Ngân hàng Trung ương Anh tiếp tục tăng mạnh lãi suất

Giới phân tích và thị trường nhận định, rất có thể BoE sẽ tăng lãi suất thêm 0,5%, đưa lãi suất lên mức 3,5% vào cuộc họp chính sách ngày 15/12 tới. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách BoE dường như cũng đang ngày càng chia rẽ về mức độ thắt chặt cần thiết để vừa chế ngự được lạm phát, vừa không đẩy nền kinh tế rơi vào suy thoái sâu.

Tháng trước, Thống đốc BoE Andrew Bailey cho biết việc tăng lãi suất mạnh hơn nữa “có thể là cần thiết” để kiềm chế lạm phát. Tuy nhiên tại cuộc họp chính sách vào ngày 3/11 với quyết định tăng lãi suất 0,75% (mức tăng lãi suất lớn nhất của BoE trong hơn 30 năm qua), đã có hai nhà hoạch định chính sách bỏ phiếu chống lại mức tăng này, cảnh báo việc thắt chặt tiền tệ quá mạnh sẽ dẫn đến một cuộc suy thoái nghiêm trọng không cần thiết.

Cùng với Fed, nhiều khả năng BoE sẽ tăng lãi suất 0,5% trong cuộc họp tuần tới

Các thị trường tài chính hiện định giá 78% khả năng BoE sẽ tăng lãi suất thêm 0,5%, đưa lãi suất lên 3,5% trong cuộc họp tuần tới, trong khi 22% nhận định mức tăng 0,75%, đẩy lãi suất lên 3,75%. Như vậy hiện thị trường đánh giá lần tăng lãi suất tới ít nhất sẽ là 0,5%, không có dư địa cho mức tăng thấp hơn. Họ cho rằng mối quan tâm trước mắt và lớn nhất của BoE lúc này vẫn là lạm phát. CPI tại Anh đã ghi nhận mức tăng tới 11,1% trong tháng 10, mức cao nhất kể từ năm 1981, gấp hơn 5 lần mục tiêu 2% dài hạn của BoE và cũng cao gần gấp 3 lần so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi nguyên nhân chủ yếu khiến lạm phát tăng là do giá năng lượng tăng cao từ cuộc xung đột tại Ukraine, thì BoE cũng lo ngại tình trạng thiếu lao động và các nút thắt khác do đại dịch Covid-19 và Brexit gây ra có thể khiến lạm phát khó giảm nhanh. “BoE đã nói khá rõ ràng rằng lạm phát vẫn quá cao. Họ cũng lo ngại về sự thắt chặt của thị trường lao động và hiện vẫn có những rủi ro lớn đối với các dự đoán của họ. Nên chúng tôi cho rằng, mức tăng 50 điểm cơ bản có nhiều khả năng xảy ra”, chuyên gia kinh tế Philip Shaw của Investec cho biết.

Chuyên gia này cũng tin rằng, mức tăng 0,75% như trong tháng 11 sẽ không xảy ra trong cuộc họp tới của BoE, vì đó chỉ là hiện tượng “xảy ra một lần” sau tình trạng hỗn loạn thị trường do Chính phủ tồn tại trong thời gian ngắn của cựu Thủ tướng Liz Truss gây ra và các giả định khi đó về sự hỗ trợ hào phóng hơn của Chính phủ đối với các hóa đơn năng lượng của hộ gia đình.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Liz Martins của HSBC đưa ra quan điểm khác, cho rằng khả năng tăng thêm 75 điểm cơ bản nữa có thể xảy ra, trong trường hợp các số liệu chính thức về sản lượng kinh tế, lạm phát và thị trường lao động (dự kiến công bố vào tuần tới) mạnh hơn so với dự kiến. Hơn nữa, điều này còn phụ thuộc vào sự khác biệt như thế nào trong quan điểm của các thành viên Ủy Ban chính sách tiền tệ (MPC, gồm 9 thành viên).

Trong đó, bà Catherine Mann, thành viên MPC, là người thường bỏ phiếu ủng hộ việc tăng lãi suất mạnh trong năm nay, và thường xuyên nhấn mạnh đến lo ngại về kỳ vọng của công chúng và doanh nghiệp đối với lạm phát trong trung hạn, lưu ý kỳ vọng đó hiện cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của BoE. Ở cuộc họp chính sách tháng trước, trong khi 7 thành viên MPC bỏ phiếu ủng hộ đưa lãi suất lên 3% (tức tăng 0,75%) thì một thành viên là bà Silvana Tenreyro bỏ phiếu chỉ tăng 0,25% (lên 2,5%) và một thành viên khác là bà Swati Dhingra bỏ phiếu với mức tăng 0,5% (lên 2,75%). Kể từ đó, bà Silvana Tenreyro đã có một số phát biểu cho rằng, lãi suất hiện tại nên được giữ nguyên để không đẩy lạm phát xuống dưới mục tiêu trong trung hạn; trong khi bà Dhingra cho biết nếu tăng lãi suất mạnh hơn nữa sẽ gây ra suy thoái sâu không cần thiết.

Cũng tại cuộc họp chính sách tháng 11, BoE ước tính kinh tế Anh đã bước vào thời kỳ suy thoái và có thể kéo dài đến cuối năm sau với mức suy giảm báo ở mức -1,7%. Hiện các thị trường tài chính dự kiến lãi suất tại Anh sẽ đạt đỉnh ở mức 4,75% vào giữa năm sau, trong khi HSBC dự đoán BoE sẽ dừng tăng khi lãi suất ở mức 3,75% vào tháng 2/2023 và Investec dự đoán mức lãi suất cao nhất là 4% vào năm sau.