Phim ngắn, clip trên mạng - nỗi lo không nhỏ!

Mấy năm trở lại đây, hàng nghìn video clip, đoạn phim tự sản xuất, được chiếu trong các trang mạng xã hội. Đây là một thực tế đang trở thành vấn đề đáng lo ngại bởi mức độ lan truyền tốc độ cao, đặc biệt gây tò mò, thu hút đối với giới trẻ, trong khi đó phần lớn clip có chất lượng nghệ thuật thấp, nội dung khá nhảm nhí thậm chí rất phản cảm. Điều đáng nói việc quản lý vẫn chưa chặt chẽ, chế tài xử lý chưa đủ mạnh, dẫn đến việc phát tán ngày càng nhiều các clip phim ngắn thiếu văn hóa.

Không khó để tìm một clip phim ngắn bạo lực trên không gian mạng

Kiểu gì cũng có

Chưa bao giờ việc tìm thông tin, phim ảnh trên google lại dễ dàng, tiện lợi như bây giờ. Phải nói rằng, chỉ cần gõ từ khóa sẽ cho ra nhiều kết quả, thông tin, từ cá nhân, các sự vật, hiện tượng, vùng đất, du lịch, thuốc các loại, phim ảnh… nhưng đi kèm với đó cũng tìm ra các loại phim ảnh dung tục, nhiều nhất là mạng Youtube.

Dựa trên nền tảng dễ dàng thao tác, với một tài khoản đăng ký, cá nhân nào cũng có thể post phim theo ý đồ của mình lên. Mục đích chủ yếu để thu hút người xem càng nhiều càng tốt mà cư dân mạng gọi là “câu view”, view càng cao thì sẽ thu hút được nhiều quảng cáo, do đó nhà mạng sẽ trả tiền cho các chủ clip có lượng view cao. Điển hình của hiện tượng này là các clip của cậu thanh niên có nick là “Khá Bảnh” một thời làm mưa gió.

Người ta cũng dễ tìm ra những đoạn clip phản cảm, như loạt clip dạng phim ngắn, diễn viên vào vai những nhân vật được thiếu nhi yêu thích như Spiderman, Elsa... nhưng với nội dung thiếu văn hóa; đoạn phim “Vụ thảm sát số 6”; phim “Căn hộ số 69” nội dung 18+, chiếu trên Youtube cũng khiến dư luận bức xúc vì đề cập tới những vấn đề về tình dục, sinh lý và tình yêu của những người trẻ tuổi sống ở thành thị một cách nhạy cảm, tục tĩu, bạo lực, nhảm nhí… Do môi trường số cởi mở và không vấp phải sự kiểm duyệt khắt khe nên người ta có thể thỏa sức sáng tạo ở nhiều đề tài, làm biến tướng những câu truyện, lối ứng xử vốn rất văn hóa trong đời sống thường nhật của người dân Việt Nam.

Điều đáng nói, môi trường mạng cũng quay video, clip về những “giang hồ mạng” với đủ kiểu khoe mẽ, đeo đầy vàng giả lên người, đốt xe máy, đốt đống rơm, nói tục chửi bậy rồi quay phim lại, tung lên mạng để thể hiện đẳng cấp. Không ít em nhỏ học lớp hai, lớp ba coi đó như những “thần tượng” và học theo, học nói tục, học cách ăn mặc dị hợm. Thậm chí trẻ em còn học theo những clip hướng dẫn tự sát, rạch tay. Sự việc gây hoang mang vô cùng trong giới phụ huynh, xã hội. Thậm chí, theo nhiều chuyên gia văn hóa: “Giang hồ mạng” có tên Khá Bảnh là một hiện tượng xấu trong xã hội đang đầu độc giới trẻ, khiến nhiều em đến hôm nay (đối tượng bị phạt, khởi tố) vẫn còn tò mò, học đòi.

Theo Công ty Thông tin và Đo lường toàn cầu Nielsen, năm 2016 có 97% người sử dụng internet ở Việt Nam xem video trực tuyến hàng tuần. Đây là tỷ lệ cao và không ngừng tăng qua từng năm. Đồng thời là mảnh đất để các đối tượng lợi dụng, tung chiêu trò trục lợi.

Xử lý ra sao?

