Siết chặt hoạt động kinh doanh đa cấp

	Cảnh báo kinh doanh đa cấp thông qua ứng dụng Limbic Arc
	Tăng tính răn đe trong quản lý bán hàng đa cấp
	Cảnh giác với kinh doanh đa cấp trái phép núp bóng công nghệ cao 'Robot AI'

Theo số liệu của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương), tính đến nay, trên thị trường có 22 doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận kinh doanh theo phương thức đa cấp hoạt động hợp pháp, tập trung chủ yếu tại một số thành phố lớn như: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, với hơn 800 nghìn người tham gia, kinh doanh hơn 7.000 mặt hàng.

Doanh thu của ngành bán hàng đa cấp vẫn liên tục tăng trưởng. Năm 2020, doanh thu ngành bán hàng đa cấp đạt hơn 15.438 tỷ đồng, tăng 22,8% so với năm 2019. Năm 2021, doanh thu ngành đạt hơn 19.000 tỷ đồng, tiếp tục tăng 24% so với năm 2020.

Đóng góp của ngành vào nguồn thuế nộp ngân sách nhà nước cũng tăng mạnh, năm 2021, số thuế nộp ngân sách thống kê đạt là 2.819 tỷ đồng, tăng 35,1% so với năm 2020.

Cần nâng cao toàn diện hiệu quả công tác quản lý nhà nước, đảm bảo môi trường hoạt động cho các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp hợp pháp.

Bên cạnh những mặt tích cực như trên, trong thời gian qua, hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp cũng xuất hiện những diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ổn định môi trường kinh doanh, cũng như gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho người tham gia, gây bức xúc trong dư luận xã hội, tác động tiêu cực đến tình hình an ninh trật tự xã hội.

Điển hình như những sai phạm của Công ty TNHH Homeway Việt Nam (địa chỉ trụ sở chính: 204/131/12 đường An Dương Vương, Phường 16, Quận 8, TP. Hồ Chí Minh) vừa bị Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (CT&BVNTD) ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, với số tiền phạt là 395 triệu đồng, về các hành vi vi phạm: Không sử dụng hệ thống công nghệ thông tin quản lý người tham gia bán hàng đa cấp đã đăng ký với cơ quan có thẩm quyền; Không cập nhật thường xuyên trang thông tin điện tử bằng tiếng Việt để cung cấp thông tin về doanh nghiệp và hoạt động bán hàng đa cấp của doanh nghiệp đáp ứng quy định; Ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp với cá nhân không đủ điều kiện tham gia bán hàng đa cấp theo quy định... Đồng thời, cục này cũng đã quyết định thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp của công ty, buộc công ty phải chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp kể từ ngày 16/11/2022.

Mới đây, ngày 20/12/2022, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cũng vừa thông báo kết quả thanh tra việc chấp hành pháp luật về kinh doanh theo phương thức đa cấp đối với 3 công ty là Công ty TNHH MTV New Image Việt Nam, Công ty TNHH MTV Thương mại Dịch vụ Hoằng Đạt và Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam, xử phạt 605 triệu đồng.

Cụ thể, Công ty TNHH MTV New Image Việt Nam, địa chỉ trụ sở chính tại tầng 4, số 4 Nguyễn Đình Chiểu, phường Đa Kao, quận 1, TP. Hồ Chí Minh, hoạt động bán hàng đa cấp tại tỉnh Phú Thọ khi chưa được Sở Công thương tỉnh Phú Thọ cấp xác nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp tại địa phương; Để người tham gia đa cấp quảng cáo sản phẩm trên các trang thông tin điện tử với các thông tin sai lệch về sản phẩm; Để người tham gia bán hàng đa cấp của công ty tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo mà không được công ty ủy quyền. Công ty đã bị phạt với số tiền 170 triệu đồng.

Tương tự, Công ty TNHH MTV Thương mại dịch vụ Hoằng Đạt đã không thực hiện đúng thủ tục sửa đổi bổ sung giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp với cơ quan có thẩm quyền, xử phạt 85 triệu đồng. Công ty TNHH MTV Herbalife Việt Nam bị xử phạt vi phạm hành chính số tiền 350 triệu đồng do vận hành hệ thống công nghệ thông tin quản lý mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp không đúng với giải trình kỹ thuật khi đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp...

Ông Nguyễn Thế Hiệp - Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội chia sẻ, hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp hiện vẫn còn những tồn tại, hạn chế gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước như: việc giám sát các tổ chức hội nghị, hội thảo đào tạo của doanh nghiệp theo quy định còn gặp nhiều khó khăn; hồ sơ gửi đến Sở Công Thương không ghi số lượng và danh sách người tham gia, gây khó khăn cho công tác phối hợp quản lý, giám sát kiểm tra.

Bên cạnh đó, vẫn còn xảy ra tình trạng hoạt động kinh doanh lợi dụng mô hình đa cấp để lừa đảo đối với đối tượng không phải là hàng hóa như: hoạt động đầu tư tiền vào các dự án, tiền điện tử, tiền ảo… không thuộc phạm vi quản lý của Nghị định 40/2018/NĐ-CP, gây khó khăn trong công tác quản lý.

Sở Công Thương Hà Nội đã cùng các cơ quan có thẩm quyền thực hiện hàng loạt các biện pháp mạnh mẽ và đồng bộ về quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh đa cấp trên địa bàn TP. Hà Nội nhằm nâng cao toàn diện hiệu quả công tác quản lý nhà nước, đảm bảo môi trường hoạt động cho các doanh nghiệp kinh doanh đa cấp hợp pháp.

Sở Công Thương Hà Nội cảnh báo người dân nên tìm hiểu kỹ thông tin, không tham gia hoạt động kinh doanh đa cấp trái phép (nếu được chào mời) vì không có cơ sở để bảo vệ quyền lợi khi gặp thiệt hại để hạn chế tối đa các rủi ro, thiệt hại về vật chất và pháp lý.

Trong thời gian tới Sở tiếp tục phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước liên quan trên địa bàn tăng cường thông tin, tuyên truyền về pháp luật liên quan đến bán hàng đa cấp thông qua các hình thức: Hội nghị, hội thảo, tập huấn, đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của thành phố và trang web của các sở, ngành, các báo, đài… nhằm phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, cảnh báo về các dấu hiệu kinh doanh đa cấp không phép, đa cấp trá hình, qua đó giúp nâng cao nhận thức của người dân và hạn chế nguy cơ người dân tham gia vào các hệ thống này.