Người lập bảo tàng Bác Hồ ở Khánh Hòa

Lan tỏa giá trị bảo tàng tư nhân

Một tình yêu đặc biệt

Ai ai đến bảo tàng tư nhân của ông Phước đều nhận thấy các công trình được xây dựng rất hợp lý, chu đáo. “Tôi thấy đây không phải là tài sản của tôi nữa, mà là của chung mọi người dân, của đồng đội tôi. Và nhiều người đã xắn tay vào giúp, cùng động viên tôi”, vị “giám đốc không lương” Bùi Xuân Phước chia sẻ. Vâng, một khi ông đã bán cả gia sản mình, từ lập đền thờ Bác Hồ đến lập cả bảo tàng, thì làm gì có chỗ cho mối tư lợi! Công việc ở bảo tàng, ngoài túc trực để chăm sóc, thì ông kiêm luôn làm hướng dẫn viên, nhà đầu tư…một cách tự nguyện. Năm nay ông Phước đã ở tuổi 86, dáng thấp nhỏ thó mà sự nhiệt tình thì luôn sôi nổi “như thanh niên” mỗi khi giới thiệu cho khách về tấm gương giản dị của Bác Hồ, hay về ý nghĩa cũng như những ý tưởng dựng xây nên khu bảo tàng giàu tính nhân văn này của mình.

Ông Bùi Xuân Phước (phải) trước bảo tàng “uống nước nhớ nguồn”

Ý tưởng đó được “nuôi” từ khi ông còn công tác ở ngành bảo tàng, khoảng những năm 80 của thế kỷ trước. Bắt đầu từ năm 1994, ông đi tìm những đồng đội cũ nêu ý tưởng, nhờ giúp đỡ và sau đó rất nhanh, xắn tay vào xây dựng đền thờ, bảo tàng Bác Hồ. Ông tâm sự: “Từ năm 1994, khi nghỉ hưu, tôi có thời gian tìm kiếm tư liệu, xây dựng thành công bảo tàng “Uống nước nhớ nguồn” này, là địa chỉ để người địa phương cũng như khách thập phương đến tham quan. Từ đó đến nay đã trải qua biết bao khó khăn. Trong quá trình đó, rất nhiều điều tôi không thể lường trước, bởi để lập một bảo tàng đâu chỉ cần có ý chí, mà cần có nguồn lực cũng như sức khỏe”. Bà Bùi Thị Dược, trú cùng thôn Phước Điền cho biết, ông Phước có nhiều hiểu biết về bảo tàng, và hơn thế, ông có một tình yêu đặc biệt đối với Bác Hồ nên đã gắng gỏi đi tìm tư liệu. Mỗi lần đến bảo tàng “Uống nước nhớ nguồn”, người dân luôn có cảm giác trang nghiêm và rất đỗi tự hào.

Cũng phải khẳng định, mục đích của ông đâu chỉ là xây dựng một khu bảo tàng nhỏ để thể hiện lòng kính yêu đối với Bác, mà qua đó, ông muốn nơi đó phải là “địa chỉ đỏ”, mỗi hiện vật phải đem đến cho bà con quê hương thêm hiểu biết về con đường Bác Hồ đã chọn để giải phóng đất nước. Từ đó thêm tự hào, biết ơn thế hệ cha ông thuở trước và rèn luyện bản thân, sống có ích cho xã hội.

Việc làm lớn, ý nghĩa cũng lớn

Trước mặt tôi là ông lão mái tóc bạc phơ, nhưng vẫn rất hào hứng khi nói về những kế hoạch để hoàn thiện hơn khu bảo tàng. Ông cũng không quên hồi tưởng về những khó khăn, khi phải bán cả chiếc xe máy, “moi” tiền trong sổ tiết kiệm, rồi chưa đủ, ông lại bán cả đất “dồn toàn bộ cho lý tưởng”. Cũng không ít người lúc ấy đã dè bỉu: “Chỉ vẽ chuyện, già rồi chẳng dành tiền mà ăn”, nhưng ông không quan tâm đến, chỉ một lòng với công việc của mình. Vừa nâng niu những lá thư mà khách ghi cảm tưởng, gửi về sau lần đến thăm bảo tàng, ông Phước thổ lộ: “Tôi chẳng có nhiều nhặn gì đâu, chỉ có lòng ham thích và quyết tâm. Là cựu thành viên sư đoàn sinh - dù - đặc công 385, tôi cũng được đọc nhiều sách về Bác, và nhiều người cũng sẽ có cùng tấm lòng với tôi!”.

