Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam: Vì sự phát triển bền vững hệ thống QTDND

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú phát biểu chỉ đạo tại Đại hội.

Bệ đỡ cho sự an toàn và phát triển hệ thống

“Những biến động trên thị trường tài chính hai năm vừa qua (2020-2021) đã ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của ngành Ngân hàng, NHHT, Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND), dù quy mô và năng lực tài chính còn khiêm tốn nhưng NHHT vẫn luôn nỗ lực và tiếp tục có đóng góp quan trọng trong sự phát triển của hệ thống QTDND”, Chủ tịch HĐQT NHHT Nguyễn Quốc Cường khẳng định tại Đại hội Đại biểu thành viên NHHT năm 2020, 2021.

Điều này có thế thấy rõ qua việc NHHT duy trì mức lãi suất tiền gửi của QTDND cao hơn mức tiền gửi dân cư; chia lửa cùng các QTDND thông qua những lần điều chỉnh lãi suất huy động, lãi suất tiền vay trong năm 2020-2021; hỗ trợ QTDND vượt qua khó khăn, phục hồi ổn định và phát triển. Đồng thời, NHHT cũng thực hiện đồng bộ các giải pháp, vừa sử dụng vốn hiệu quả vừa hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống, góp phần tích cực chia sẻ và giảm khó khăn cho các QTDND.

Vượt qua những khó khăn trong hoạt động, NHHT từng bước tiếp tục đẩy mạnh việc tái cơ cấu gắn với xử lý nợ xấu theo chủ trương của Quốc hội, Chính phủ, NHNN. Đến 31/12/2021, NHHT đã hoàn thành vượt mức kế hoạch kinh doanh, kế hoạch tài chính do NHNN giao. Trong đó, tính đến cuối năm 2021, tổng tài sản tăng gần 13% so với năm 2020, vượt gần 3% so với kế hoạch NHNN giao; lợi nhuận sau thuế tăng gần 20% so với năm 2020, vượt 7,13% so với kế hoạch NHNN giao; nợ xấu cho vay các QTDND được phân loại và xử lý rủi ro triệt để, nợ xấu của khách hàng doanh nghiệp và cá nhân được đánh giá thường xuyên, có kế hoạch xử lý quyết liệt, nhờ đó đến nay tỷ lệ nợ xấu nội bảng chỉ còn 0,5%.

Không chỉ vậy, NHHT còn đẩy mạnh đầu tư công nghệ, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ và đặc biệt phát triển dịch vụ ngân hàng số. Sau gần 1 năm kể từ khi có chủ trương triển khai ngân hàng số đến ngày 7/01/2022, NHHT chính thức triển khai ứng dụng ngân hàng số MobiBanking và đẩy mạnh triển khai đến các QTDND là các thành viên. Tính đến 31/8/2022, số lượng giao dịch thành công trên hệ thống MobiBanking đã đạt trên 1 triệu giao dịch với tổng số tiền trên 16.000 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Quốc Cường - Chủ tịch HĐQT NHHT phát biểu tại Đại hội

Chủ tịch HĐQT QTDND Đức Hạnh, Bình Thuận, bà Phạm Thị Tuyết cho biết trong quá trình hoạt động, QTDND Đức Hạnh luôn xác định và thực hiện đúng tôn chỉ, mục tiêu hoạt động của QTDND theo quy định của NHNN; vận động vốn nhàn rỗi của thành viên, tương trợ, giúp đỡ các thành viên về vốn để sản xuất kinh doanh nhằm ổn định đời sống, góp phần đẩy lùi tình trạng cho vay nặng lãi ở địa bàn.

Tuy nhiên, đến thời điểm năm 2014, do thiếu kiểm tra, giám sát đã để cán bộ tín dụng làm sai quy trình, quy chế, lợi dụng sở hở chiếm đoạt hơn 5 tỷ đồng. Khi sự cố xảy ra, một bộ phận lớn người dân đến Quỹ xin rút vốn trước hạn dẫn tới nguy cơ mất khả năng thanh toán, nợ xấu lên đến 17.121 triệu đồng, chiếm 48,27% tổng dư nợ, trong đó nợ không có khả năng thu hồi là 9,412 triệu đồng; lỗ lũy kế năm 2015 là 9.500 triệu đồng.

Ngày 27/11/2015, QTDND Đức Hạnh bị đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt.

