Thúc đẩy thực hành ESG để nền kinh tế phát triển bền vững

Chính sách về ESG đã đi trước

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Thanh Sơn, Giám đốc Trung tâm Đào tạo Hiệp hội Ngân hàng, việc áp dụng các tiêu chí ESG trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng đang được xem là một trong những xu hướng trên thế giới, đóng góp cho việc thực hiện những mục tiêu phát triển bền vững, góp phần giảm thiểu những tác động tiêu cực đến môi trường, thúc đẩy nền kinh tế bền vững và ngăn chặn nghèo đói.

Ông Nguyễn Thanh Sơn, Giám đốc Trung tâm Đào tạo Hiệp hội Ngân hàng phát biểu tại Hội thảo.

Theo đánh giá của Bloomberg Intelligence, tài sản ESG toàn cầu có thể đạt 50.000 tỷ USD vào năm 2025. Ở Việt Nam, yếu tố ESG đang ngày càng được cân nhắc đưa vào quyết định phân tích đầu tư, với mục đích cung cấp góc nhìn rộng hơn về rủi ro và cơ hội đầu tư vào cổ phiếu của một doanh nghiệp. Bên cạnh đó, thực hành ESG là một trong những điểm cộng giúp một doanh nghiệp có ưu thế trong việc thu hút vốn đầu tư lớn từ nước ngoài với những ưu đãi về lãi vay và điều khoản khác như phát hành trái phiếu xanh.

Tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành Thông tư 17 hướng dẫn thực hiện quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cho thấy nỗ lực đáng kể của cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình hội nhập xu thế chuyển đổi ESG của các Ngân hàng Trung ương.

Trước đó, NHNN đã ban hành Chỉ thị số 03/CT- NHNN ngày 24/3/2015 về thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh và quản lý rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng. Sau đó, lần lượt vào các năm 2018, 2019, NHNN đã phối hợp với IFC ban hành cuốn Sổ tay hướng dẫn các tổ chức tín dụng đánh giá rủi ro môi trường và xã hội đối với 15 ngành kinh tế có rủi ro cao nhất đối với môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng

“Những chính sách và quy định trên đây được xem như là những bước đi đầu tiên trong tiến trình tích hợp các tiêu chí ESG vào hoạt động ngành ngân hàng”, ông Nguyễn Thanh Sơn khẳng định.

Bà Đinh Hồng Hạnh, Phó Tổng Giám đốc, Lãnh đạo Dịch vụ Tài chính, Bộ phận Tư vấn ESG, Công ty Tư vấn PwC Đông Nam Á trình bày tham luận tại Hội thảo.

Ngân hàng tạo cơ hội

Từ thực tiễn hiện nay, bà Đinh Hồng Hạnh, Phó Tổng Giám đốc, Lãnh đạo Dịch vụ Tài chính, Bộ phận Tư vấn ESG, Công ty Tư vấn PwC Đông Nam Á đánh giá, doanh nghiệp ngành dịch vụ tài chính chủ yếu tiếp cận ESG là một hoạt động tuân thủ. Gần 1/3 số doanh nghiệp được khảo sát đặt ESG làm trọng tâm trong chiến lược kinh doanh của họ và từ đó phát triển tư duy tích cực chủ động về ESG; 27% doanh nghiệp đào tạo cho cấp hội đồng quản trị đã được tiến hành hoặc đang được lên kế hoạch; 49% doanh nghiệp đã thiết lập các chương trình đào tạo nội bộ; 27% doanh nghiệp cho biết, các chuyên gia chuyên ngành về ESG đã được tuyển dụng

Dẫu vậy, việc đưa các yếu tố ESG vào khung rủi ro vẫn gặp khó khăn mặc dù các cơ quan quản lý của Việt Nam đã thúc đẩy các quy định mới về ESG khi 73% khó khăn trong tích hợp các yếu tố ESG vào khung rủi ro hiện hữu của doanh nghiệp; 61% chất lượng công bố thông tin và nhận thức của đối tác về các yếu tố ESG còn thấp; 53% chưa có các quy định chính thức và rõ ràng…

Toàn cảnh Hội thảo.

Để giải ngân nguồn vốn cho các dự án có yếu tố ESG, ngân hàng rất cần những hệ thống quản lý môi trường và xã hội. Từng triển khai hệ thống này cho một ngân hàng lớn tại Việt Nam, bà Đinh Hồng Hạnh cho biết, hệ thống quản lý phải hiểu biết về các vấn đề môi trường và xã hội (E&S) ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và các cam kết đầu tư/tài trợ của mình; cam kết quản lý rủi ro môi trường và xã hội ở cấp quản lý cấp cao được truyền đạt rõ ràng trong toàn tổ chức; các chính sách, thủ tục và công cụ triển khai về quản lý môi trường và xã hội được trình bày rõ ràng, tích hợp vào các quy trình tín dụng và hệ thống quản lý rủi ro hiện có để hỗ trợ công tác thẩm định và giám sát liên tục; cơ cấu tổ chức/quản trị rủi ro E&S; các chương trình xây dựng năng lực, chuyển giao kỹ năng và kiến thức để thực hiện quản lý rủi ro E&S; năng lực duy trì, giám sát và tiếp tục xây dựng dựa trên nhận thức, kiến thức và kỹ năng về E&S trên cơ sở liên tục.

Để dịch vụ tài chính có yếu tố ESG đến gần hơn với khách hàng, ông Abhinav Mirsha, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Quản lý rủi ro, phụ trách Dịch vụ Tư vấn ESG, Công ty Tư vấn PwC Đông Nam Á cho rằng, đối với trái phiếu xanh, ngân hàng cần có các sáng kiến để truyền thông tới các doanh nghiệp và nhà thầu dự án về trái phiếu xanh; các chiến dịch tiếp thị quảng bá trái phiếu xanh cho các công ty; có ưu đãi tài chính cho việc áp dụng trái phiếu xanh sớm hơn; công tác quản lý, quy trình và hệ thống để quản lý dữ liệu ESG của khách hàng cũng cần được củng cố; việc quản trị và tuân thủ phương án cũng cần được quan tâm để điều chỉnh, bao gồm cả việc thoát vốn với những dự án không thực hiện theo các tiêu chí đã thỏa thuận…

Ngoài trái phiếu xanh, ông Nguyễn Đình Trung, Trưởng phòng Cấp cao dịch vụ tư vấn Quản lý rủi ro, phụ trách Dịch vụ Tư vấn ESG tại Việt Nam, Công ty Tư vấn PwC Đông Nam Á cũng khẳng định, ngân hàng cũng cần quan tâm nhiều hơn đến các khoản vay liên kết bền vững (SLL). Đối với bên cho vay, SLL là kênh huy động vốn hiệu quả cho các dự án có lợi ích về ESG; củng cố uy tín của tổ chức và khẳng định các cam kết bền vững của tổ chức đó; SLL có sự liên kết chặt chẽ giữa yếu tố bền vững và tài chính. Để hoạt động được SLL, ngân hàng thiết lập một số chỉ số bền vững đề đưa vào điều kiện của khoản vay và sau đó theo dõi liên tục; việc định giá khoản vay phải được hiệu chỉnh phù hợp để khuyến khích cải thiện ESG…