ty nhập khẩu hàng hóa và người tiêu dùng sản phẩm cuối cùng.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ, Scott Bessent cho biết doanh thu từ thuế nhập khẩu có thể vượt 300 tỷ USD mỗi năm.

Động thái này sẽ đẩy mức thuế trung bình của Mỹ lên khoảng 20%, mức cao nhất trong một thế kỷ và tăng so với mức 2,5% khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1, theo ước tính của Học viện Atlantic.

Dữ liệu từ Bộ Thương mại Mỹ công bố tuần trước cho thấy thuế đã bắt đầu kéo giá cả tăng tại Mỹ vào tháng 6, bao gồm đồ nội thất gia đình, hàng hóa tiêu dùng bền, sản phẩm giải trí và xe cộ.

Chi phí từ cuộc chiến thuế quan của ông Trump đang tăng cao với nhiều doanh nghiệp như Caterpillar, Marriott, Molson Coors và Yum Brands chịu ảnh hưởng. Theo công cụ theo dõi thuế toàn cầu của Reuters, các công ty báo cáo kết quả kinh doanh gần đây cho thấy lợi nhuận quý hiện tại có thể bị ảnh hưởng khoảng 15 tỷ USD vào năm 2025.