Tăng cường thanh tra, giám sát thị trường vàng

Nhà nước không bảo hộ giá vàng

Tại cuộc họp, Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà đã báo cáo về diễn biến thị trường vàng trong nước và thế giới; công tác quản lý nhà nước đối với thị trường vàng; đấu thầu cung cấp vàng miếng cho thị trường; việc triển khai thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, lãnh đạo Chính phủ đối với công tác điều hành giá vàng miếng…

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái họp với NHNN Việt Nam và các bộ, ngành liên quan về công tác quản lý thị trường vàng

Để tổ chức đấu thầu bán vàng miếng SJC tăng cung ra thị trường, với mức giá theo nguyên tắc thị trường, NHNN đã chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết theo đúng quy định tại Thông tư 06/2013/TT-NHNN ngày 12/03/2013 hướng dẫn hoạt động mua, bán vàng miếng trên thị trường trong nước của NHNN và quy định pháp luật liên quan. NHNN thực hiện công bố rộng rãi các thông tin liên quan đến việc đấu thầu, kết quả đấu thầu vàng miếng trên trang thông tin điện tử của NHNN.

Đến nay, NHNN đã tổ chức 6 phiên đấu thầu bán vàng miếng SJC tăng cung ra thị trường, trong đó có 03 phiên đấu thầu thành công với tổng khối lượng trúng thầu là 14.900 lượng. Riêng phiên đấu thầu ngày 14/5, có tới 8 thành viên trong đó có 3 doanh nghiệp và 5 TCTD trúng thầu với khối lượng 8.100 lượng. Từ thực tế các phiên đấu thầu cho thấy, nhu cầu mua vàng của các đơn vị được cấp phép kinh doanh vàng không nhiều. Qua quan sát thị trường những ngày qua, chỉ có hiện tượng người dân tập trung đông người một số thời điểm tại trụ sở chính của Công ty SJC, hay tại một số địa điểm TP. Hà Nội do địa bàn chật hẹp nên có mật độ đông người hơn, và không có hiện tượng tập trung đông người tại các địa phương, tổ chức khác cho thấy đây không phải là hiện tượng phổ biến. Thực tế, người dân tự quyết định việc nắm giữ vàng SJC hay vàng miếng khác, vàng nhẫn 99,99%. Do đó, nếu Chính phủ thay đổi chính sách quản lý đối với thị trường vàng, giá vàng giảm, người mua vàng chấp nhận rủi ro khi biến động.

Đại diện NHNN, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ, lãnh đạo TP.Hồ Chí Minh, Công ty SJC đã trao đổi về diễn biến giá vàng thế giới, giá vàng trong nước, nhất là giá vàng miếng SJC; cũng như phân tích nguyên nhân giá vàng miếng SJC trong nước chênh lệch cao so với giá vàng thế giới; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát thị trường vàng; sử dụng hóa đơn điện tử trong mua bán vàng; phòng chống buôn lậu vàng,... Qua đó đề xuất các giải pháp để quản lý thị trường vàng trước mắt và lâu dài.

Các ý kiến cho rằng, vàng không thuộc mặt hàng nhà nước bình ổn giá nên Nhà nước không can thiệp, bảo hộ giá, kiểm soát giá vàng. NHNN chỉ độc quyền sản xuất vàng miếng chứ không độc quyền kinh doanh vàng miếng.

Song vàng miếng là loại sản phẩm đặc biệt, vừa có tính chất hàng hóa, vừa có tính chất tiền tệ. Nhu cầu mua bán, trao đổi vàng miếng của người dân là chính đáng. Do đó, cần thiết bình ổn thị trường, để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các chủ thể; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật, đầu cơ, lũng đoạn thị trường vàng…

Các ý kiến cho rằng, vấn đề cấp bách hiện nay là triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong đó, tăng cung chỉ là một giải pháp. Ngoài ra cần phải tăng cường công tác tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm để giá vàng miếng SJC đỡ biến động mạnh. Đại diện Bộ Công an cho rằng, cần phải đánh giá một cách toàn diện thì mới đưa ra được giải pháp tối ưu, quản lý thị trường vàng hiệu quả, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa nhà nước, doanh nghiệp và người dân…

Về căn cơ, lâu dài, cần phải sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng bỏ độc quyền thương hiệu vàng miếng SJC. Chuyển sang quản lý vàng miếng là vàng chất lượng 9999. Còn vàng trang sức thì coi là hàng hóa bình thường.