Các hiện vật về Bác Hồ được trưng bày trang trọng trong bảo tàng

Khi bắt tay xây dựng bảo tàng, đối mặt với bao thách thức, ông thừa nhận mình cũng chẳng “đủ lực” nếu không kiên trì. Ban đầu, ông mới xây dựng phòng tư liệu, lập ban thờ Bác và xây dựng “Cây 79 mùa xuân tưới mát cho đời” (hệ thống cột nước phun hình hoa sen). Thế rồi, ông tiếp tục dồn lực xây dựng tượng đài Bác Hồ trong khuôn viên vườn hoa. Một thời gian sau, ông tự nhận thấy các công trình như vậy vẫn chưa đủ để trưng bày hiện vật và nói được hết công lao to lớn của Bác đối với đất nước. Ý nghĩ này đưa ông tới quyết tâm dựng đền thờ, công trình lớn nhất nằm ở trung tâm khu vườn, trong đó, trong đặt nhiều tủ kính trưng bày hiện vật. Ông Phước thổ lộ: “Tất cả các các chi tiết như cổng, hàng rào v.v…, tôi đều cố gắng làm theo một ý nghĩa ẩn dụ cho một giai đoạn lịch sử”.

Tuy không nhờ tư vấn của kiến trúc sư cho quy hoạch cả khu, nhưng ông Phước vốn là người ham đọc, đã tham khảo nhiều sách. Từ đó ông có cách bố trí công trình phù hợp, trồng hệ thống cây xanh, bố trí các chậu hoa ngăn nắp để không bị rậm nhưng vẫn đủ độ xanh mát. Ông Phước tâm sự: “Những bài học về tấm gương của Bác luôn tỏa sáng trong tâm hồn tôi, rồi lại truyền sang các con tôi. Tôi ước muốn tinh thần ấy lan tỏa đến thật nhiều người!”.

Bây giờ ông Phước có rất nhiều niềm vui, bởi khách thập phương đến thăm ngày một đông, ngay cả một số trường học trong khu vực cũng đưa học sinh đến thắp hương và coi “bảo tàng ông Phước” là địa chỉ cho một số tiết học ngoại khóa. Bà Đặng Kim Giao, một nhà giáo nghỉ hưu ở xã Phước Đồng tâm sự: “Với hơn 120 hiện vật quý, bảo tàng thật sự là những giáo cụ sinh động giúp cho các em học sinh hiểu hơn về lịch sử, cội nguồn. Ông Phước sống mộc mạc lắm, với chúng tôi ông ấy cũng là một nhân chứng sinh động cho người khác học tập. Việc làm của ông lớn và ý nghĩa cũng hết sức lớn lao”.

Trong những dịp kỷ niệm ngày sinh Bác Hồ, ông Phước cùng các đồng đội lại tổ chức nhiều buổi giao lưu, văn nghệ cho bà con và học sinh, ôn lại những kỷ niệm và nhắc nhớ về tấm gương của Người. Với những hoạt động thiết thực ấy, ông Phước đã nhân lên lòng biết ơn, nhớ nguồn cội và lòng tự hào dân tộc. Bảo tàng “Uống nước nhớ nguồn” là một địa chỉ cho nhiều học sinh, thầy cô giáo, tri thức, người dân đến để tìm hiểu, học tập và giao lưu. Không ít khách gần xa có tư liệu, hiện vật quý về Bác, cảm kích trước tấm lòng ông Phước đã trao tặng để làm giàu có thêm bảo tàng. Năm nay sức khỏe ông Phước có phần sa sút, ông bảo sẽ dần bàn giao việc chăm sóc bảo tàng cho người con giàu tâm huyết.