Chúng ta từng chứng kiến những đoạn video gợi dục, phim bị cấm trình chiếu, nhưng vẫn bị lọt ra môi trường mạng, bị phát tán với mức độ khủng khiếp, thu hút hàng vạn người xem. Điều đó cho thấy những “lỗ hổng” của mạng xã hội cũng như quy định pháp luật về lĩnh vực này còn nhiều kẽ hở và sự lúng túng của cơ quan quản lý. Suốt một thời gian dài, những bộ phim, clip tự đăng tràn lan trên mạng rất ít bị kiểm soát. Nếu có thì rất ít trong số đó bị kiểm tra, xử phạt, mà chế tài xử phạt hành chính thì chưa đủ sức răn đe.

Phải nói rằng, ngay như việc quản lý phim truyền hình, phim hài, phim quảng cáo được trình chiếu chính thống trên sóng truyền hình… vẫn còn nhiều vấn đề. Đôi khi vẫn còn để lọt những bộ phim phản cảm, thậm chí để diễn ra nhiều phim hài nhảm nhí, dung tục đã và đang bị phê phán. Huống hồ trên môi trường mạng xã hội, vốn đăng tải dễ dàng, kiểm duyệt lỏng lẻo, có thể nói là mạnh ai nấy làm. Điều đó buộc các cơ quan chức năng phải nhập cuộc.

Theo tìm hiểu, Nghị định 27/2018/NĐ-CP sửa đổi quy định về quản lý, cung cấp sử dụng dịch vụ internet và thông tin mạng, thì phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với hành vi: lưu trữ, truyền đưa thông tin kích động bạo lực, dâm ô, đồi trụy, tội ác, tệ nạn xã hội, lô đề, cờ bạc, mê tín dị đoan, phá hoại thuần phong, mỹ tục của dân tộc; buộc thu hồi giấy phép thiết lập mạng xã hội đối với hành vi vi phạm quy định trên từ 2 lần trở lên trong 1 năm.

Bộ luật Hình sự có quy định hình phạt hành vi truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy có thể bị phạt tiền từ 5 đến 50 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Phạm tội có tổ chức thì bị phạt tù từ 3-10 năm và phạt tiền từ 3 -30 triệu đồng...

Thời gian qua, cơ quan chức năng cũng đã xử phạt một số đơn vị, như trang web http://lifetv.vn đăng tải phim “Vụ thảm sát số 6” số tiền 25 triệu đồng và buộc gỡ bỏ; “Căn hộ số 69” đã vi phạm việc chiếu phim khi chưa được phép, bị phạt 10 triệu đồng; Cơ quan chức năng đã xử phạt 30 triệu đồng đối với đối tượng Trà Ngọc Hải (trú tại quận Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh), vì đưa nhiều phim không phù hợp với thuần phong mỹ tục tại kênh YouTube... Tuy nhiên rất hiếm cá nhân bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Với mức xử phạt bằng tiền như vậy chẳng đáng là bao so với lợi nhuận mà họ thu được. Đó là nguyên nhân khiến số lượng các “nhà sản xuất” đông lên và xả “rác văn hóa”. Về vấn đề này, TS. Ngô Phương Lan cho biết, dù phim “rác” có nội dung độc hại tràn lan nhưng việc xử phạt của cơ quan quản lý chỉ ở mức “gãi ngứa” nếu không muốn nói là buông lỏng.

Mới đây, ngày 1/3/2019, Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và truyền thông) đã có văn bản yêu cầu Google, đơn vị chủ quản mạng xã hội video YouTube gỡ bỏ và tăng cường bộ lọc, kiểm duyệt để các clip có nội dung độc hại không tiếp tục xuất hiện trên YouTube.

Bên cạnh đó, Cục cũng yêu cầu phía Google có bộ lọc, chặn những nội dung hướng dẫn tự sát xuất hiện trên YouTube thay vì chờ gỡ. Trong trường hợp người dân phát hiện những đoạn clip có nội dung bạo lực, hướng dẫn tự sát có thể phản ánh đến Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử thông qua đường dây nóng.

Bộ trưởng Thông tin Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, cho biết, Bộ đã đầu tư xây dựng và đưa vào vận hành Trung tâm giám sát không gian mạng quốc gia, có khả năng giám sát liên tục khoảng 100 triệu thông tin tiếng Việt được tạo ra và công khai mỗi ngày trên mạng; kịp thời phát hiện các xu hướng thông tin nóng, đánh giá tỷ lệ thông tin vi phạm pháp luật để có biện pháp xử lý.

Dù đã muộn, nhưng có còn hơn không. Với những nỗ lực hiện tại và trong tương lai, hy vọng phần nào làm lành mạnh môi trường phim ảnh trên mạng xã hội.