Thúc đẩy tín dụng hợp tác xã ở khu vực Nam Trung Bộ - Tây Nguyên

Tại phường Xuân Hương, tỉnh Lâm Đồng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Khu vực 10 và Ngân hàng Hợp tác xã vừa phối hợp tổ chức Hội nghị chuyên đề quỹ tín dụng nhân dân năm 2025 “Mục tiêu hoạt động của tổ chức tín dụng là hợp tác xã”.

Tham dự hội nghị có Ban Giám đốc NHNN Khu vực 10, lãnh đạo Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam và các chi nhánh tại Lâm Đồng, Bình Thuận, Bình Định, Đắk Lắk; đại diện Liên minh Hợp tác xã Lâm Đồng, Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam chi nhánh Khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, cùng đại diện các cơ quan an ninh kinh tế, chính quyền địa phương và lãnh đạo các Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) trên địa bàn…

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Bùi Huy Thọ, Giám đốc NHNN Khu vực 10 cho biết, đến cuối tháng 8/2025, khu vực có 60 QTDND đang hoạt động tại hai tỉnh Khánh Hòa và Lâm Đồng, với tổng cộng hơn 124 nghìn thành viên, tăng 5% so với năm 2024. Trong đó, thành viên cá nhân chiếm tới 95%, còn lại là hộ gia đình và pháp nhân.

Tổng dư nợ cho vay của toàn hệ thống đạt hơn 13 nghìn tỷ đồng, trong đó 99,9% là cho vay thành viên, phản ánh rõ đặc trưng hợp tác và tính cộng đồng của mô hình QTDND. Các khoản vay tập trung chủ yếu vào lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản chiếm 76%, tiếp đến là công nghiệp, xây dựng và thương mại, dịch vụ. Điều này cho thấy các quỹ đang phát huy vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng cho khu vực nông thôn, giúp người dân duy trì sản xuất, phát triển kinh tế hộ và tạo sinh kế bền vững.

Hội nghị chuyên đề quỹ tín dụng nhân dân năm 2025 “Mục tiêu hoạt động của tổ chức tín dụng là hợp tác xã”, do NHNN Khu vực 10 và Ngân hàng Hợp tác xã phối hợp tổ chức.

Bên cạnh đó, nguồn vốn huy động từ dân cư tiếp tục tăng trưởng tích cực, giảm dần sự phụ thuộc vào nguồn vay từ Ngân hàng Hợp tác xã. Đây là tín hiệu tích cực, thể hiện niềm tin của người dân đối với hệ thống QTDND ngày càng được củng cố.

Thời gian qua, cơ cấu tổ chức của các quỹ tín dụng đã được kiện toàn theo hướng tách bạch giữa quản lý và điều hành, tăng cường kiểm soát rủi ro, giảm thiểu xung đột lợi ích. Các quy định nội bộ được ban hành đầy đủ hơn, đáp ứng yêu cầu pháp lý và nâng cao tính minh bạch trong hoạt động.

Theo bà Trần Thị Thanh Lan, Chủ tịch HĐQT QTDND B’Lao (Lâm Đồng), đơn vị luôn duy trì chính sách lãi suất hài hòa, vừa đảm bảo lợi ích của người gửi tiền, vừa hỗ trợ các thành viên vay vốn. Việc tuân thủ nghiêm túc các giới hạn cho vay và tỷ lệ an toàn vốn đã giúp quỹ hoạt động ổn định, vượt chỉ tiêu kế hoạch năm.

Trong khi đó, tại QTDND Di Linh, ông Đoàn Hùng, Giám đốc quỹ cho biết đơn vị tập trung nguồn lực cho vay lĩnh vực sản xuất nông nghiệp chủ lực như trồng cà phê, cải tạo vườn cây, chăn nuôi, kinh doanh nhỏ... Các gói vay ưu đãi được thiết kế phù hợp với chương trình chuyển đổi cây trồng và phát triển nông nghiệp công nghệ cao, đồng thời áp dụng lãi suất linh hoạt dựa trên lịch sử tín nhiệm của thành viên.

Lễ ký kết quy chế phối hợp cung cấp và trao đổi thông tin giữa NHNN khu vực 10 và Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam.

Nhiều QTDND đã và đang quan tâm đầu tư, nâng cấp trụ sở, trang thiết bị, hệ thống giám sát an ninh, lưu trữ dữ liệu, đảm bảo an toàn kho quỹ theo quy định của NHNN. Hệ thống công nghệ thông tin cũng được chú trọng với phần mềm nghiệp vụ CoreBanking, đường truyền tốc độ cao, máy chủ và thiết bị sao lưu dữ liệu. Đáng chú ý, một số quỹ còn mạnh dạn ứng dụng các công cụ số hiện đại như ChatGPT Pro, Google Drive, Make.com... để tự động hóa và nâng cao hiệu suất công việc.