Song, được sự chỉ đạo và hỗ trợ, hướng dẫn của NHNN tỉnh Bình Thuận trong việc xây dựng và thực hiện Phương án củng cố, chấn chỉnh giai đoạn 2015-2020, đặc biệt nhờ sự hỗ trợ kịp thời của NHHT chi nhánh Bình Thuận khi cho vay 15 tỷ đồng, xử lý khó khăn về thanh khoản cùng với 5 tỷ đồng từ Quỹ Bảo đảm an toàn hệ thống để bù đắp khó khăn về tài chính với chi phí lãi suất thấp 3%/năm, sau đó điều chỉnh giảm xuống còn 1,5%/năm và thời gian cho vay dài đã giúp Quỹ ổn định lại, xây dựng niềm tin với người dân và thành viên, hoàn thành tốt phương án củng cố tổ chức hoạt động của QTDND Đức Hạnh.

Ngày 26/11/2020, QTDND Đức Hạnh đã được gỡ bỏ kiểm soát đặc biệt, trở lại hoạt động bình thường theo như Phương án đã đề ra.

Năm 2020 và 2021, Quỹ đã ghi nhận hoạt động kinh doanh có lãi đồng thời trả được hết nợ vay tại NHHT và Quỹ Bảo đảm an toàn hệ thống...

Với QTDND Vạn Trạch, tỉnh Quảng Bình, việc phối hợp với NHHT để triển khai ứng dụng Ngân hàng số Co-opbank Mobile-banking, phát hành thẻ chip Co-opBank NAPAS đã giúp Quỹ hòa mình vào công cuộc chuyển đổi số của toàn nền kinh tế, đáp ứng nhu cầu thành viên và gia tăng nguồn lực tài chính. Chủ tịch HĐQT QTDND Vạn Trạch, ông Hoàng Thế Sơn cho biết thành viên Quỹ rất phần khởi và tin tưởng với dịch vụ Ngân hàng số Co-opBank Mobile-banking. Với giao diện dễ dùng, từ người trẻ đến người già đều dễ dàng sử dụng để nhận tiền, chuyển tiền, thanh toán tiền điện thoại, tiền nước…

Sau 2 ngày triển khai tập trung, Quỹ đã mở được trên 600 thẻ và đến nay đã có trên 800 thẻ đã được kích hoạt sử dụng. 100% cán bộ nhân viên và người thân của cán bộ nhân viên của Quỹ đều sử dụng ứng dụng Ngân hàng số Co-opBank Mobile-banking và các sản phẩm dịch vụ của NHHT. Kết quả qua 8 tháng đầu năm 2022, khách hàng chuyển tiền đi và đến qua dịch vụ CFBank có 3.000 món với số tiền 382,4 tỷ đồng. Khách hàng giao dịch qua máy POS có 1.250 món với số tiền 120,5 tỷ đồng.

Thực chứng hoạt động của NHHT cùng những chia sẻ từ các QTDND càng khẳng định thêm vai trò ngân hàng đầu mối hỗ trợ hệ thống của NHHT, không chỉ trong điều hòa vốn mà còn là cầu nối cho các QTDND bắt kịp với kỷ nguyên số trong quá trình xây dựng đề án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025.

Tham dự và phát biểu chỉ đạo Đại hội, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú ghi nhận: "Với vai trò là trụ đỡ cho sự phát triển của hệ thống các QTDND, trong năm 2020-2021, NHHT đã tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ là công cụ quản lý của NHNN đối với hệ thống QTDND, hỗ trợ tích cực và tạo động lực cho các QTDND, tạo nguồn vốn phục vụ thành viên phát triển sản xuất, kinh doanh, đóng góp quan trọng vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, hạn chế tín dụng đen, nâng cao đời sống nhân dân, đặc biệt là ở khu vực nông nghiệp, nông thôn".

Toàn cảnh Đại hội.

Nâng cao năng lực NHHT để hỗ trợ hệ thống phát triển

Ghi nhận và đánh giá cao những kết quả mà NHHT đã đạt được trong thời gian qua, đặc biệt là công tác liên kết hệ thống QTDND và công tác cơ cấu lại, xử lý các QTDND yếu kém, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh 2 vấn đề quan trọng trong hoạt động của NHHT và hệ thống QTDND cần tiếp tục quan tâm xử lý.

Một là năng lực tài chính, cơ chế hoạt động, bộ máy, mạng lưới hệ thống và nguồn nhân lực của NHHT chưa đáp ứng được vai trò liên kết hệ thống và hỗ trợ các QTDND thành viên khi gặp khó khăn, nhất là các trường hợp QTDND lâm vào kiểm soát đặc biệt.

