Ngành Ngân hàng đón cơ hội lớn từ AI

Theo Accenture, hiện đã có hàng trăm ứng dụng của Gen AI trong ngân hàng. Các ngân hàng có thể cải thiện năng suất lên tới 30% bằng cách áp dụng Gen AI. Theo đó, ngành Ngân hàng có thể thu thêm 200 - 340 tỷ USD hàng năm (tương đương 3-5% tổng doanh thu).

Ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) nhận định, nhờ vào sự trợ giúp của AI, ngân hàng có thể nhận diện rủi ro nhanh và mạnh mẽ hơn. Ngoài ra, ngân hàng có thể sử dụng các thuật toán học máy để phân loại dữ liệu đầu vào như dữ liệu giao dịch, hành vi của khách hàng... AI còn giúp ngân hàng tăng tốc độ xây dựng, phát triển phần mềm, giải pháp để đem tới trải nghiệm tốt hơn cho người dùng. Đặc biệt, với hoạt động cấp tín dụng, ứng dụng ML (predictive AI) có thể giúp việc cấp tín dụng thực hiện trong dưới 5 phút từ các kênh số.

Báo cáo The AI Imperatives năm 2024 của Qorus chỉ ra, 75% lãnh đạo ngân hàng kỳ vọng dịch vụ khách hàng sẽ chịu ảnh hưởng lớn nhất bởi AI/ML, 44% ngân hàng tham gia khảo sát đang sử dụng AI/ML cho lĩnh vực này và 88% trả lời sẽ dự kiến sử dụng trong vòng 12-18 tháng tới.

Thực tế, các ngân hàng đã sớm nhận ra tiềm năng to lớn từ AI và đang tích cực áp dụng trong các sản phẩm, dịch vụ của mình. Đơn cử như HSBC đã triển khai hệ thống ứng dụng Gen AI “Phát hiện và ngăn chặn gian lận” để giám sát các giao dịch theo thời gian thực, xác định hành vi bất thường và cảnh báo các nỗ lực gian lận tiềm ẩn.

Tại Nam A Bank, nhà băng này đã ra mắt không gian giao dịch số với nhiều trang thiết bị ưu việt đánh dấu bước tiến mới trở thành ngân hàng tiên phong khi triển khai ứng dụng AI, chat GPT trên robot OPBA. Theo đó, tận dụng được nguồn dữ liệu lớn của công cụ ChatGPT, Robot OPBA có thể mô phỏng các cuộc đối thoại, trò chuyện giống con người với khả năng bắt chước ngôn ngữ và phong cách nói như con người mạch lạc tương tác, hỗ trợ trả lời câu hỏi và phản hồi tự động phù hợp với nhu cầu hoạt động chăm sóc khách hàng, từ đó giúp tăng khả năng cạnh tranh, cải thiện trong dịch vụ sản phẩm so với các ngân hàng khác.

Hay TPBank, ngân hàng này đã áp dụng AI trong công nghệ nhận diện khuôn mặt hoạt động trên hệ thống LiveBank 24/7. Từ đó, khách hàng có thể thực hiện các nhu cầu giao dịch như ở ngân hàng truyền thống mà không cần đem theo bất kỳ loại giấy tờ nào tại ngân hàng tự động có mạng lưới rộng khắp tại Việt Nam.

Ngoài ra, các công nghệ mới cũng liên tục được nhà băng này cập nhật trên ứng dụng TPBank Mobile như chuyển tiền bằng giọng nói (VoicePay, ứng dụng công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên) hay chuyển tiền với giao diện như hội thoại trên các ứng dụng nhắn tin (ChatPay)… Đại diện TPBank cho biết, hiện nay, 80% khách hàng mới của ngân hàng đều mở tài khoản qua kênh số. TPBank cũng là ngân hàng có tỷ lệ phủ dịch vụ kết nối ví lớn nhất với 12 ví điện tử và chiếm hơn 90% người sử dụng dịch vụ ví điện tử. Với mạng lưới đó, 98% các giao dịch của khách hàng tại TPBank đều qua kênh số.

Gần đây nhất, tháng 5/2024, OCB chính thức trình làng phiên bản OCB OMNI 4.0 trên cơ sở hợp tác cùng Backbase - công ty công nghệ tài chính hàng đầu thế giới. Đại diện ngân hàng cho biết, ứng dụng sẽ tích hợp những công nghệ mới nhất hiện nay, tạo nên những trải nghiệm riêng biệt cho người dùng và mức độ bảo mật sẽ được ưu tiên hàng đầu. Đồng thời, với nền tảng Open API, phát triển hệ sinh thái số, người dùng có thể dễ dàng tiếp cận dịch vụ, hưởng ưu đãi kép cả của OCB và đối tác.

Tuy mang đến một cơ hội lớn để ngân hàng mở rộng dịch vụ, gia tăng trải nghiệm của người dùng nhưng ứng dụng thực tế Gen AI tại các TCTD Việt Nam vẫn còn hạn chế. Theo ông Lê Anh Dũng, còn nhiều thách thức trong việc triển khai AI trong lĩnh vực ngân hàng. Bởi lẽ, ngành tài chính - ngân hàng thường được quản lý, kiểm soát bởi khuôn khổ pháp lý chặt chẽ. Do đó, đòi hỏi phải hiểu rõ cách thức các mô hình AI để đưa ra kết luận, đặc biệt là đối với các quyết định mang tính rủi ro cao, tác động xã hội lớn như phê duyệt khoản vay. Việc triển khai AI có trách nhiệm, đảm bảo sự công bằng… phải được đặt lên hàng đầu trong quá trình phát triển AI để có sự tin tưởng của cả cơ quan quản lý và khách hàng.

Bên cạnh đó, theo chuyên gia, các tổ chức tài chính xử lý rất nhiều dữ liệu nhạy cảm của khách hàng. Với tính chất phụ thuộc nhiều vào dữ liệu của AI đồng nghĩa với yêu cầu áp dụng các biện pháp an ninh mạng mạnh mẽ. Việc bảo vệ dữ liệu khỏi các hành vi vi phạm và truy cập trái phép không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là vấn đề đạo đức. Do đó, các TCTD phải minh bạch về việc sử dụng dữ liệu và tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về quyền riêng tư, đảm bảo khách hàng giữ quyền kiểm soát thông tin của mình.

Để đẩy mạnh việc ứng dụng AI trong ngành Ngân hàng, các chuyên gia nhấn mạnh cần sớm xây dựng chiến lược AI của ngành Ngân hàng gắn với chiến lược, khuôn khổ AI quốc gia; đồng thời, nghiên cứu, hướng dẫn về việc áp dụng công nghệ mới trong hoạt động ngân hàng, trong đó có AI, Gen AI để các TCTD, trung gian thanh toán thực hiện thống nhất, khai thác cơ hội, hạn chế rủi ro.