Sản xuất nông nghiệp gắn với thị trường

Dư địa đầu tư nông nghiệp lớn

Nằm ở trung tâm Tây Nguyên, Đắk Lắk có diện tích đất sản xuất nông nghiệp lớn nhất nhì cả nước với 650 nghìn ha. Bên cạnh đó, tỉnh còn có 735 nghìn ha đất lâm nghiệp, khí hậu ôn hòa, địa hình đất sản xuất nông nghiệp bằng phẳng. Đặc biệt, Đắk Lắk có trên 300 nghìn ha đất đỏ Bazan màu mỡ, rất thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.

Về cây trồng chủ lực, Đắk Lắk hiện có trên 210 nghìn ha cà phê, 34 nghìn ha cao su, 32 nghìn ha hồ tiêu, trên 43 nghìn ha cây ăn quả, khoảng 110 nghìn ha lúa, 94 nghìn ha ngô; trên 14 triệu con con gia súc, gia cầm... Đây là những tiềm năng, điều kiện thuận lợi để phát triển sản xuất nông - lâm - thủy sản theo chiều sâu, tập trung, quy mô lớn, tích hợp đa giá trị, gắn với phát triển công nghiệp chế biến và tiêu thụ sản phẩm trên thị trường.

Cần hướng sản xuất nông nghiệp gắn với nhu cầu của thị trường

Theo ông Phạm Ngọc Nghị - Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, với tiềm năng, lợi thế sẵn có, trong giai đoạn 2020 - 2025, Đắk Lắk xác định một trong những nhiệm vụ trọng tâm là tập trung phát triển nông nghiệp theo tiêu chuẩn chất lượng cao; ưu tiên phát triển nông nghiệp hữu cơ gắn với nông nghiệp, du lịch, nông nghiệp công nghệ cao theo chuỗi giá trị, kết nối công nghiệp chế biến với thị trường, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương theo hướng bền vững. Để phát triển ngành kinh tế chủ lực này, trong những năm qua, tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết về tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng đưa sản phẩm nông nghiệp trở thành đầu vào của ngành công nghiệp chế biến sâu, có hàm lượng công nghệ cao, tạo ra sản phẩm đầu cuối nhằm nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Đắk Lắk cũng ban hành nghị quyết về xây dựng nông thôn mới, cùng với đó là các chính sách về khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn...

Với dư địa đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp còn rất lớn, Đắk Lắk đã chú trọng việc “trải thảm đỏ” mời gọi, đồng hành, tạo điều kiện thuận lợi cho các tập đoàn, doanh nghiệp, nhà đầu tư tâm huyết đến tìm hiểu, hợp tác đầu tư lâu dài, có hiệu quả bền vững vào lĩnh vực nông nghiệp tại địa phương. Theo đó, từ năm 2010 đến năm 2021 đã có 73 dự án với tổng số vốn đầu tư 4.350 tỷ đồng. Hiện, có 33 dự án đang làm hồ sơ thủ tục đầu tư với tổng vốn đầu tư khoảng 21.000 tỷ đồng. Ngoài ra, 109 dự án, đang được kêu gọi thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, chế biến nông-lâm - thủy sản với tổng vốn dự kiến khoảng 18.000 tỷ đồng.

Gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm

Đến nay, có thể nói nông nghiệp là lĩnh vực trọng điểm của Đắk Lắk và đã có bước phát triển rõ nét trong những năm qua. Theo đó, giá trị sản xuất ngành nông nghiệp năm 2021 đạt xấp xỉ 70 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 1,4 lần so với năm 2015; tốc độ tăng trưởng ngành nông nghiệp bình quân giai đoạn 2016 - 2020 đạt trên 5,64%/năm cao hơn 1,5 lần so với bình quân cả nước.

Dù đã có những thành công, tuy nhiên theo nhiều chuyên gia, Đắk Lắk cần chủ động chuyển đổi mạnh mẽ từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp; tạo dựng hệ sinh thái nông nghiệp có các doanh nghiệp, hợp tác xã và người nông dân gắn kết, xây dựng chuỗi ngành hàng nông sản đáp ứng yêu cầu của thị trường. Sản xuất nông nghiệp theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả gắn với nhu cầu thị trường, gắn kết nông nghiệp với lâm nghiệp ở những nơi có điều kiện...

Theo đại diện Công ty cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (Doveco), công ty và các doanh nghiệp trong Hiệp hội rau quả Việt Nam nói chung rất mong muốn đầu tư phát triển mạnh tại Đắk Lắk, theo định hướng “nông nghiệp sinh thái - nông thôn hiện đại - nông dân thông minh”. Hiện nay, Doveco đang có dự án sản xuất nông nghiệp với diện tích trồng trọt khoảng 10 nghìn ha tại đây, triển khai dưới hình thức ký hợp đồng liên kết phát triển nguyên liệu với các hợp tác xã, thương lái, bà con nông dân, các doanh nghiệp đang đóng chân trên địa bàn. Doanh nghiệp cam kết tiêu thụ 100% sản phẩm cho các bên tham gia. Phương châm xuyên suốt trong quá trình phát triển là tạo ra chuỗi giá trị. Trong đó, mắt xích quan trọng là xây dựng được mối liên kết chặt chẽ, sâu rộng, bền vững với bà con nông dân để tạo ra vùng nguyên liệu hiện đại, chất lượng cao, không ngừng nâng cao đời sống của bà con nông dân ở địa phương.

Để phát triển bền vững nông nghiệp hàng hóa tập trung, gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa của các cơ quan chức năng, đặc biệt là bà con nông dân và doanh nghiệp. Giữa các bên phải có sự hợp tác liên kết gắn bó lâu dài, chia sẻ lợi tức trong từng khâu từ xây dựng vùng nguyên liệu, dịch vụ khoa học kỹ thuật đến chế biến, để các bên cùng đồng hành...

Ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, Đắk Lắk cần nỗ lực hơn nữa trong cải thiện môi trường đầu tư; áp dụng cơ chế hợp tác công tư, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư, ưu tiên thực hiện các công trình cấp thiết, có tính lan tỏa cao; đẩy mạnh công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng hạ tầng thiết yếu; đào tạo nguồn nhân lực; đặc biệt chú trọng cải cách thủ tục hành chính bảo đảm công khai, minh bạch, nhằm tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp. Bên cạnh đó, cần tăng cường xúc tiến kêu gọi các doanh nghiệp, tập đoàn lớn, đối tác chiến lược đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Nâng cao năng lực nghiên cứu, dự báo, kết nối thị trường để định hướng sản xuất và quảng bá thương hiệu, xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp. Chú trọng xây dựng các kênh tiêu thụ, kết nối cung cầu giữa vùng sản xuất với hệ thống phân phối ở trong và ngoài nước.