Phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn để đưa các quyết sách của Quốc hội vào cuộc sống

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu bế mạc và chỉ đạo Hội nghị

Phát biểu bế mạc và chỉ đạo Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, tại hội nghị đã có 2 báo cáo trung tâm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo của Chính phủ và 24 báo cáo, tham luận của các Bộ, ngành, địa phương.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng đã dành thời gian để tham gia phát biểu. Qua đó cho thấy các báo cáo được Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương chuẩn bị công phu, tâm huyết, phát biểu thẳng thắn, vừa làm rõ thực trạng, vừa nêu kiến nghị, đề xuất phù hợp và có giá trị.

Điểm lại những kết quả của Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, trong nửa đầu nhiệm kỳ Quốc hội cho đến nay, việc Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV đã ban hành 1.010 văn bản, trong đó có 23 luật, 101 nghị quyết của Quốc hội, 4 pháp lệnh và 882 nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Các dự án luật và pháp lệnh nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật được ban hành từ đầu nhiệm kỳ đến nay đã bám sát Kết luận 19 –KL/TW của Bộ Chính trị và Kế hoạch 81/KH-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về Chương trình xây dựng pháp luật toàn khóa.

Đồng thời rất linh hoạt và sáng tạo, phản ứng nhanh nhẹn trước yêu cầu thực hiện nhiệm vụ kép vừa phòng chống dịch có hiệu quả, vừa nhanh chóng phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sau dịch; đáp ứng từng bước xây dựng hệ thống pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, công khai, minh bạch, ổn định khả thi với mục tiêu là kiến tạo phát triển nhanh, bền vững đất nước và hội nhập quốc tế.

Bên cạnh đó cũng đã thử nghiệm, ban hành nhiều nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù của địa phương và các lĩnh vực. Chất lượng các luật, nghị quyết được nâng lên.

Chủ tịch Quốc hội cũng ghi nhận Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã chủ động và quyết liệt thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để triển khai thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội. Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo tăng cường công tác tổ chức thi hành pháp luật. Xác định rõ trách nhiệm, cơ chế phối hợp giữa các Bộ, cơ quan ngang bộ và chính quyền địa phương trong công tác triển khai thi hành luật và các nghị quyết của Quốc hội.

Toàn cảnh Hội nghị

Sau mỗi kỳ họp Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đều đã khẩn trương ban hành danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại kỳ họp làm cơ sở để các bộ, cơ quan triển khai thực hiện.

Đặc biệt, đối với một số luật mới hoặc phức tạp, Thủ tướng Chính phủ ban hành kế hoạch riêng để triển khai thi hành. Một số Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cũng ban hành kế hoạch của cơ quan địa phương mình để triển khai thực hiện, nhất là 10 tỉnh/thành phố có các nghị quyết về cơ chế đặc thù.

Có nhiều giải pháp đổi mới để đẩy nhanh tiến độ soạn thảo, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật và nghị quyết. Công tác truyền thông chính sách cũng được chú trọng giúp người dân, doanh nghiệp kịp thời nắm bắt nội dung các chính sách lớn và quan trọng ngay từ khâu soạn thảo, tạo thuận lợi cho việc đóng góp ý kiến và tăng cường đồng thuận xã hội. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cũng có nhiều đổi mới.

Chủ tịch Quốc hội cũng ghi nhận nhiều nỗ lực, cố gắng tổ chức xây dựng các văn bản hướng dẫn luật như nghị định và thông tư theo kế hoạch của Chính phủ giao của các Bộ ngành. Nhiều địa phương ban hành văn bản riêng để hướng dẫn, phổ biến, tuyên truyền luật, nghị quyết của Quốc hội. Tất cả các địa phương thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù thì đã có rất nhiều nỗ lực, cố gắng trong tổ chức triển khai.

Công tác kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật cũng được tăng cường, chú trọng các lĩnh vực có nhiều vướng mắc. Nguồn lực cho công tác triển khai thi hành luật và nghị quyết chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương được quan tâm bảo đảm.

Tuy nhiên, qua báo cáo và tham luận tại hội nghị cũng cho thấy việc triển khai các luật và nghị quyết còn không ít tồn tại và hạn chế như một số luật được ban hành từ năm 2022 nhưng đến nay các bộ liên quan vẫn chưa ban hành kế hoạch triển khai thực hiện. Đặc biệt có 6 luật được thông qua tại Kỳ họp thứ 5 sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày mùng 1/1/2024 và mùng 1/7/2024 nhưng vẫn chưa có kế hoạch triển khai.