Song song, với nỗ lực của các quỹ, Ngân hàng Hợp tác xã các chi nhánh trong khu vực cũng đã thực hiện tốt vai trò “ngân hàng của QTDND”, đảm bảo cung cấp vốn kịp thời, hỗ trợ lãi suất, giám sát và tư vấn nghiệp vụ, giúp các quỹ hoạt động an toàn và hiệu quả hơn. Công tác đào tạo, chuyển đổi số cũng được đẩy mạnh, tạo điều kiện để hệ thống QTDND từng bước hiện đại hóa.

Những thách thức còn tồn tại

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, hệ thống QTDND ở khu vực vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Quy mô tài chính còn nhỏ, năng lực quản trị và nhân sự hạn chế khiến việc triển khai các tiêu chuẩn công nghệ thông tin, bảo mật và kiểm soát rủi ro còn nhiều bất cập.

Cơ cấu tổ chức của các quỹ tín dụng nhân dân đã được kiện toàn theo hướng tách bạch giữa quản lý và điều hành, tăng cường kiểm soát rủi ro, giảm thiểu xung đột lợi ích.

Phần lớn thành viên QTDND là nông dân, tiểu thương ở khu vực nông thôn, nên mức độ hiểu biết về nghiệp vụ tài chính - ngân hàng còn hạn chế. Việc tham gia giám sát hoạt động của quỹ vì thế chưa thực sự hiệu quả. Bên cạnh đó, sản phẩm dịch vụ của QTDND còn đơn điệu, chủ yếu là huy động và cho vay, chưa có nhiều dịch vụ tài chính gia tăng, dẫn đến sức cạnh tranh thấp so với các ngân hàng thương mại.

Một số quỹ còn gặp khó trong xử lý nợ xấu, do khách hàng chây ỳ, rời địa phương hoặc tài sản bảo đảm khó thanh lý. Công tác thi hành án chậm, trong khi công tác truyền thông, tiếp cận khách hàng trẻ qua kênh số còn yếu, khiến lượng thành viên mới tăng chậm, nguy cơ già hóa thành viên ngày càng rõ nét…

Trước những khó khăn trên, theo Giám đốc NHNN Khu vực 10 Bùi Huy Thọ, trong thời gian tới, đơn vị tiếp tục triển khai nghiêm túc các văn bản chỉ đạo của NHNN về hoạt động QTDND; tăng cường công tác thanh tra, giám sát rủi ro, đặc biệt đối với các quỹ yếu kém, có dấu hiệu vi phạm. NHNN Khu vực 10 cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với chính quyền các địa phương để phát hiện, xử lý sớm những vấn đề phát sinh, không để xảy ra điểm “nóng”, mất an toàn hệ thống.

Nhiều gói vay ưu đãi của các quỹ tín dụng nhân dân được thiết kế phù hợp với chương trình chuyển đổi cây trồng và phát triển nông nghiệp công nghệ cao...

Về phía Ngân hàng Hợp tác xã, nhiệm vụ trọng tâm là tiếp tục đóng vai trò đầu mối trong việc kiểm tra, kiểm toán, hỗ trợ thanh khoản, điều hòa vốn, cũng như đào tạo nhân sự, giúp QTDND phát triển sản phẩm tài chính hiện đại, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thành viên.

Hỗ trợ cho các quỹ, cơ quan chức năng ở các địa phương cũng cần đẩy mạnh tuyên truyền về bản chất hợp tác, tương trợ của mô hình tín dụng nhân dân, nhằm thu hút thêm thành viên, củng cố niềm tin cộng đồng. Đồng thời, phối hợp xây dựng cơ chế trao đổi thông tin, hỗ trợ công tác thu hồi nợ, xử lý tài sản đảm bảo, đảm bảo an ninh trật tự tại các quỹ...

Về phần mình, các QTDND cần chủ động xây dựng chiến lược phát triển dài hạn, tái định vị vai trò, mở rộng cộng đồng thành viên, phát huy tính hợp tác, chia sẻ lợi ích và trách nhiệm trong cộng đồng. Cùng với đó, nâng cao năng lực quản trị, đào tạo đội ngũ kế cận, tiết giảm chi phí để hạ lãi suất cho vay, tăng khả năng cạnh tranh, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý tài chính, kế toán và dịch vụ khách hàng.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa NHNN Khu vực 10, Ngân hàng Hợp tác xã, chính quyền địa phương và hệ thống QTDND trên địa bàn được kỳ vọng sẽ tạo thành nền tảng vững chắc giúp mô hình tín dụng hợp tác xã phát triển an toàn, hiệu quả và bền vững hơn. Qua đó, tiếp tục khẳng định vai trò của QTDND như một “bệ đỡ” tài chính cho hàng vạn hộ dân, góp phần xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên trong giai đoạn mới.