Nhiều lao động trẻ tuổi rút bảo hiểm xã hội một lần

Theo BHXH Việt Nam, trong 6 tháng đầu năm 2024, công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm tự nguyện đạt và tăng so với cùng kỳ năm 2023 với khoảng 18,3 triệu người tham gia BHXH, đạt tỷ lệ bao phủ là 39,05% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 1,16 triệu người (tương đương 6,77%) so với cùng kỳ năm 2023

Đáng chú ý, BHXH tự nguyện là 1,62 triệu người, tăng mạnh 14,25% tương đương 202 nghìn người so với cùng thời điểm năm ngoái.

Ngành BHXH đã triển khai nhiều giải pháp phát triển người tham gia BHYT, tăng 1,22 triệu người, tức khoảng 1,37% so với cùng kỳ năm 2023.

Trong 6 tháng đầu năm, toàn ngành BHXH Việt Nam cũng đã thực hiện chi trả chế độ BHXH cho gần 8 triệu người. BHXH còn phối hợp với ngành Lao động - Thương binh và Xã hội giải quyết cho hơn 442.000 người hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Nhiều lý do khiến người lao động không "mặn mà" với bảo hiểm xã hội

Về công tác chi trả chế độ BHYT, ước tính đến tháng 6/2024, cả nước có gần 89,6 triệu lượt người khám chữa bệnh BHYT, tăng gần 6,6 triệu lượt người (tương đương 7,91%) so với cùng kỳ năm 2023. Tổng số tiền giám định, thanh toán chế độ BHYT là hơn 66.900 tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm vẫn ghi nhận tình trạng rút BHXH một lần có xu hướng tăng với 595.000 người làm thủ tục rút BHXH một lần, tăng 3,8%, phần lớn là lao động trẻ trong độ tuổi từ 20-40.

Lý giải nguyên nhân theo cơ quan BHXH, người lao động rút BHXH một lần tập trung chủ yếu ở khu vực ngoài nhà nước, do tính chất công việc, các doanh nghiệp có vốn đầu tư vốn trực tiếp nước ngoài (FDI), đối tượng lao động chịu áp lực công việc, nhảy việc…Nhóm tuổi chủ yếu nằm ở độ tuổi từ 20 đến dưới 40 tuổi, chiếm 78%. Nhiều người lao động trẻ tuổi tin rằng, nhu cầu trước mắt quan trọng hơn so với việc đóng BHXH đủ thời gian để được hưởng lương hưu. Bên cạnh đó, trong độ tuổi này mức lương làm việc tại các doanh nghiệp chưa cao, dẫn tới nhiều người có nhu cầu về tài chính sẽ hưởng BHXH một lần.

Nhiều người vẫn còn tâm lý e ngại chính sách thay đổi sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi; chính sách BHXH tự nguyện còn thiếu hấp dẫn, mức hỗ trợ đóng của Nhà nước còn thấp, có ít địa phương hỗ trợ thêm từ nguồn ngân sách địa phương; chính sách cho người lao động thất nghiệp khi chấm dứt hợp đồng lao động chưa tạo sức hấp dẫn.

Đại diện cơ quan BHXH Việt Nam chia sẻ thêm, thông qua công tác tuyên truyền, nhiều người nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm xã hội một lần thể hiện sự hiểu biết nhiều về chính sách lương hưu, an sinh xã hội. Tuy nhiên, do điều kiện khó khăn nên dù hiểu là thiệt thòi, nhưng nhiều người lao động vẫn phải lựa chọn hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Đây là vấn đề được đem ra mổ xẻ nhiều trong thời gian vừa qua, Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi đang đưa ra 2 phương án giải quyết BHXH một lần:

- Phương án 1 , lao động tham gia trước ngày 1/7/2025, sau 12 tháng không đóng BHXH bắt buộc lẫn tự nguyện mà đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được rút một lần.

- Phương án 2 , lao động đóng BHXH chưa đủ 20 năm, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc cũng không đóng tự nguyện thì được giải quyết tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào Quỹ Hưu trí tử tuất. Số còn lại được bảo lưu để hưởng chế độ khi quay lại hệ thống an sinh.

Dù vậy, cơ quan soạn thảo và thẩm tra vẫn chưa thống phương án cuối cùng bởi vẫn còn nhiều tranh luận về tính khả thi, ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động trong cả 2 phương án trên.