Ngân hàng sớm tận dụng cơ hội “bình thường mới”

Tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho khách hàng

Giảm thiểu tác động Covid

Bước sang năm 2021, nhiều dự báo cho rằng ngành Ngân hàng sẽ gặp khó khăn hơn do sự tác động có độ trễ của Covid-19 trong năm vừa qua. Hơn nữa, làn sóng dịch bệnh bất ngờ quay trở lại vào thời điểm trước Tết Nguyên Đán được nhận định sẽ tác động không nhỏ tới các ngành nghề, lĩnh vực, đời sống kinh tế, trong đó có ngân hàng.

Tổng giám đốc một NHTMCP cho biết, việc dịch bệnh bùng phát trở lại tại một số tỉnh thành sẽ ảnh hưởng nhất định đến kinh doanh ngân hàng này. Tuy nhiên mức độ tác động sẽ không nhiều. Vì tình huống Covid quay lại đã nằm trong kịch bản kinh doanh của ngân hàng. “Trong kinh doanh ngân hàng luôn tính đến kịch bản lạc quan, cố gắng tận dụng, không để vuột mất các cơ hội; nhưng đồng thời ngân hàng phải tính toán kịch bản khác kém lạc quan hơn để có ứng xử phù hợp nếu nó xảy ra. Ở trường hợp kém lạc quan, ngân hàng phải chuẩn bị tinh thần về mặt tài chính, quản lý rủi ro, đảm bảo mọi hoạt động kinh doanh không bị ảnh hưởng”, vị này chia sẻ thêm.

Các ngân hàng cần thận trọng và sẵn sàng các kịch bản để chủ động ứng phó khi thị trường có biến động

Để hạn chế tối đa tác động của Covid đến hoạt động ngân hàng, Tổng giám đốc OCB Nguyễn Đình Tùng tiết lộ, ngân hàng triển khai hành động theo hai hướng. Một là bảo vệ nguồn lực nội bộ không bị gián đoạn, đảm bảo hoạt động ngân hàng diễn ra một cách liên tục. Hai là đưa ra chính sách kinh doanh tiếp tục hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng. “Khi dịch bệnh quay trở lại, ngân hàng xác định, các khách hàng doanh nghiệp, cá nhân là khách hàng của ngân hàng tiếp tục gặp khó khăn; đặc biệt là doanh nghiệp trong ngành du lịch và dịch vụ. Chính vì vậy, ngân hàng liên tục theo sát hoạt động kinh doanh khách hàng. Trường hợp cần thiết, ngân hàng thực hiện cơ cấu theo Thông tư 01 để hỗ trợ cho khách hàng”, ông Tùng cho biết thêm.

Theo tìm hiểu của phóng viên hầu hết các ngân hàng đều đã chủ động xây dựng các kịch bản ứng phó với tình huống Covid-19 quay trở lại nên vẫn duy trì hoạt động kinh doanh ổn định. Bên cạnh các giải pháp phòng tránh bệnh dịch trực tiếp như việc họp hành đã được chuyển sang hình thức online, tạm dừng đi công tác… các ngân hàng cũng đều chủ động áp dụng triệt để cắt giảm chi tiêu không cần thiết để có thêm nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp, duy trì hoạt động kinh doanh ổn định.

Có một điều rất may, theo ông Tùng là dịch bệnh lần này chỉ tập trung ở một số tỉnh phía Bắc nên không ảnh hưởng quá nhiều đến hoạt động kinh doanh chung của các ngân hàng. Yếu tố nữa giúp giảm thiểu tác động dịch bệnh đó là ngân hàng không cho vay đại trà mà tập trung phục vụ một số phân khúc khách hàng và chọn lọc rất thận trọng. “May mắn cho ngân hàng phân khúc này mức độ ảnh hưởng của dịch bệnh chưa cao nên vẫn tạo nguồn thu ổn định, duy trì tốc độ tăng trưởng năm 2021. Hiện tại khá nhiều khách hàng được ngân hàng tái cơ cấu từ năm trước đã hồi phục tương đối tốt, thậm chí trả hết lãi và nợ”, ông Tùng thông tin thêm.

Bức tranh ngân hàng vẫn sáng

Chia sẻ này trùng khớp với nhận định của giới chuyên môn. Theo Công ty chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (BSC), nhờ sự hồi phục mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam trong nửa cuối năm 2020, giúp các khoản nợ trong diện tái cơ cấu bắt đầu quay trở lại hoạt động sản xuất kinh doanh, từ đó không cần tái cơ cấu. Thậm chí, các khoản nợ tái cơ cấu đã trả được nợ và không còn nằm trong diện tái cơ cấu. Như vậy, các khoản nợ tái cơ cấu không còn là vấn đề lớn đối với các TCTD trong năm 2021. Điều này đồng nghĩa với việc khả năng nợ xấu tăng đột biến trong năm 2021 cũng giảm bớt. Mặt khác, ngành Ngân hàng đang tích cực xử lý nợ xấu nội bảng. Đặc biệt, có ngân hàng còn gây bất ngờ khi kéo mạnh tỷ lệ nợ xấu xuống dưới 1%.

