Thị trường mỹ thuật Việt đã rộng mở

	Hôm nay và của những ngày xưa nữa
	Cú hích cho mỹ thuật và nhiếp ảnh trẻ

Đáng mừng hơn nữa, gần đây một Trung tâm đấu giá tác phẩm nghệ thuật đầu tiên ở Việt Nam đóng tại quận Cầu Giấy, Hà Nội đã đi vào hoạt động do Công ty cổ phần bán đấu giá Lạc Việt quản lý. Có diện tích gần 1.000m2, trưng bày các tác phẩm nghệ thuật sắp được mang ra đấu giá, là nơi người dân có nhu cầu ký hợp đồng ủy quyền bán đấu giá hoặc tham quan triển lãm tài sản đấu giá, gặp gỡ, trao đổi về nghệ thuật.

Tại đây cũng sẽ tổ chức các phiên bán tài sản của tổ chức, cá nhân tự nguyện sử dụng hình thức bán đấu giá thay cho cách bán hàng thông thường, phổ biến trước đây. Mỗi phiên đấu giá có tối thiểu 5 tác phẩm nghệ thuật.

Việc đấu giá các tác phẩm mỹ thuật là bước ngoặt lớn cho thị trường mỹ thuật nước nhà

Trong dịp khai trương Trung tâm đấu giá nói trên, các tác phẩm mỹ thuật gồm đôi trâu tranh hùng (đồng khảm bạc, thế kỷ XX), cặp lọ Bát Tràng triều Nguyễn (gốm, thế kỷ XIX), châm thư tình huynh đệ (gỗ sơn thếp, đời nhà Nguyễn thế kỷ XIX), cặp chóe sứ Thanh triều (sứ, đời nhà Thanh, thế kỷ XIX), tranh sơn mài Tùng lộc Thành Lễ (thế kỷ XX) là 5 tác phẩm đầu tiên đã được đấu giá thành công.

Mặc dù mức giá bán của cả 5 tác phẩm được đưa ra đấu giá đều không cao so với giá khởi điểm nhưng cũng đã khẳng định được những bước đi đầu tiên của hoạt động đấu giá tác phẩm nghệ thuật tại Việt Nam. Ngày 28/10 tới đây, phiên đấu giá các tác phẩm nghệ thuật tiếp theo sẽ có 14 tác phẩm được chào bán với nhiều mức giá, từ vài triệu đến trên 100 triệu đồng.

Ngược dòng thời gian, cuối tháng 5/2016, 5 tác phẩm mỹ thuật trong phiên đấu giá cũng do Công ty cổ phần bán đấu giá Lạc Việt thực hiện đã tạo được thành công vang dội. Đặc biệt, chóe Tứ linh làm bằng chất liệu gốm của nghệ nhân Phạm Anh Đạo được bán với giá tiền tỷ.

Bên cạnh đó, chiếc tủ thờ chất liệu gỗ gụ (niên đại cuối thế kỷ XIX) thuộc sở hữu của họa sĩ Lê Thiết Cương được bán với giá 143 triệu đồng, tranh sơn dầu Bên dòng sông Đỏ (sáng tác năm 2016) của họa sĩ Đào Hải Phong đấu giá được 150 triệu đồng, tranh sơn dầu Hạnh phúc (sáng tác năm 2015) của Hoàng Phượng Vỹ bán được 65 triệu đồng và tranh sơn dầu, acrylic Tiên nữ vùng cao (sáng tác năm 2014) của họa sĩ Quách Đông Phương với 95 triệu đồng.

Tất cả các phiên đấu giá tác phẩm mỹ thuật vừa qua đều nhận được sự đánh giá cao của giới chuyên gia. Nhà nghiên cứu mỹ thuật Phan Cẩm Thượng cho rằng, việc đấu giá sẽ làm minh bạch hóa nguồn gốc tác phẩm, từ đó minh bạch hóa giá trị nghệ thuật đích thực của tác phẩm nghệ thuật, bảo vệ được các giá trị văn hóa đích thực của Việt Nam trên trường quốc tế.

Nhưng quan trọng hơn cả, các phiên đấu giá giúp kích thích sáng tạo nghệ thuật đích thực của các nghệ sĩ, từ đó tạo thêm cơ hội cho nghệ sĩ Việt vươn ra các sàn đấu giá quốc tế. Đấu giá tác phẩm mỹ thuật ở Việt Nam thời gian vừa qua đã không chỉ tôn vinh giá trị lao động, sự sáng tạo của tác giả, nghệ nhân cũng như các tác phẩm đỉnh cao mà còn mở lối cho việc phát triển thị trường mỹ thuật trong tương lai gần.

Họa sĩ Phạm Huy Thông lại nhận định, việc tổ chức phiên đấu giá các tác phẩm nghệ thuật ở nước ta là bước đệm quan trọng trong việc mua bán tranh. Cần phải có những phiên đấu giá tác phẩm nghệ thuật được tổ chức trong tương lai, tạo ra cú hích để chúng ta có thị trường mỹ thuật đúng nghĩa như các nước phát triển trên thế giới cũng như trong khu vực.

Điều này hoàn toàn đúng với thực tế, bởi nước ta được nhận định có nhiều tiềm năng để hình thành, tồn tại một thị trường mỹ thuật mạnh trong khu vực cũng như thế giới, song từ trước tới nay giới trong nghề cho biết chúng ta chưa có thị trường mỹ thuật đúng nghĩa.

Nguyên nhân thì nhiều, như ý kiến của họa sĩ Vi Kiến Thành – Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Triển lãm và Nhiếp ảnh, vì không được quan tâm, ủng hộ các tác phẩm nghệ thuật cũng như đội ngũ người sáng tác nên thị trường mỹ thuật không phát triển được.

Bên cạnh đó, chúng ta không có tổ chức, đơn vị đứng ra giám tuyển tác phẩm mỹ thuật, định lượng tác phẩm đó có giá trị đến đâu. Bên cạnh đó là tình trạng làm tranh giả tràn lan và công khai, người sáng tác phục vụ theo nhu cầu khách hàng để thu lợi nhuận là chính nên làm ảnh hưởng đến giá trị tác phẩm gốc.

Và đáng tiếc nhất chính là việc các tác phẩm có giá trị lại được người nước ngoài săn lùng và mua, còn người Việt lại chỉ mua tác phẩm như tranh, ảnh ít giá trị nghệ thuật để trang trí tư gia. Chính điều này dẫn tới việc “chảy máu nghệ thuật”, các tác phẩm người nước ngoài mua ở Việt Nam với giá thấp nhưng khi đem bán ở thị trường quốc tế thì mức giá cao gấp hàng chục, hàng trăm lần.

Tuy nhiên, với việc có được những phiên đấu giá vừa qua thành công tốt đẹp và ít nhất chúng ta đã có một trung tâm đứng ra tổ chức việc bán đấu giá tác phẩm, đó sẽ là chất kích thích, nền tảng để Việt Nam hướng tới thị trường mỹ thuật sôi động tương xứng với tiềm năng.