Thoát nghèo nhờ mua bán… quốc tịch

Giá mua bán quốc tịch của một số quốc gia trên thế giới

Một trong những quốc gia có chính sách nhập cảnh thoáng nhất thế giới hiện nay là đảo quốc nhỏ bé St. Kitts & Nevis ở vùng Caribê. Chỉ cần 250 nghìn USD là có thể mua được quốc tịch của quốc gia này, có hộ chiếu đi lại ở 132 quốc gia trên phạm vi toàn cầu, hạn chế tiết lộ thông tin tài chính và không bị đánh thuế thu nhập.

Dự án mua bán quốc tịch của St. Kitts & Nevis có tên Immigrant Investor Programs, gọi tắt IIP (Chương trình nhập cảnh nhà đầu tư) được khởi động từ năm 1994, khi đảo quốc này lâm vào khủng hoảng, ngành mía đường chủ lực của St. Kitts & Nevis làm ăn thua lỗ, nợ nần chồng chất.

St. Kitts & Nevis có tên chính thức là Liên bang Saint Kitts và Nevis, với dân số chỉ khoảng 48 nghìn người, cách Miami (Mỹ) về phía nam chừng 3 giờ bay. Chương trình IIP thực sự trở nên sôi động vào năm 2006 khi luật sư Christian Kalin người Thụy Sĩ, đề xuất chính phủ cải tiến chương trình nói trên và từ đây St.Kitts &Nevis thực sự nổi tiếng khắp thế giới.

Đơn giản, IIP không yêu cầu người đứng đơn phải đến định cư, mà có thể mua bán quốc tịch theo 2 cách: hoặc đầu tư vào các dự án bất động sản được chính phủ công nhận, hoặc đóng góp tiền cho tổ chức cải cách, đa dạng hóa ngành Mía đường (SIDF) của St. Kitts & Nevis.

Với chương trình IIP, St. Kitts & Nevis đã thoát nghèo một cách ngoạn mục và ra khỏi cuộc khủng hoảng tài chính nhanh nhất ở khu vực Caribe.

Theo tờ Bloomberg Markets, nhờ Kalin, St. Kitts & Nevis đã trở thành địa danh nổi tiếng, thoáng nhất thế giới về mua bán quốc tịch, cung cấp quyền công dân với giá phải chăng. Đặc biệt hơn, khi đã trở thành công dân St. Kitts & Nevis người thụ hưởng được hạn chế khi kê khai thông tin tài chính, nộp thuế thu nhập.

Sau sự kiện này nhiều quốc gia đã tìm đến với Kalin để học tập. Ý tưởng của Christian Kalin “không giống ai”, bởi việc mua bán quốc tịch bấy lâu mới chỉ giới hạn trong giới tỷ phú nhằm tránh rủi ro an ninh.

Sau St. Kitts & Nevis, nhiều nước đã học theo cách làm này, kể cả những quốc gia giàu có ở châu Âu. Ví dụ, nhờ sự tư vấn của Kalin, trong năm 2011 và 2013, Đảo Síp và Grenada đã áp dụng chương trình này. Năm 2014, chương trình được triển khai tại Malta-quốc gia nhỏ nhất của EU và hiện nay một loạt các nước khác như Albania, Croatia, Jamaica, Montenegro và Slovenia đã chính thức đề nghị Kalin tư vấn giúp.

Điểm nhấn của IIP là sự mềm dẻo, nới lỏng chính sách để người nước ngoài có thể hưởng những quyền lợi công dân thông qua việc đầu tư tài chính. Đây là xu thế hợp với bối cảnh kinh tế thị trường như hiện nay. Với những thành công tại St. Kitts & Nevis, tháng 11/2006, Kalin đã đưa Tập đoàn Henley&Partners nơi ông làm việc trở thành một thế lực hùng mạnh trong lĩnh vực biến quyền công dân thành hàng hóa, còn bản thân Christian Kalin đã trở thành chủ tịch tập đoàn này vào năm 2014 khi mới bước sang tuổi 42.

Chỉ tính riêng trong năm 2014, các nhà đầu tư đã chi khoảng 2 tỷ USD để mua quốc tịch và số tiền này sẽ tiếp tục tăng nhanh, giúp cho nhiều nước giàu lên nhanh chóng. Với tư cách trung gian, Henley & Partners của Kalin đã hỗ trợ nhiều chính phủ thu hút đầu tư nước ngoài qua chương trình IIP…

Tuy thế, IIP đang vấp phải nhiều phản ứng gay gắt của dư luận. Theo nhiều người thì chương trình này tạo ra công cụ giúp nhà giàu trốn thuế và dung túng tội phạm. Bên cạnh sự nhạy cảm về tội phạm, kể cả tiếp tay cho khủng bố, nhiều chính phủ quan ngại việc thả lỏng quản lý quốc tịch sẽ dẫn đến những hiểm họa khó lường cho an ninh toàn cầu.

Vì vậy, trong tháng 5/2014, Bộ Tài chính Mỹ đã cảnh báo về việc St. Kitts & Nevis cấp hộ chiếu cho những công dân Iran đang tìm cách tránh trừng phạt thương mại của nước này. Còn Canada cũng tuyên bố không cho phép công dân St. Kitts & Nevis nhập cảnh mà không có thị thực. Phản hồi những bất cập nói trên St. Kitts & Nevis đã cho thu hồi những hộ chiếu cũ, đổi lại hộ chiếu mới hoặc cấp hộ chiếu mới có ghi rõ các thông tin cá nhân, nhất là nơi sinh và tên tuổi đầy đủ.

Ngoài ra St. Kitts & Nevis còn tuyên bố không chấp nhận thanh toán bằng tiền ảo Bitcoin để hạn chế việc rửa tiền, chuyển tiền ra người ngoài...