Ông Trump cân nhắc sa thải hàng nghìn nhân viên liên bang giữa bế tắc "shutdown"

Ông Trump cân nhắc sa thải hàng nghìn nhân viên liên bang giữa bế tắc "shutdown"

“Khả năng cao sẽ là con số hàng nghìn”, thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói với phóng viên hôm thứ Năm, nhấn mạnh rằng “toàn bộ đội ngũ tại Nhà Trắng” đang rà soát các cơ quan có thể bị cắt giảm.

“Chúng tôi sẽ xem xét các cơ quan không phù hợp với giá trị của chính quyền, những nơi chúng tôi cho là lãng phí tiền thuế của người dân”, bà bổ sung.

Phát biểu này được đưa ra sau khi ông Trump đăng trên mạng xã hội rằng ông dự kiến gặp ông Vought để “xác định những cơ quan của đảng Dân chủ mà ông ấy khuyến nghị cắt bỏ, và liệu các khoản cắt giảm này sẽ là tạm thời hay vĩnh viễn”.

Đảng Cộng hòa đã tìm cách tận dụng đe dọa cắt giảm vĩnh viễn bộ máy liên bang để thúc đẩy đảng Dân chủ bỏ phiếu mở lại chính phủ. Nhà Trắng nói rằng các vụ sa thải có thể xảy ra ngay lập tức. Tuy nhiên, một số chuyên gia ngân sách cho rằng việc chi ngân sách để tiến hành sa thải vĩnh viễn trong thời gian shutdown là bất hợp pháp.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã gặp ông Trump tại Nhà Trắng hôm thứ Năm. Ông trước đó cho rằng Tổng thống có quyền sa thải nhân viên và cắt chi tiêu trong "đóng cửa - shutdown". Johnson đổ lỗi cho đảng Dân chủ về tình trạng ngân sách bế tắc: “Nếu họ cứ để chính phủ đóng cửa, tình hình sẽ ngày càng đau đớn hơn”. Ông cho biết Nhà Trắng sẽ “tập trung vào các ưu tiên của chính quyền và đảm bảo chúng được tài trợ”.

Ông Vought đã bắt đầu đình chỉ chi tiêu cho các dự án giao thông tại New York và các chương trình năng lượng sạch tại những bang bỏ phiếu cho ứng viên Dân chủ Kamala Harris trong cuộc bầu cử 2024.

Chưa rõ quy mô cắt giảm nhân sự liên bang sẽ tới mức nào, nhưng Thượng nghị sĩ Shelley Moore Capito (Cộng hòa, West Virginia) dự báo có thể sẽ khá lớn: “Tôi nghĩ Russ Vought chắc chắn muốn thu hẹp chính phủ một cách mạnh mẽ. Ông ấy đã nói rất rõ ràng”.

Các động thái cắt giảm ngân sách và nhân sự được Nhà Trắng coi là đòn cứng rắn nhằm buộc Đảng Dân chủ bỏ phiếu mở lại chính phủ. Cách tiếp cận này vượt xa thông lệ, khi trong các lần shutdown trước, nhân viên liên bang thường chỉ bị nghỉ việc tạm thời và sau đó được nhận lại tiền lương khi chính phủ tái mở cửa.

Theo ước tính của Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO), khoảng 750.000 nhân viên sẽ phải nghỉ việc tạm thời trong đợt shutdown này, gây thiệt hại 400 triệu USD mỗi ngày về tiền lương không được chi trả.

Chiến thuật chính trị

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cáo buộc đảng Dân chủ “đàm phán thiếu thiện chí” về ngân sách, đồng thời khẳng định Cộng hòa chỉ muốn một dự luật ngân sách “sạch”. Dân chủ thì yêu cầu bổ sung trợ cấp y tế vào gói chi tiêu.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren của Dân chủ, tại Massachusetts nói với CBS rằng phe bà đã “khẩn thiết kêu gọi” Đảng Cộng hòa tham gia đàm phán, nhưng đến nay vẫn chưa có bất kỳ cuộc thương lượng thực chất nào.

Một cuộc thăm dò của Washington Post cho thấy nhiều cử tri đổ lỗi cho ông Trump và đảng Cộng hòa về việc chính phủ đóng cửa hơn là cho Dân chủ, với mức chênh lệch 17 điểm phần trăm. Đa số cử tri độc lập cũng đứng về phía Dân chủ. Đáng chú ý, nội bộ Dân chủ đoàn kết hơn, với 87% đổ lỗi cho Cộng hòa, trong khi chỉ 67% cử tri Cộng hòa đổ lỗi cho Dân chủ.

Hạ viện và Thượng viện đều không họp bỏ phiếu vào thứ Năm vì nghỉ lễ Yom Kippur. Thượng viện dự kiến trở lại vào thứ Sáu, nhưng Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện John Thune nói rằng nhiều khả năng sẽ không có phiên bỏ phiếu cuối tuần. Hạ viện sẽ không trở lại Washington cho tới thứ Ba tuần tới.

Dân biểu Byron Donalds của Cộng hòa tại Florida dự báo bế tắc sẽ kéo dài ít nhất tới đầu tuần sau.

“Tôi nghĩ tình hình sẽ tiếp diễn sang tuần tới, thậm chí lâu hơn. Quyết định thực sự nằm ở Chuck Schumer”, ông nói trên Fox Business, ám chỉ lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện.

Đảng Dân chủ tiếp tục thúc đẩy gia hạn trợ cấp theo Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA), vốn sẽ hết hạn vào cuối năm. Phe Cộng hòa nói rằng cần mở lại chính phủ trước rồi mới bàn về vấn đề này.

“Không một lần shutdown nào, dù do Cộng hòa hay Dân chủ khởi xướng, từng đạt được mục tiêu đề ra”, dân biểu Tom Cole của Đảng Cộng hòa tại Oklahoma, Chủ tịch Ủy ban Chuẩn chi Hạ viện, nhận định trên Fox Business.