Cũng có cái nhìn lạc quan, TS. Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho rằng, đợt dịch Covid quay trở lại vừa rồi có ảnh hưởng nhưng ở mức độ vừa phải do Chính phủ Việt Nam có kinh nghiệm kiểm soát dịch bệnh, khoanh vùng, không để lan rộng. Đó cũng là cơ sở để ông vẫn bảo lưu dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam phục hồi tích cực ở mức 6,5 - 7%. Cùng với kỳ vọng về sự phục hồi của nền kinh tế, hoạt động kinh doanh của hệ thống ngân hàng tốt hơn so với năm ngoái. Tăng trưởng tín dụng có thể tăng nhẹ so với năm 2020 ở mức 12-14%. Xu hướng ngân hàng số, đa dạng hóa dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục được thúc đẩy, phát triển tốt... Theo đó, năm 2021 lợi nhuận ngân hàng tăng tương đương năm 2020 khoảng 15%. “Dù thấp hơn giai đoạn trước nhưng trước bối cảnh vẫn còn nhiều khó khăn thì đó cũng là mức tăng trưởng tích cực”, TS. Lực nhận xét.

BSC cũng chung kỳ vọng tăng trưởng tín dụng toàn ngành sẽ đạt mức 14% trong năm 2021. Con số này được dựa trên ba yếu tố gồm nền kinh tế hồi phục, các doanh nghiệp quay trở lại sản xuất kinh doanh; mặt bằng lãi suất thấp hỗ trợ tăng trưởng kinh tế; đẩy mạnh đầu tư công kích thích giải ngân cho vay vào các dự án về xây dựng cầu đường. Chất lượng đầu vào của các ngân hàng đang diễn biến tích cực. Đến cuối năm 2020, tỷ trọng nguồn vốn không kỳ hạn (CASA) toàn ngành đã cải thiện lên mức gần 18% và được kỳ vọng tiếp tục tăng trong thời gian tới khi nhiều ngân hàng đang tham gia chạy đua gia tăng nguồn vốn giá rẻ bằng chiến lược tập trung giảm chi phí giao dịch và chuyển khoản. Theo đó, BSC dự báo, thu nhập lãi thuần toàn ngành Ngân hàng sẽ tăng trưởng ở mức 17,8%. Bên cạnh đó, thu nhập ngoài lãi sẽ tăng khoảng 10,4% so với năm trước đó nhờ thu nhập thuần từ phí phục hồi, các khoản lợi nhuận bất thường phân phối bảo hiểm...

Một số tổ chức quốc tế đánh giá triển vọng ngân hàng Việt Nam khá lạc quan. Trong báo cáo đánh giá về ngân hàng Việt Nam, J.P.Morgan nhận định các ngân hàng Việt Nam có tốc độ tăng trưởng và lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE) tốt nhất trong khu vực ASEAN. Tăng trưởng GDP danh nghĩa cao và phục hồi trong 12 tháng qua cho thấy khả năng tăng trưởng tín dụng và thu nhập của ngân hàng tích cực trong vài năm tới. “Tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) của lợi nhuận trên cổ phiếu (EPS) là 16% cho ngành trong giai đoạn 2020-2023, CAGR của lợi nhuận trước trích lập là (PPoP) là 15%. Điều này đến từ tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) tăng 25 điểm cơ bản năm qua và CAGR cho vay dự kiến tăng 19% trong 3 năm tới”, JP.Morgan nhận định. Yếu tố nữa hỗ trợ cho hoạt động ngân hàng là Việt Nam có lượng người dùng ứng dụng ngân hàng hàng ngày tuy tăng trưởng tương đối cao trong thời gian qua nhưng so với khu vực châu Á vẫn ở mức thấp. Do đó, vẫn còn dư địa địa mở rộng phạm vi chi tiêu và áp dụng kỹ thuật số.

Trao đổi với phóng viên, lãnh đạo một số ngân hàng cũng tỏ ra lạc quan khi dịch bệnh đang được kiểm soát tốt hơn, tốc độ tiêm vắc xin ngày càng tăng, cùng quyết tâm của Chính phủ Việt Nam, ý thức người dân kỳ vọng kinh tế trong nước và hoạt động xuất khẩu hồi phục 3-6 tháng... hoạt động ngân hàng cũng sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng. Lạc quan là cần thiết, nhưng các ngân hàng cần thận trọng trong kế hoạch kinh doanh và sẵn sàng chuẩn bị kịch bản từ tích cực đến tiêu cực, cùng với đó nền tảng tài chỉnh tốt để chủ động ứng phó khi thị trường có biến động.