Rải tiền lẻ làm mất sự tôn nghiêm nơi thờ tự

Nên thể hiện sự tôn nghiêm nơi thờ tự và sử dụng đồng tiền có văn hóa

Ngoài đồ lễ, hương, hoa quả… để dâng lên thần, Phật, việc người dân thường mang theo tiền lẻ như một vật “bất ly thân” khi đi chùa đã trở thành thông lệ rất nhiều năm qua. Thay vì bỏ tiền trực tiếp vào hòm công đức, không ít người để ngay trên đĩa lộc, ban thờ… thậm chí nhét cả vào tay, chân đức Phật gây phản cảm.

Theo Hòa thượng Thích Thanh Nhã, truyền thống đi lễ chùa đầu năm, cúng dường Tam bảo, tùy duyên công quả để tạo phúc cho gia đình là truyền thống đẹp của người Việt. Tuy vậy, việc rải tiền lẻ lên ban thờ là một hành động sai lầm, làm mất đi sự tôn nghiêm, thanh tịnh của nơi thờ tự. Không những thế, còn gây mất an ninh, tạo điều kiện cho các đối tượng xấu trộm cắp.

Nhà nghiên cứu văn hóa TS. Nguyễn Viết Chức lại cho rằng, việc dâng “tiền giọt dầu” khi lễ phật là nhu cầu có thật nhưng nhu cầu này đang bị nhiều đối tượng lợi dụng trắng trợn để buôn bán, trục lợi trong hoạt động tâm linh. Ngoài ra, tiền lẻ khi vào chùa vốn được xem là tiền đèn hương cho những người tu hành thì lại biến thành tiền hối lộ thần, Phật thì hoàn toàn không tốt. “Nhiều người còn cài tiền lẻ vào tay Phật, nhìn rất phản cảm. Tôi rất buồn khi thấy cảnh người dân nhét tiền lẻ vô tội vạ, ở khắp mọi nơi trong chùa. Đi lễ chùa cần chuẩn bị một cái tâm của mình thật trong sáng. Tâm thành thì mọi điều mình mong muốn đều có thể đạt được”, TS. Nguyễn Viết Chức cho hay.

Để giữ cho chùa chiền được tôn nghiêm, thanh tịnh, Hòa thượng Thích Thanh Nhã khuyên người đi lễ chùa cần nâng cao ý thức, không hùa theo đám đông. Tiền công đức nên được đặt vào hòm công đức hoặc gửi ở các bàn ghi công đức được bố trí tại các chùa. Đây vừa là hành động có văn hóa, thể hiện được sự thành kính, vừa tránh được tình trạng lộn xộn, để tiền công đức được bảo quản và sử dụng đúng mục đích.

Tình trạng rải tiền lẻ vẫn tràn ngập ở các điểm thờ tự

Vẫn còn dịch vụ đổi tiền lẻ "ăn chênh"

Cùng với nhu cầu tiền lẻ để đi chùa ngày càng tăng của người dân dịp năm mới, các dịch vụ đổi tiền lẻ, “ăn chênh” vẫn ngang nhiên tiếp diễn dù năm nay là năm thứ 6 Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện chủ trương không đưa các loại tiền mới in từ 5.000 đồng trở xuống và là năm đầu tiên không đưa tiền mệnh giá 10.000 đồng mới ra lưu thông dịp Tết Nguyên đán.

Ngay từ đầu tháng Giêng, những địa điểm tâm linh nổi tiếng phía Bắc như Phủ Tây Hồ, chùa Quán Sứ, chùa Trấn Quốc, đền Quán Thánh (Hà Nội), đền Bà Chúa Kho (Bắc Ninh), Yên Tử (Quảng Ninh)… đã đón một lượng rất lớn du khách thập phương đến thắp hương, chiêm bái.

Ngoài các mặt hàng như đồ lễ, hương, hoa, nhiều cửa hàng cũng có luôn dịch vụ đổi tiền lẻ công khai. Theo đó, từng xấp tiền lẻ mới tinh với mệnh giá từ 500 – 10.000 đồng được bó lại bằng dây chun, xếp chồng lên nhau đặt cạnh món đồ khác của cửa hàng. Đi dọc con đường từ nơi gửi xe cho đến cổng đền, chùa, du khách thường xuyên được các chủ cửa hàng mời vào mua lễ và đổi tiền lẻ.

Mức độ “ăn chênh” được các cửa hàng đưa ra dao động từ 10 – 30%. Với loại tiền có mệnh giá 1.000 đồng, mức chênh là “10 ăn 8” (đổi 100.000 đồng sẽ chỉ được 80.000 đồng). Riêng mệnh giá 500 đồng có mức chênh cao hơn cả (khoảng 35%), đổi 100.000 đồng sẽ chỉ nhận lại 70.000 đồng.

Dù giá chênh cao ngất ngưởng nhưng nhiều khách đi chùa vẫn phải “cắn răng” vào đổi nếu lỡ đến chùa mà quên không mang tiền lẻ. Anh Tô Thắng (Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết, từ nhiều năm nay anh và gia đình thường phải chấp nhận mức chênh “cắt cổ” khi đổi tiền lẻ tại cổng chùa. “Vì trong chùa thường có nhiều ban thờ, đôi khi tôi không mang theo đủ nên phải ra cổng đổi thêm. Dù phí cao nhưng cần tiền đặt lễ cầu may nên tôi cũng đành chấp nhận”, anh Thắng nói.

Còn theo chị Ngọc Mai (Cầu Giấy, Hà Nội), cách đây vài năm giá chênh lệch không nhiều nên chị thường có thói quen đến lễ mới đổi tiền lẻ. Nhưng năm nay giá chênh ngày càng leo thang nên tôi phải nhờ bạn bè, người quen đổi tiền từ nhà. Năm nào tôi cũng phải đổi từ 500.000 – 1.000.000 đồng tiền mệnh giá 2.000 – 5000 đồng dành riêng cho việc đi lễ chùa đầu năm”, chị Mai chia sẻ.

Không chỉ xuất hiện nhan nhản tại các cổng đền, chùa… dịch vụ đổi tiền lẻ còn khá phổ biến trên các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo… Ngay từ trước Tết Nguyên đán, nhiều nhóm mua bán trên Facebook không thiếu những lời rao đổi tiền lẻ như: Phục vụ nhu cầu tiền lẻ của các anh, chị em đi lễ đi hầu; Tiền mới nguyên cọc, nguyên series, giá chênh vừa phải...

Mặc dù các lực lượng chức năng liên ngành quản lý thị trường, thanh tra văn hóa, công an ra quân xử lý nhưng có vẻ như tình trạng đổi tiền lẻ "ăn chênh lệch" vẫn diễn ra. Do đó, vẫn cần sự tích cực tuyên truyền hơn nữa cùng với việc xử lý mạnh tay của các lực lượng chức năng để hiện tượng rải tiền lẻ phản cảm không diễn ra ở các lễ, hội đầu năm.