Kinh tế toàn cầu vẫn ảm đạm

Ảnh minh họa

Theo đó Ngân hàng Thế giới (WB) vừa nâng triển vọng kinh tế toàn cầu trong năm 2023 khi Mỹ và các nền kinh tế lớn khác đã chứng tỏ khả năng phục hồi tốt hơn so với dự báo. Hay như Goldman Sachs đã hạ tỷ lệ cược xảy ra suy thoái kinh tế ở Mỹ trong năm tới xuống 25% từ mức 35% trước đó do căng thẳng trong lĩnh vực ngân hàng đã giảm bớt và nước này đã đạt được thỏa thuận về trần nợ. Trong khi Quỹ Tiền tệ quốc tế không còn mong đợi một cuộc suy thoái ở Anh trong năm nay. Một cuộc thăm dò của Reuters dự đoán khu vực đồng euro sẽ phục hồi ở mức khiêm tốn.

Nhưng triển vọng của kinh tế toàn cầu vẫn rất ảm đạm. Chẳng hạn dữ liệu vừa được công bố mới đây cũng cho thấy, khu vực đồng tiền chung euro đã rơi vào suy thoái kỹ thuật sau khi kinh tế khu vực suy giảm liên tiếp trong quý 4/2022 và quý đầu năm 2023, đầu với mức 0,1%.

Trong khi theo WB, năm nay vẫn sẽ ghi nhận là một trong những năm tăng trưởng chậm nhất trong 5 thập kỷ qua. Đáng chú ý định chế này dự đoán tăng trưởng năm 2024 sẽ chịu thiệt hại lớn hơn so với dự kiến trước đây do lãi suất cao hơn và tín dụng thắt chặt hơn.

Chủ tịch NHTW châu Âu Christine Lagarde cho biết, việc tăng lãi suất hiện đang tác động trở lại tới hoạt động cho vay của các ngân hàng. Tăng trưởng cho vay chậm lại trong tháng 4 sau khi báo cáo của các ngân hàng trong quý đầu năm cho thấy nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp giảm với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 2008 và các tiêu chuẩn cho vay vẫn ở mức chặt chẽ nhất kể từ cuộc khủng hoảng nợ khu vực đồng euro năm 2011.

Diễn biến tương tự cũng diễn ra tại Mỹ. Mặc dù giá cổ phiếu ngân hàng Mỹ đã phục hồi kể từ tháng 3 và dòng tiền gửi chảy ra đã giảm bớt, nhưng các ngân hàng đã thông báo về việc thắt chặt các tiêu chuẩn cho vay vào cuối quý đầu tiên, ngay cả trước khi tác động đầy đủ của cuộc khủng hoảng ngân hàng được cảm nhận.

Trong khi đó mặc dù thị trường lao động tại hầu hết các nền kinh tế phát triển vẫn rất mạnh, nhưng tình trạng cắt giảm việc làm đang gia tăng. Theo công ty cung cấp việc làm toàn cầu Challenger, Grey & Christmas, việc cắt giảm việc làm do các nhà tuyển dụng có trụ sở tại Mỹ công bố đã tăng 20% lên 80.089 trong tháng 5. Nhà cung cấp dịch vụ di động và băng thông rộng lớn nhất của Anh, BT Group, cũng cho biết vào tháng trước rằng họ sẽ cắt giảm tới 55.000 việc làm vào năm 2030 - có khả năng là hơn 40% lực lượng lao động. Gã khổng lồ viễn thông Vodafone cũng có kế hoạch cắt giảm 11.000 việc làm trên toàn cầu trong 3 năm…

Theo các chuyên gia, các doanh nghiệp đang bắt đầu cảm nhận thấy sự khó khăn do các điều kiện cho vay chặt chẽ hơn và nguồn tài trợ đắt đỏ hơn. Deutsche Bank dự báo một làn sóng vỡ nợ sắp xảy ra, với đỉnh điểm là vào quý 4/2024.

Rõ ràng những tác động tiêu cực đối với tăng trưởng từ việc tăng lãi suất nhanh và mạnh của các NHTW lớn đang hiện hữu. Cũng chính bởi vậy, nhiều NHTW lớn đang phát đi tín hiệu có thể sẽ dừng tăng lãi suất, tuy nhiên trong bối cảnh áp lực lạm phát tại các nền kinh tế này vẫn đang rất nóng, kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất trong năm nay ngày càng xa vời.

Chẳng hạn như với Fed, hiện giới chuyên gia và các nhà đầu tư không còn kỳ vọng cơ quan này sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay, khác xa so với mức cắt giảm hơn 50 điểm cơ bản mà họ đặt cược vào tháng 3. Tuy nhiên nhiều dự báo vẫn cho rằng lãi suất tại Mỹ sẽ giảm xuống khoảng 3,9% vào tháng 9/2024, từ mức 5% -5,25% hiện tại.

Điều đó cũng có nghĩa, kinh tế toàn cầu vẫn đang phải chịu cú đòn kép từ lạm phát cao và lãi suất cao.