Hai là một bộ phận QTDND hoạt động xa rời tôn chỉ, mục tiêu và mô hình hợp tác xã, quy mô vượt quá trình độ quản trị, điều hành, ý thức chấp hành quy định pháp luật chưa cao, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn hệ thống.

Phó Thống đốc cũng chỉ ra những thuận lợi và thách thức đối với hệ thống QTDND và NHHT. Đó là, sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc đang bước vào giai đoạn mới, ngày càng đi vào chiều sâu với yêu cầu cao hơn, phức tạp hơn. Trong khi đó, tình hình kinh tế, chính trị thế giới từ nay đến cuối năm và trong các năm tiếp theo dự báo có nhiều thay đổi khó lường, đang đặt ra nhiều vấn đề mới, nặng nề, phức tạp hơn cho ngành Ngân hàng nói chung và NHHT nói riêng.

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 20/NQ-TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới tiếp tục đặt mục tiêu phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững, mở rộng quy mô hoạt động, chất lượng hoạt động ngang tầm với các nước trong khu vực và trên thế giới. Các tổ chức kinh tế tập thể đều áp dụng công nghệ, nhất là chuyển đổi số vào sản xuất kinh doạnh dịch vụ.

Nghị quyết cũng đặt giải pháp đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức kinh tế tập thể, có chính sách phù hợp để tập trung giải quyết dứt điểm các vấn đề tồn đọng của kinh tế tập thể, cơ cấu lại các hợp tác xã tín dụng, nhất là một số hợp tác xã tín dụng yếu kém.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, những chỉ đạo, điều hành của NHNN thời gian qua với hệ thống QTDND theo đúng tinh thần mà Nghị quyết 20 đặt ra là thực hiện củng cố hiệu quả, bền vững hệ thống QTDND rồi mới mở rộng quy mô phát triển.

"Chủ trương của NHNN là tiếp tục củng cố theo Quyết định 689/QĐ-TTg về Đề án Cơ cấu lại hệ thống tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025, trong đó có hệ thống QTDND. Tất nhiên, với hệ thống QTDND sẽ có văn bản chỉ đạo cụ thể hơn nữa trong thời gian tới. Hiện, NHNN cũng đang chỉ đạo các chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố khảo sát, đánh giá lại, sau đó sẽ có chỉ đạo để chúng ta tiếp tục củng cố, đảm bảo sự ổn định, an toàn, lành mạnh rồi tiếp tục mở rộng phát triển cả về quy mô và mô hình, mạng lưới...", Phó Thống đốc cho biết đồng thời thông tin, hiện Luật Hợp tác xã đang sửa đổi và tới đây là Luật các TCTD để đồng nhất các vấn đề đại hội thành viên, kết nạp thành viên... nhằm hỗ trợ hoạt động của hệ thống QTDND.

Tại Đại hội, Phó Thống đốc cũng đặt ra những nội dung trọng tâm mà hệ thống QTDND cần làm trong thời gian tới để góp phần củng cố, chấn chỉnh hệ thống QTDND cũng như NHHT phát triển an toàn, ổn định. Trong đó, đối với NHHT cần tập trung triển khai 6 nội dung.

Một là nâng cao năng lực tài chính, hiện đại hóa, đầu tư đổi mới hệ thống công nghệ thông tin, chuyển đổi số, đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn Cách mạng công nghiệp 4.0 để phát triển NHHT hiện đại.

Hai là khẩn trương xây dựng và triển khai nghiêm túc, hiệu quả Phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu, phù hợp với định hướng, mục tiêu, giải pháp tại Đề án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025.

Ba là tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, kiểm toán nội bộ hoạt động của chi nhánh để kịp thời phát hiện và ngăn chặn rủi ro trong hoạt động ngân hàng. Đồng thời, đẩy mạnh công tác đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng đội ngũ cán bộ nguồn để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao và hỗ trợ các QTDND, đặc biệt là nhân sự về pháp chế và công nghệ thông tin.

