Ngành đồ uống sẽ có lợi khi áp dụng kinh tế tuần hoàn

Chiều ngày 11/4, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) phối hợp với Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (ISPONRE), Bộ Tài nguyên và Môi trường, đồng hành cùng Công ty TNHH Lon nước giải khát TBC-Ball Việt Nam tổ chức Hội thảo “Giải pháp bao bì bền vững - mắt xích quan trọng trong nền kinh tế tuần hoàn”.

Kinh tế tuần hoàn - lời giải cho phát triển bền vững

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Văn Việt - Chủ tịch VBA, cho biết Luật Bảo vệ môi trường được Quốc hội thông qua ngày 17/11/2020 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022 có những điểm mới, trong đó bao gồm nhiều quy định góp phần thay đổi công nghệ, hành vi, thói quen trong tất cả các khía cạnh của hoạt động kinh tế - xã hội, theo hướng phát triển các mô hình tăng trưởng kinh tế bền vững, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, phục hồi và phát triển nguồn vốn tự nhiên.

Thực tiễn cho thấy, các doanh nghiệp trong ngành đồ uống đã và đang triển khai nhiều sáng kiến, giải pháp nhằm thúc đẩy thực hiện các mục tiêu của kinh tế tuần hoàn.

Kinh tế tuần hoàn có thể nói là lời giải cho phát triển bền vững, vì kinh tế tuần hoàn là một mô hình kinh tế trong đó các hoạt động thiết kế, sản xuất và dịch vụ đặt ra mục tiêu kéo dài tuổi thọ của vật chất và loại bỏ tác động tiêu cực đến môi trường.

"Kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn đảm bảo "tái sinh" nguồn nguyên liệu, môi trường, văn hóa và sự sống cho con người. Đồng thời, kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững phải là vấn đề được thực hiện xuyên suốt trong chuỗi cung ứng từ nguyên liệu đầu vào cho đến sản phẩm cuối cùng. Đây là cơ hội và thách thức đối với các doanh nghiệp, bao gồm các doanh nghiệp trong ngành đồ uống", ông Việt chia sẻ.

Kinh tế tuần hoàn là một trong những giải pháp ưu tiên, quan trọng được nêu ra trong các định hướng chính sách của trung ương, pháp luật bảo vệ môi trường ở Việt Nam. Áp dụng kinh tế tuần hoàn trong ngành đồ uống chứa đựng nhiều tiềm năng cao, cơ hội mới cho các doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực này.

Theo ông Mai Thanh Dung, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường: "Các doanh nghiệp có thể áp dụng các giải pháp kinh tế tuần hoàn ngay từ giai đoạn thiết kế, lựa chọn vật liệu, thiết kế các sản phẩm, thiết kế quy trình phân phối, tiêu thụ và thu hồi để đảm bảo hạn chế tối đa sử dụng nguyên liệu, vật liệu thô, kéo dài vòng đời sản phẩm, hạn chế phát sinh chất thải và tác động xấu đến môi trường”.

Theo Tổng cục Năng lượng (Bộ Công Thương), mỗi năm có gần 35.000 tấn chất thải rắn sinh hoạt đô thị và 34.000 tấn chất thải sinh hoạt nông thôn. Còn theo báo cáo năm 2023 của Ngân hàng Thế giới, ước tính Việt Nam lãng phí gần 3 tỷ USD mỗi năm vì không tái chế riêng rác thải nhựa từ sinh hoạt. Còn chất thải hữu cơ ước tính lãng phí hơn 30 tỷ USD mỗi năm khi gần 70% không được tái chế... Việc tận dụng được nguồn rác thải này chắc chắn đem lại lợi ích cho các bên.

Lợi ích khi áp dụng kinh tế tuần hoàn

Theo ông Việt, ngành đồ uống sẽ có lợi ích khi áp dụng kinh tế tuần hoàn với các sản phẩm tiềm năng như bã hèm, men thải, các loại bao bì, pallet nhựa, thùng rác. Tính bền vững đang trở thành giá trị cốt lõi trong hoạt động của các doanh nghiệp ngành đồ uống, giúp doanh nghiệp xác định tầm nhìn và định hướng chiến lược kinh doanh của mình với chi phí hàng triệu USD cho các hoạt động này trong những năm gần đây.

Có thể kể đến một số mô hình tiêu biểu như 3 trụ cột trong thực hiện các chính sách về môi trường như trung hòa carbon, bảo tồn nguồn nước và kinh tế tuần hoàn đặt ra 3 mục tiêu như sản xuất đạt phát thải ròng bằng không vào năm 2030, trong chuỗi giá trị giảm 30% phát thải vào năm 2030, trung hòa carbon vào năm 2040 và sử dụng 100% nguyên liệu bền vững vào năm 2030.

Chiến dịch "Một thế giới không rác thải" đặt mục tiêu thu gom và tái chế mỗi chai nhựa và lon sản phẩm được bán ra đến năm 2030; tiết kiệm 140 tấn nhựa/năm. Trong 10 năm (2013-2022), có doanh nghiệp đã giảm sử dụng trên 70.000 tấn nhựa; 12 năm liên tục giữ vững thương hiệu quốc gia, với nhiều tiêu chí về phát triển bền vững...

Các doanh nghiệp tiêu biểu trong ngành đồ uống luôn có chung một tầm nhìn cho mục tiêu phát triển bền vững, xuất phát từ việc thấu hiểu lợi ích của người tiêu dùng và những yêu cầu tuân thủ pháp lý, cam kết hội nhập, cùng cộng đồng và chính phủ hướng tới thực hiện đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Thông qua các hoạt động đồng hành với Chính phủ, thực hiện các mục tiêu bảo vệ môi trường; chủ động tìm kiếm giải pháp gắn với thực tiễn và thông lệ. Song song với đó, các doanh nghiệp mong muốn nhà nước có chính sách tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư nguồn lực cho kinh tế tuần hoàn.

Tại hội thảo, Viện Năng lượng và Tài nguyên Ấn Độ (TERI) phối hợp với Viện Khoa học và Công nghệ môi trường (INEST) thuộc Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST) đã chia sẻ về đánh giá vòng đời (LCA) của các loại bao bì nước giải khát tại Việt Nam.

Ông Souvik Bhattacharjya, Phó Giám đốc TERI, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết: “Nghiên cứu nhằm mục đích cung cấp những hiểu biết sâu sắc hơn về các lựa chọn bao bì đồ uống và ý nghĩa bền vững của chúng, giúp các bên liên quan trong chuỗi sản xuất đưa ra những lựa chọn đúng đắn, giảm tác động đến môi trường và hỗ trợ nền kinh tế tuần hoàn”.

Ông Amit Lahoti - Giám đốc Thương mại cấp cao kiêm Tổng Giám đốc - Châu Á, Tập đoàn Ball Beverage Packaging cho biết thêm: “Tại Việt Nam, hơn 77% lon nhôm đang được thu gom để tái chế và lon TBC-Ball được đánh giá trong nghiên cứu này chứa hơn 76% nguyên liệu tái chế. Trên cơ sở này, chúng tôi rất vui vì lon nhôm đạt được điểm vật liệu tuần hoàn cao nhất”.

Nghiên cứu này có ý nghĩa đặc biệt vì nhu cầu ngày càng tăng đối với các giải pháp đóng gói hướng tới bảo vệ môi trường. Các phát hiện của nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường các hệ thống tuần hoàn, tập trung vào nội dung tái chế với mức khả thi về mặt công nghệ và tối đa hóa chu kỳ nạp lại của các chai được thiết kế để tái sử dụng.