Tăng cường thanh tra, giám sát thị trường vàng, xử lý nghiêm vi phạm

Bên cạnh tăng nguồn cung cho thị trường thông qua các phiên đấu thầu vàng, đại diện NHNN cho biết, NHNN nhận thấy, việc quản lý thị trường vàng và trách nhiệm của các bộ, ngành đã được quy định tại Nghị định 24, bởi vậy, đi đôi với các giải pháp can thiệp thông qua đấu thầu và các giải pháp từ phía NHNN, cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp khác từ phía các cơ quan bộ, ngành (Thủ tướng đã có công điện chỉ đạo). Bởi vậy, NHNN đã chủ động có văn bản gửi các Bộ: Công an, Công Thương, Tài chính để triển khai thực hiện công tác nắm tình hình, thanh tra, kiểm tra, giám sát… theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật như buôn lậu vàng qua biên giới, trục lợi, đầu cơ, thao túng, lợi dụng chính sách găm hàng đẩy giá của các tổ chức, cá nhân liên quan gây mất ổn định, an toàn thị trường vàng.

Do vậy, NHNN đã chủ động đề nghị thành lập Đoàn thanh tra liên ngành với thành phần tham gia của Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính. Hiện các đơn vị chức năng của NHNN đang tiến hành khảo sát thực tế để bảo đảm việc thanh tra hiệu quả. Tinh thần là thanh tra kỹ lưỡng, chặt chẽ theo đúng quy định của Nghị định 24/2012; kiên quyết làm rõ và xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến đầu cơ, làm giá…

Đại diện các bộ ngành, TP. Hồ Chí Minh cam kết sẽ tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về quản lý thị trường vàng, tăng cường kiểm tra, giám sát, chủ động đấu tranh xử lý nghiêm các vi phạm đầu cơ, thao túng thị trường vàng; tăng cường công tác truyền thông về quản lý thị trường vàng;…

Phát biểu kết luận cuộc họp Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá cao ý kiến phát biểu của đại diện các bộ ngành, TP. Hồ Chí Minh và Công ty SJC,… yêu cầu các bộ ngành, địa phương căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao, căn cứ vào các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các quy định của pháp luật triển khai ngay các biện pháp để giải quyết bất cập của thị trường vàng hiện nay; bảo đảm thị trường vàng vận hành ổn định với giá vàng miếng ở mức hợp lý.

Đối với NHNN Việt Nam, Phó Thủ tướng đề nghị tiếp thu đầy đủ các ý kiến tại cuộc họp, thu thập thêm thông tin, số liệu để đánh giá đầy đủ về cung – cầu; tình hình hoạt động kinh doanh vàng của các doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng,… để có giải pháp phù hợp, hiệu quả.

Về việc tiến hành thanh tra, kiểm tra thị trường vàng và hoạt động kinh doanh vàng, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương cử các cán bộ có năng lực, am hiểu thực tế tham gia Đoàn thanh tra liên ngành.

Phó Thủ tướng yêu cầu NHNN Việt Nam muộn nhất cuối tuần này phải công bố quyết định thanh tra; Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với NHNN Việt Nam và các cơ quan có liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao khẩn trương thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử trong hoạt động kinh doanh, mua, bán vàng; rà soát kiểm tra hóa đơn đầu vào, đầu ra. Đối với các đơn vị liên quan khác như lực lượng hải quan, biên phòng theo chức năng, nhiệm vụ tăng cường công tác phòng chống buôn lậu vàng, đảm bảo kiểm soát nhập lậu; Đề nghị các cơ quan, bộ ngành, địa phương qua thanh tra, kiểm tra thị trường vàng và hoạt động kinh doanh vàng nếu phát hiện vi phạm chuyển ngay hồ sơ cho cơ quan Công an xử lý theo quy định của pháp luật.