Quang cảnh Hội nghị

Tình trạng nợ đọng, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết chưa được khắc phục triệt để. Một số văn bản chưa đảm bảo về chất lượng, vừa ban hành thời gian ngắn đã phải sửa đổi, bổ sung hoặc ngưng hiệu lực thi hành do không phù hợp với thực tiễn hoặc có bất cập, vướng mắc, cản trở sự phát triển. Công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật tại một số bộ, ngành chưa được quan tâm đúng mức.

Một số văn bản có nội dung mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập cũng chậm được xử lý. Việc xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có vi phạm trong xây dựng ban hành văn bản chưa xử lý kịp thời và chưa tương xứng với tính chất, mức độ vi phạm.

Theo Chủ tịch Quốc hội, thực trạng nêu trên có nguyên nhân khách quan và chủ quan nhưng chủ quan là chủ yếu. Trước hết là do người đứng đầu một số bộ, ngành, địa phương chưa phát huy đầy đủ trách nhiệm, chưa dành sự quan tâm thỏa đáng đến công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và tổ chức thi hành pháp luật. Vẫn còn tình trạng đùn đẩy, không dám làm, sợ sai, né trách nhiệm của một bộ phận cán bộ công chức. Chính phủ chưa xác định kịp thời xử lý nghiêm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc để xảy ra tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết….

Nhấn mạnh việc triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội khóa XV, nhất là luật, nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 5 đòi hỏi nỗ lực cao hơn, quyết tâm lớn hơn và sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn nữa giữa các cơ quan, tổ chức nhằm đưa các quyết sách của Quốc hội vào cuộc sống, đóng góp thiết thực vào việc hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, hội nhập quốc tế, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thể chế và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước, các cơ quan, tổ chức hữu quan Trung ương và địa phương theo chức năng, nhiệm vụ của mình tiếp tục phát huy hơn nữa kết quả bài học kinh nghiệm và những thành tựu đã đạt được, khắc phục những hạn chế, quán triệt đầy đủ yêu cầu nhiệm vụ trọng tâm trong công tác thi hành đối với từng dự án luật, nghị quyết được thong qua từ đầu nhiệm kỳ đến nay và tại Kỳ họp thứ 5.

Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ 9 nhóm nhiệm vụ cần tập trung ưu tiên để đẩy mạnh triển khai hiệu quả các luật, nghị quyết của Quốc hội. Trong đó, tiếp tục quán triệt sâu sắc chủ trương, đường lối của Đảng tại văn kiện Đại hội XIII, các nghị quyết, kết luận của Trung ương, tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương, trách nhiệm trong công tác tổ chức thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì Hội nghị

Chính phủ tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội; tập trung chỉ đạo quyết liệt, bảo đảm nguồn lực và các điều kiện cần thiết cho công tác thi hành pháp luật; kịp thời ban hành kế hoạch triển khai thi hành các luật và nghị quyết được Quốc hội thông qua. Có giải pháp quyết liệt hơn nữa, khắc phục cho được tình trạng nợ đọng chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, nghị quyết; chú trọng nâng cao chất lượng các văn bản quy phạm pháp luật.

Thực hiện nghiêm túc, khẩn trương rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật theo yêu cầu tại Nghị quyết về Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV. Tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý đi đôi với tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát. Khắc phục kịp thời, hiệu quả tình trạng đùn đẩy, né tránh, thiếu trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ công chức, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tăng cường cải cách hành chính. Tập trung trung hoàn thành Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 và năm 2024 gắn với tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm các nhiệm vụ, luật pháp còn lại của cả nhiệm kỳ.

Tiếp tục nâng cao tính chủ động, trách nhiệm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội trong theo dõi, đôn đốc và giám sát Chính phủ, các cơ quan, tổ chức hữu quan tổ chức triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội; chú trọng giám sát việc ban hành văn bản quy định chi tiết, kể cả về tiến độ và chất lượng văn bản. Các đoàn đại biểu Quốc hội, các đại biểu Quốc hội tiếp tục đẩy mạnh giám sát công tác thi hành pháp luật, triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội tại địa phương; quan tâm giám sát việc ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy định chi tiết thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội.

Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các cấp, đặc biệt là tại các địa phương thực hiện thí điểm theo các nghị quyết của Quốc hội tiếp tục nâng cao tính chủ động, trách nhiệm và sáng tạo, linh hoạt trong tổ chức thực hiện quy định pháp luật ở địa phương.

Việc tổ chức Hội nghị về công tác triển khai các luật, nghị quyết của Quốc hội là một điểm mới trong hoạt động của Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội đề nghị trên cơ sở kết quả của hội nghị, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, chính quyền địa phương, các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu, tổ chức các hội nghị hoặc hình thức phù hợp nhằm quán triệt, triển khai nội dung cụ thể của các luật, nghị quyết do Quốc hội ban hành thuộc trách nhiệm triển khai hoặc liên quan trực tiếp tới cơ quan, tổ chức, địa phương mình.