Tạo cơ hội cho doanh nghiệp: Cần tăng quyền tự do kinh doanh và chuyển mạnh sang cơ chế hậu kiểm

	Cơ hội cho doanh nghiệp Việt từ các nhà sản xuất lớn
	Sáng tạo và đón đầu cơ hội cho doanh nghiệp
	Bảo hiểm hưu trí tự nguyện: Cơ hội cho doanh nghiệp và người lao động

Ảnh minh họa

Tại tọa đàm, ông Trần Hữu Huỳnh, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) nhận định, đây là thời điểm quan trọng khi trong nước sắp diễn ra đại hội Đảng toàn quốc; trên thế giới đang trong bối cảnh dịch Covid-19 đã ảnh hướng lớn đến nền kinh tế và những thay đổi trong chiến lược sau cuộc bầu cử Mỹ.

“Việc nhìn nhận, đánh giá những sự thay đổi trong nước và quốc tế cần thường xuyên và tích cực, đồng thời mang tính dự báo. Vì vậy, những ý kiến của các chuyên gia sẽ là những tư vấn bổ ích đối với cộng đồng doanh nghiệp”, ông Trần Hữu Huỳnh mong muốn.

Chia sẻ tại đàm, ông Nguyễn Đình Cung, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, trọng tài viên VIAC đã chia sẻ một số điểm nổi bật của dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2020 – 2030. Bởi, theo ông Cung, đội ngũ lãnh đạo mới và những điểm mới trong chính sách nếu thực hiện được sẽ tạo ra những thay đổi lớn trong cải cách và phát triển kinh tế Việt Nam.

Theo đó, dự thảo Chiến lược 2020 – 2030 có 3 đột phá chiến lược gồm: thể chế, hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực và khoa học công nghệ.

Nói về đột phá thể chế, ông Nguyễn Đình Cung cho biết: Khác với trước đây, trọng tâm của đột phá thể chế là việc cải cách thủ tục tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh. Còn trọng tâm đột phá lần này đổi mới thể chế phân bổ nguồn lực, xây dựng phát triển các thị trường nhân tố sản xuất, đặc biệt là thị trường quyền sử dụng đất, lao động, khoa học công nghệ, sở hữu trí tuệ… Để những thị trường này đóng vai trò chủ yếu trong phân bố nguồn lực.

“Nguồn lực của nhà nước cần phải phân bổ theo nguyên tắc thị trường vào những dự án sẽ quyết định mức độ phân bổ của nguồn lực. Việc phân bổ nguồn lực đang là điểm nghẽn của nền kinh tế hiện nay, vì thể chế phân bổ nguồn lực đang hướng về xin - cho và thân hữu… dẫn đến một nền kinh tế chưa đạt được tăng trưởng cao”, ông Nguyễn Đình Cung nói.

Cũng theo ông Cung, lâu nay ta vẫn nhấn mạnh doanh nghiệp phải làm theo quy định. Điều này tạo ra cản trở lớn và rất rủi ro cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải được tự do làm theo cách của mình. Nếu mở được chỗ này, không gian tự do sẽ rất lớn và đảm bảo được sự an toàn trong kinh doanh. Vì nếu doanh nghiệp phải làm theo quy định thì cứ không quy định là doanh nghiệp không được làm, mà làm khác quy định thì có nguy cơ làm sai, sẽ bị xử phạt hành chính.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng chỉ ra những cơ hội cho doanh nghiệp về thương mại, đầu tư từ các FTA đã được ký kết thời gian qua, sức ép từ các thị trường nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam sẽ ngày càng gia tăng... Từ đó, các doanh nghiệp sẽ phải đáp ứng các tiêu chỉ ngày càng khắt khe về các vấn đề môi trường, lao động.

Theo TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh cho rằng, khi tham gia các FTA, nhất là EVFTA,TPP/CPTPP, Việt Nam tăng trưởng nhanh thông qua xuất khẩu và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh khác; làm gia tăng thu hút đầu tư, nhất là FDI; là chất xúc tác tạo ra áp lực để hoàn thiện cơ chế, chính sách, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ngày càng gần hơn với tiêu chuẩn quốc tế và trở thành một trong những “vùng trũng” về thu hút đầu tư FDI; cách thức cơ cấu lại nền kinh tế; đa dạng hóa và giảm thiểu rủi ro thị trường…

Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng đối mặt nhiều rủi ro và bất định hơn. Theo đó, không ít quốc gia theo chủ nghĩa bảo hộ, doanh nghiệp ngoài việc tận dụng tốt cơ hội thị trường thì phải đánh giá đúng, đủ các nguy cơ, rủi ro và xây dựng chiến lược ứng phó linh hoạt.

TS. Võ Trí Thành cho rằng, việc cạnh tranh không chỉ là áp lực mà còn là động lực để doanh nghiệp cải thiện chất lượng, trình độ. Với bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và sự chuyển đổi nhanh chóng của số hóa, tốc độ nắm bắt thị trường của doanh nghiệp sẽ quan trọng hơn quy mô của doanh nghiệp, năng lực kết nối nguồn lực quan trọng hơn khả năng tài chính, cách vận dụng quan trọng hơn công nghệ đơn thuần.

Cùng chung quan điểm này, bà Đinh Ánh Tuyết, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Luật sư Thương mại Quốc tế (VBLC) cho rằng, với các hiệp định FTA mà Việt Nam đã tham gia ký kết, bên cạnh những lợi ích về mở cửa thị trường, thu hút đầu tư trực tiếp, đầu tư gián tiếp thì các sức ép cho cả doanh nghiệp và Chính phủ đều sẽ tăng lên.

“Các FTA thế hệ mới đặt ra những tiêu chuẩn cao hơn về môi trường, lao động… khiến cho chi phí tăng lên. Các doanh nghiệp chỉ có lựa chọn duy nhất đó là tuân thủ các cam kết. Nếu không tuân thủ, các nước sẽ áp dụng các biện pháp xử lý theo các quy định được các nước nội luật hóa”

Để biến thách thức thành cơ hội cho doanh nghiệp trong 5 năm tới, ông Nguyễn Đình Cung cho rằng, đột phá thể chế cần mở rộng quyền tự do kinh doanh, tháo bỏ những rào cản, đảm bảo quyền tự do kinh doanh của người dân, chuyển mạnh hơn sang cơ chế hậu kiểm.

“Hậu kiểm không có nghĩa là doanh nghiệp cứ làm trước rồi nhà nước kiểm tra sau mà là nhà nước chuyển sang quản lý theo rủi ro và theo mức độ tuân thủ của doanh nghiệp. Còn mở rộng quyền tự do kinh doanh là không chỉ cho doanh nghiệp được tự do làm cái gì mà còn được tự do làm như thế nào”, ông Nguyễn Đình Cung nói.