Thúc đẩy nâng hạng để thu hút dòng vốn ngoại

Theo ông Dominic Scriven, đến thời điểm hiện tại, thị trường vốn Việt Nam nói chung đang tương đương 70% GDP, gồm thị trường trái phiếu Chính phủ, thị trường trái phiếu DN và thị trường cổ phiếu. Thị trường cổ phiếu đến nay đang tương đương 50% GDP, thời cao điểm lên khoảng 78% GDP. Với mục tiêu đến năm 2030 phải tương đương 120% GDP thì thị trường chứng khoán còn rất nhiều dư địa để phát triển.

Bình luận về tính ổn định của thị trường sau quá trình xử lý các hành vi vi phạm thời gian qua, ông Dominic Scriven cho biết, giá trị quan trọng nhất trên thị trường chứng khoán không phải là yêu tố tài chính mà uy tín, kinh nghiệm cũng như niềm tin của các nhà đầu tư, các DN, cơ quan của Nhà nước.

Trong 10 năm gần đây thị trường chứng khoán Việt Nam đã phát triển khá nhanh về lượng. Giá trị vốn hóa của thị trường chứng khoán cách đây 10 năm khoảng 35 tỷ USD nay đã hơn 250 tỷ USD, tăng gấp 8 lần trong 10 năm qua. Trong khi đó, cấu trúc về quản lý, về định chế, về quản trị rủi ro, nôm na là về chất lượng thì chưa phát triển tương ứng với tốc độ nhanh như vậy. Nên, dù trong 2 năm qua, các nhà đầu tư đã chịu nhiều khó khăn, song cần bình tĩnh và có tầm nhìn dài hạn để chấp nhận sự điều chỉnh để tương lai thị trường an toàn, hiệu quả và chất lượng hơn.

Đánh giá về chất lượng của DN niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, ông Dominic cho rằng có nhiều loại. Thứ nhất, Việt Nam có hơn 1.500 DN trên cả ba sàn. Trong đó, 70 DN hàng đầu chiếm 70% - 80% tổng giá trị vốn hóa toàn thị trường. “Chúng tôi khá hài lòng với những DN này khi thị trường hiện có khoảng 50 DN có giá trị vốn hóa trên 1 tỷ USD”, ông Dominic Scriven trao đổi trong Talk Show Phố Tài Chính trên VTV8.

Thứ hai về chất lượng quản trị, mô hình quản trị bền vững trong kinh doanh đã được chú trọng nhiều hơn. Thứ ba về phát triển kinh doanh, năm 2023 và năm 2024, vai trò của ngành tài chính trên thị trường chứng khoán rất lớn, vai trò của các ngành khác liên quan đến bất động sản, hay tiêu dùng sẽ vẫn còn đó những khó khăn…

Khuyến nghị giải pháp để thị trường chứng khoán Việt Nam thu hút được dòng vốn trong thời gian tới, ông Dominic Scriven cho biết, nhà đầu tư nước ngoài đều đánh giá tích cực đối với Việt Nam về nhiều mặt, bao gồm sự ổn định về kinh tế, tài chính, sự ổn định chính trị, xu hướng phát triển, và cả về mặt dân số và sức hấp dẫn của thị trường chứng khoán.

Tuy nhiên, vẫn tồn tại những thách thức khiến Việt Nam vẫn chưa thu hút được hết các nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, nếu Việt Nam giải quyết được các thách thức, đáp ứng các điều kiện nâng hạng thị trường chứng khoán, Việt Nam có thể thu hút được khoảng 50 tỷ USD. Vấn đề đặt ra là khả năng hấp thu dòng vốn vào và cho phép rút ra như thế nào, trong khi Việt Nam đang rất chú trọng đến mức độ ổn định.

Ở góc độ của một công ty quản lý quỹ, ông Dominic nhận thấy, việc tham gia vào các công ty niêm yết tại Việt Nam vẫn còn một số khó khăn, trong đó một trong những khó khăn đề cập khá nhiều là hạn chế về tỷ lệ sở hữu. Tuy nhiên, đây chỉ là một phần của vấn đề. Vấn đề chính là quy mô của các DN nhỏ và khả năng thanh khoản cổ phiếu của DN yếu. Bên cạnh đó cũng có những lý do khác liên quan đến cấu trúc của thị trường như nhà đầu tư nước ngoài phải chuyển tiền trước mới được giao dịch, hoặc một số công ty có website nhưng không đăng thông tin bằng tiếng nước ngoài… Vì vậy, ông Dominic cho rằng, nếu thị trường Việt Nam muốn thu hút 50 tỷ USD, hay có thể nhiều hơn thì phải dần dần giải quyết được những khó khăn này…