Kinh nghiệm tiết kiệm điện của các quốc gia trên thế giới

Tháp Eiffel tắt đèn sớm để tiết kiệm điện

Nhiều đề xuất thiết thực tiết kiệm điện

Hành vi tiết kiệm điện gồm hai khía cạnh cơ bản là hành động theo thói quen như cắt giảm trực tiếp và điều chỉnh hành vi, thay đổi thói quen sử dụng; đầu tư vào thiết bị công nghệ tiết kiệm điện mà không thay đổi lối sống.

Điển hình như người tiêu dùng sẵn sàng bỏ nhiều tiền hơn cho các thiết bị có gán nhãn tiết kiệm điện. Để thay đổi và điều chỉnh hành vi tiết kiệm điện của người dân, chính phủ các nước đã tăng cường tuyên truyền và khuyến khích người dân thực hiện tiết kiệm điện.

Nhật Bản được đánh giá là quốc gia thành công trong nỗ lực kêu gọi và thuyết phục người dân tiết kiệm điện. Chính phủ Nhật Bản thường xuyên kêu gọi các gia đình và các ngành công nghiệp thúc đẩy tiết kiệm điện trong mùa hè cao điểm.

Nổi tiếng phải kể đến chiến dịch "Cool Biz" (Công sở mát mẻ) do Thủ tướng Koizumi phát động vào mùa hè năm 2005, khuyến khích các nhân viên ăn mặc những bộ quần áo đơn giản, mát mẻ và giảm sử dụng điều hòa trong những tháng mùa hè.

Thủ tướng Koizumi đã cam kết sẽ không đeo cà vạt trong suốt chiến dịch, ngoại trừ những cuộc họp cấp cao. Trong chiến dịch Cool Biz lần thứ nhất, Nhật Bản đã cắt giảm được 460.000 tấn khí thải carbon dioxide, tương đương lượng khí thải của 1 triệu hộ gia đình thải ra trong mỗi tháng.

Nhật Bản khuyến khích các nhà hàng, văn phòng trồng các loại cây xanh để tạo bóng râm và làm mát không phí bên trong. Sử dụng các thiết bị điện thông minh, tiết kiệm năng lượng được đa số người dân Nhật Bản lựa chọn. Số đông người dân Nhật xem việc tiết kiệm nhiên liệu là trách nhiệm cá nhân và họ sẵn sàng bỏ ra nhiều tiền hơn để mua các loại máy móc, vật dụng “sạch”.

Thú vị hơn, gần đây các công ty điện lực Nhật Bản đưa ra các phần thưởng để khuyến khích các hộ gia định giảm sử dụng điện. Theo báo chí địa phương, chính phủ Nhật Bản có kế hoạch thưởng khoảng 2.000 yên (14,5 đô la Mỹ) cho các hộ gia đình tiết kiệm năng lượng.

Tại Tây Ban Nha, chính phủ nước này đã chính thức công bố các quy định tiết kiệm điện giữa tuần này. Doanh nghiệp không được phép bật điều hóa làm mát dưới 27 độ C hoặc làm ấm trên 19 độ C vào mùa đông. Quy định có hiệu lực đến tháng 11/2023. Nước này cũng yêu cầu ngừng chiếu sáng các tượng đài. Các cửa hàng phải tắt đèn sau 10 giờ tối và có màn hình hiển thị nhiệt độ bên trong cho người qua lại biết.

Cơ quan chức năng Đan Mạch đã đưa ra nhiều đề xuất tiết kiệm điện, bao gồm: giảm tắm nước nóng từ 15 phút xuống 5 phút, sử dụng dây phơi quần áo thay cho máy sấy, sử dụng các thiết bị như máy rửa bát vào ban đêm để tận dụng điện giá thấp hơn. Các biện pháp này được cho là giúp các gia đình tiết kiệm trên 1.000 USD mỗi năm.

Đối với Indonesia, từ năm 2016, Bộ Năng lượng và Tài nguyên khoáng sản nước này cũng đã khởi xướng phong trào “Tiết kiệm 10% năng lượng điện”, kêu gọi những hành động thiết thực, hướng đến các đối tượng chủ yếu như cơ quan của chính phủ, các doanh nghiệp, các tổ chức xã hội và mỗi cá nhân.

Theo nội dung tuyên truyền, mỗi hộ gia đình chỉ cần tiết kiệm 10% lượng điện tiêu thụ, sẽ tương đương với việc xây được 1 nhà máy điện công suất khoảng 900 MW và có thể cung cấp điện cho khoảng 2,5 triệu hộ gia đình (10 triệu người) với khẩu hiệu “Dùng xong là tắt”.

Việt Nam tăng cường tuyên truyền sự cần thiết của tiết kiệm điện

Mặc dù toàn bộ hệ thống điện Việt Nam đang phải căng mình bảo đảm cung cấp điện, song vẫn không thể đáp ứng được hết nhu cầu phụ tải điện trên toàn quốc, do đó tiết kiệm điện vẫn là giải pháp quan trọng và cấp bách. Đặc biệt khi Việt Nam là một trong những nước có mức lãng phí điện vô cùng lớn, nhu cầu điện năng tăng trưởng ở mức khoảng 8,5%/năm.

Qua kinh nghiệm các nước cho thấy, giải pháp đầu tiên cho Việt Nam trong việc tiết kiệm điện là tuyên truyền, giáo dục để người dân nhận thức rõ sự cần thiết của tiết kiệm điện, từ đó tiến tới thay đổi hành vi.

Các hoạt động tiết kiệm điện phải được thực hiện thường xuyên, liên tục tại các cơ quan, công sở, tòa nhà văn phòng, trường học, bệnh viện... trong chiếu sáng công cộng, chiếu sáng cho mục đích quảng cáo, trang trí ngoài trời, chiếu sáng giao thông; thực hiện tiết kiệm điện tại các hộ gia đình, các cơ sở kinh doanh thương mại và dịch vụ, cơ sở sản xuất.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí, truyền hình, mạng xã hội đẩy mạnh tuyên truyền liên tục, rộng rãi về tiết kiệm điện, đưa ra những kiến thức, mẹo tiết kiệm điện hiệu quả, thiết thực.

Theo ông Trần Viết Nguyên - Phó Trưởng ban Kinh Doanh, Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, phần rất lớn do bà con nông dân chưa hiểu về giải pháp tiết kiệm điện này một cách đầy đủ.

Việc tiết kiệm điện không chỉ đơn thuần là kêu gọi nâng cao ý thức, mà cần có những chế tài cụ thể cho người sử dụng điện. Trong đó cần sớm có quy định để các ngành sản xuất, tiêu thụ nhiều điện như sắt, thép, xi măng... chuyển đổi công nghệ, giảm tiêu hao năng lượng, tham gia chương trình điều chỉnh phụ tải để sử dụng hiệu quả, hợp lý hơn nguồn điện; ban hành các quy định, hướng dẫn về định mức tiêu hao năng lượng.

Đi kèm với yêu cầu người dân sử dụng điện có trách nhiệm thì các bộ ngành, đơn vị liên quan cũng có trách nhiệm hơn để lo bảo đảm cung ứng điện cho đất nước với tầm nhìn dài hạn, bền vững.