Phó Thống đốc nhấn mạnh, NHHT cần tăng cường vai trò ngân hàng đầu mối, liên kết hệ thống đối với các QTDND thành viên, đặc biệt là trong công tác điều hòa vốn và hỗ trợ tài chính, đào tạo, kiểm toán nội bộ; Tiếp tục là công cụ hữu hiệu của NHNN trong công tác kiểm tra, giám sát và tham gia hỗ trợ xử lý các QTDND yếu kém hoặc có dấu hiệu mất an toàn trong hoạt động; Chủ động đề xuất với NHNN về các giải pháp cơ cấu lại mô hình TCTD là hợp tác xã trong giai đoạn tới và hoàn thiện hành lang pháp lý về cơ chế hỗ trợ QTDND gặp khó khăn.

Nhiệm vụ cuối cùng cũng rất quan trọng là tiếp tục kiện toàn, bổ sung, tăng cường lực lượng lãnh đạo của NHHT, kể cả HĐQT và đặc biệt là Ban điều hành, các phòng ban.

Với các chi nhánh NHHT, Phó Thống đốc yêu cầu rà soát, củng cố lại, đảm bảo cho vay an toàn, kể cả cho vay QTDND cũng cần đánh giá, theo dõi, giám sát được vốn vay; Đảm bảo năng lực lãnh đạo, quản lý của đội ngũ lãnh đạo 32 chi nhánh NHHT.

Ông Nguyễn Quốc Cường tiếp tục trúng cử Chủ tịch HĐQT NHHT Nhiệm kỳ III.

Đối với các QTDND, Phó Thống đốc Đào Minh Tú chỉ đạo tập trung củng cố, chấn chỉnh mọi mặt hoạt động, đảm bảo hoạt động theo đúng mục tiêu, tôn chỉ, loại hình TCTD là hợp tác xã và nâng cao mức độ an toàn, hiệu quả, ổn định, bền vững của QTDND, trong đó chủ động xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt Phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025 và tiếp tục triển khai có hiệu quả các giải pháp tại Đề án củng cố và phát triển hệ thống QTDND đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, trong đó đặc biệt chú trọng nâng cấp và hoàn thiện phần mềm, tối đa tin học hóa trong hoạt động nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu quản trị, điều hành của QTDND và chế độ báo cáo theo quy định.

Đồng thời, tăng cường và nâng cao chất lượng, hiệu quả thực sự của công tác kiểm soát nội bộ, công tác đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp; Chú trọng công tác tuyển dụng, sử dụng cán bộ, đảm bảo tuân thủ các quy định về điều kiện, tiêu chuẩn, độ tuổi, luân chuyển vị trí; Tuân thủ nghiêm túc các quy định của pháp luật và của NHNN về hoạt động của QTDND, đặc biệt là Thông tư 04 và Thông tư 21.

Phó Thống đốc cũng yêu cầu các QTDND thực hiện nghiêm túc các kiến nghị, cảnh báo của NHNN, NHHT, không để tái phạm các hành vi sai phạm đã khuyến nghị, cảnh báo; Thực hiện tốt và nghiêm túc trách nhiệm của thành viên NHHT và hội viên Hiệp hội QTDND Việt Nam nhằm xây dựng mối liên kết hệ thống chặt chẽ, góp phần đảm bảo an toàn trong hoạt động của từng QTDND cũng như của cả hệ thống.

Với Hiệp hội QTDND cần làm tốt vai trò bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các hội viên; Tăng cường kết nối giữa các hội viên, tạo sự gắn bó mật thiết giữa Hiệp hội với NHHT và các QTDND hội viên, giữa NHHT với QTDND và giữa các QTDND với nhau, qua đó góp phần thúc đẩy toàn bộ hệ thống TCTD là hợp tác xã phát triển ổn định, an toàn và bền vững; Phối hợp chặt chẽ với NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố và NHHT làm tốt công tác hỗ trợ các QTDND trong quá trình hoạt động, đặc biệt là trong công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và ứng dụng công nghệ thông tin, phần mềm, đáp ứng yêu cầu đổi mới sản phẩm, cách thức cung cấp dịch vụ và tăng cường năng lực quản trị, điều hành của QTDND.

"Tôi tin tưởng rằng, trong thời gian tới, với những thành tựu mà ngân hàng đã đạt được cùng với sự đoàn kết, tinh thần trách nhiệm của tập thể lãnh đạo, cán bộ, nhân viên, người lao động trong toàn hệ thống, NHHT và hệ thống QTDND sẽ nỗ lực khắc phục được những tồn tại, hạn chế và đạt được những kết quả tích cực hơn nữa trong thời gian tới", Phó Thống đốc đặt kỳ vọng và đề nghị Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Ban điều hành NHHT nhiệm kỳ mới cũng sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong giai đoạn 2022-2026.