Tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng chất lượng, hiệu quả

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát tiển Nông thôn Trần Thanh Nam cho biết, tại Hội nghị thúc đẩy xuất khẩu nông lâm thuỷ sản diễn ra mới đây, 05 năm vừa qua (2020 - 2024) là giai đoạn với nhiều biến động phức tạp, khó lường về kinh tế, địa chính trị, cùng với đó là tác động nặng nề của đại dịch Covid-19 đã tạo ra nhiều thách thức cho phát triển kinh tế xã hội, các yếu tố địa chính trị và cạnh tranh gay gắt giữa các cường quốc đã có tác động ít nhiều đến nền kinh tế kinh tế Việt Nam, trong đó có ngành nông nghiệp nước ta và các hoạt động xuất nhập khẩu nông lâm sản và thủy sản.

Song, vượt qua tác động lớn của dịch bệnh, đứt gãy chuỗi cung ứng, giá cước vận tải tăng cao, các bộ ngành và địa phương, doanh nghiệp xuất khẩu đã chủ động phối hợp, đồng hành cùng vượt qua những khó khăn thách thức đó. Kết quả là xuất khẩu nông lâm sản và thủy sản của Việt Nam liên tục tăng trưởng từ 41,4 tỷ USD năm 2020 lên hơn 62 tỷ USD năm 2024. Có thể nói, đây là một năm bứt phá của nông nghiệp Việt Nam cả về sản xuất và xuất khẩu. Giá trị sản xuất tăng trưởng trên 3,2%.

Ảnh minh hoạ

Số liệu thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho thấy, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thuỷ sản ước đạt trên 62 tỷ USD tăng trên 18% so năm 2023, với 11 mặt hàng tiếp tục duy trì giá trị kim ngạch xuất khẩu trên 01 tỷ USD, trong đó có 07 mặt hàng đạt trên 03 tỷ USD (gỗ và sản phẩm gỗ ước 16,1 tỷ USD, rau quả ước 7,1 tỷ USD, gạo ước 5,7 tỷ USD, cà phê ước 5,4 tỷ USD, hạt điều 4,3 tỷ USD, tôm 3,8 tỷ USD, cao su ước 3,2 tỷ USD). Trong đó, xuất khẩu rau quả, gạo, cà phê, hạt điều và hạt tiêu đều có bước tăng trưởng hai con số như cà phê tăng 56,9%, hồ tiêu tăng 53,3%, cao su tăng 24,6%, gạo tăng 10,6%.

Tuy nhiên, trong thời gian tới những biến động về địa chính trị, xung đột quân sự và đặc biệt là việc tổng thống Donand Trump tái đắc cử sẽ đặt ra nhiều thách thức, trong đó các chính sách bảo hộ với rào cản thuế quan mức cao, các qui định kỹ thuật ngày càng cao và yêu cầu về phát triển xanh bền vững đang đặt ra cho nhiều quốc gia xuất khẩu nông lâm sản và thủy sản trong đó có Việt Nam.

Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, để giữ vững kết quả đạt được, cũng như thúc đẩy hơn nữa kim ngạch trong năm tới, cần tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp, ưu tiên thúc đẩy các ngành hàng như lúa gạo, thúy sản và rau quả theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả.

Đồng thời, đảm bảo sản xuất, nguồn cung các mặt hàng lương thực, thực phẩm trong nước dồi dào để góp phần kiểm soát lạm phát. Tích cực triển khai các nhiệm vụ, giải pháp của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao; hướng dẫn các địa phương phát triển nuôi trồng các đối tượng nuôi chủ lực, nuôi biển, thực hiện nghiêm các qui định kỹ thuật trong xuất khẩu.

Bên cạnh đó, bổ sung cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển chế biến, phát triển các vùng nguyên liệu lớn, cụm liên kết sản xuất chế biến và tiêu thụ nông sản, nâng cao chất lượng, giá trị và năng lực cạnh tranh cho nông sản tại thị trường trong nước và quốc tế; xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng từng loại nông sản, gắn với phát triển hạ tầng logistics. Triển khai thực hiện Chiến lược Phát triển cơ giới hóa và chế biến nông lâm thủy sản đến năm 2030; trình ban hành Đề án Phát triển logistics gắn với vùng sản xuất, kinh doanh nông nghiệp; xây dựng bộ cơ sở dữ liệu chính xác, khách quan phục vụ công tác tham mưu chính sách phát triển chế biến,...

“Các cơ quan quản lý chức năng cần của Bộ cần tập trung công tác tháo gỡ rào cản và mở cửa thị trường xuất khẩu, quan tâm các thị trường mới, còn nhiều tiềm năng như các nước Hồi giáo Halal, Trung Đông, Châu Phi..., tích cực thực hiện các giải pháp đề nghị EU gỡ thẻ vàng đối với hải sản Việt Nam. Chú trọng xây dựng các tiêu chuẩn về sản xuất, chế biến và chất lượng sản phẩm phù hợp với yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế để nâng cao khả năng cạnh tranh và giá trị sản phẩm nông sản Việt Nam; khai thác tối đa những ưu đãi từ các hiệp định thương mại, bảo vệ thương hiệu, sản phẩm ở những thị trường truyền thống và mở rộng thị phần tại các thị trường tiềm năng” - Thứ trưởng Trần Thanh Nam chỉ đạo.

Về phía các doanh nghiệp cũng mong muốn được hướng dẫn, nâng cao nhận thức, tập huấn kỹ năng, năng lực sản xuất kinh doanh của người sản xuất, kinh doanh nông sản trong tiếp cận thông tin, sản xuất theo tín hiệu thị trường, bảo vệ thương hiệu sản phẩm trước những vụ kiện về phòng vệ và tranh chấp thương mại quốc tế, kết nối doanh nghiệp, tăng cường phổ biến thông tin, quy định thị trường và thị hiếu khách hàng, để góp phần đẩy mạnh kim ngạch và nâng cao giá trị hàng hoá nông lâm thuỷ sản xuất khẩu trong thời gian tới.