Kinh tế Nhật phục hồi mạnh, song chưa thể lấy lại những gì đã mất
Tuy nhiên ngay cả với tốc độ này thì nó cũng chỉ giúp nền kinh tế lớn thứ ba thế giới lấy lại được một nửa quy mô trước đại dịch. Đáng quan ngại hơn là đầu tư kinh doanh yếu có thể làm chậm đà tăng trưởng trong tương lai. Theo nhà kinh tế học Yoshimasa Maruyama tại SMBC Nikko Securities, sẽ mất ba năm để GDP của Nhật lấy lại mức đỉnh trước khi đại dịch Covid-19 bùng phát và đợt tăng thuế năm 2019.
Lo ngại rằng sự phục hồi sẽ mất đà nếu không có thêm viện trợ của chính phủ đã buộc tân Thủ tướng Yoshihide Suga hôm thứ Ba (10/11) kêu gọi mở rộng thêm ngân sách lần thứ ba. Mặc dù việc tăng thêm chi tiêu cũng sẽ làm tăng thêm núi nợ của Nhật Bản, nhưng nó được coi là cần thiết khi mà tác động của các biện pháp hỗ trợ hiện tại đang dần mất đi, trong khi làn sóng lây nhiễm coronavirus mới ở châu Âu và Mỹ đang khiến triển vọng xuất khẩu gặp nhiều rủi ro.
Nó càng trở nên quan trọng hơn khi mà số ca lây nhiễm mới đang gia tăng trở lại ở Nhật Bản và các biện pháp hạn chế được gia hạn có thể nhanh chóng hạ nhiệt sự gia tăng chi tiêu của người tiêu dùng.
Các công ty cũng không có khả năng tăng chi tiêu do triển vọng không chắc chắn, ngay cả khi họ hy vọng sớm có vắc-xin. Các nhà kinh tế ước tính chi tiêu vốn đã giảm 2,9% so với quý trước tháng 4 đến tháng 6, sau khi nó cũng đã giảm 4,7% trong thời gian này. Do chi tiêu kinh doanh vốn là một điểm tựa quan trọng cho nền kinh tế trước đại dịch, nên sự phục hồi của nhu cầu đầu tư đã trở thành yếu tố chính trong tốc độ phục hồi của Nhật Bản.
Trong bối cảnh đó, việc hỗ trợ từ Chính phủ là vô cùng cần thiết. Các khoản chi cho hệ thống làm việc tại nhà cần thiết trong thời kỳ đại dịch cho đến nay đã giúp ngăn chặn sự sụt giảm mạnh hơn của chi tiêu vốn. Sự gián đoạn chuỗi cung ứng trong cuộc khủng hoảng, cùng với cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đang diễn ra, cũng đã tạo ra động lực cho một số chi tiêu để làm cho sản xuất có khả năng chống chịu tốt hơn.
Sytecs Co., một nhà sản xuất xe hơi cỡ trung có một dây chuyền sản xuất ở Trung Quốc là một trong khoảng 70 công ty Nhật Bản đang tận dụng các khoản trợ cấp của Chính phủ để khuyến khích đầu tư trong nước nhiều hơn. Hiện công ty này đang mở rộng một nhà máy ở Gunma, phía bắc Tokyo. “Sẽ không còn ý nghĩa gì nếu chỉ tập trung vào Trung Quốc”, Chủ tịch Sytecs Shuichi Saito nói.
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn tỏ ra thận trọng, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ. Theo Yusei Ishikawa, người đứng đầu bộ phận quản lý kinh doanh của Hato Bus Co. - một nhà điều hành tour du lịch có trụ sở tại Tokyo, các khoản trợ cấp du lịch của Chính phủ đã giúp công ty trụ vững, nhưng doanh thu giảm và du khách nước ngoài không có khả năng quay trở lại sớm. “Chúng tôi đã tạm dừng gần như tất cả các kế hoạch mua xe buýt mới”, vị này cho biết và khẳng định: “Không có lựa chọn nào khác”.