Thực hiện thu phí hạ tầng cảng biển

Trước đó, lãnh đạo Sở Tài chính TP.HCM đã đề nghị thực hiện việc thu phí theo mức do Sở Giao thông - Vận tải đề xuất được thí điểm trong 1 năm, sau đó đánh giá lại việc thu phí và tổng hợp chi phí đã phát sinh thực tế để đề xuất mức thu phù hợp theo quy định.

Xe container ra vào cảng sẽ là đối tượng thu phí

Theo Sở Giao thông - Vận tải, cảng biển TP.HCM là cảng biển tổng hợp đầu mối khu vực loại 1- đóng vai trò chủ đạo kết nối vận tải hàng hải của khu vực Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Tại TP.HCM, hệ thống cảng biển được phân loại thành 4 khu bến chính gồm khu bến cảng Cát Lái (7 bến cảng); khu bến cảng trên sông Sài Gòn (12 bến cảng); khu bến cảng Hiệp Phước (12 bến cảng); khu bến cảng Nhà Bè (11 bến cảng). Là khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam, TP.HCM coi hệ thống cảng biển là cốt lõi trong giao thương với sản lượng hàng hóa lưu thông qua các bến cảng cao nhất cả nước. Chỉ tính riêng khu cảng Cát Lái (thuộc top 30 cảng biển lớn nhất thế giới) đã đảm nhận 33% khối lượng hàng container xuất nhập khẩu của cả nước.

Thực tế trên đã tạo áp lực rất lớn lên kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng khu vực cửa khẩu cảng biển trên địa bàn TP.HCM. Hiện nay kết cấu cơ sở hạ tầng giao thông của đô thị cảng biển TP.HCM không đáp ứng kịp tốc độ tăng trưởng của sản lượng hàng hóa lưu thông qua cảng. Sự bất cập này gây ra tình trạng ùn tắc hàng hóa và ảnh hưởng đến hoạt động giao thông tại các khu vực lân cận, dẫn đến giảm hiệu quả hoạt động giao nhận hàng hóa trong khu vực cảng, tăng chi phí logistics, hạn chế phần nào năng lực cạnh tranh và sự phát triển của thành phố.

Theo Sở Giao thông - Vận tải TP.HCM, vừa qua, Đề án Phát triển kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2020 - 2030 đã được UBND TP.HCM, Thường vụ Thành ủy TP.HCM thông qua. Theo đó, vốn đầu tư cho ngành giao thông vận tải giai đoạn 2021-2030 là 970.654 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách là 477.704 (chiếm 49,21%) tỷ đồng, vốn khác từ trung ương, ODA, PPP là 492.950 tỷ đồng (chiếm 50,79%). Tuy nhiên, nguồn vốn ngân sách giai đoạn 2021-2026 chỉ đáp ứng 117.293/543.565 tỷ đồng (tương đương 24,6%). Trong điều kiện nguồn ngân sách khó khăn, các dự án đầu tư theo hình thức PPP chưa thu hút, huy động tài trợ nguồn vốn ODA hạn chế thì việc có thêm nguồn vốn đầu tư, bảo trì cho hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông khu vực cảng biển là vô cùng quan trọng.

Lãnh đạo Sở Giao thông - Vận tải TP.HCM cho rằng, trong 3 đô thị cảng biển hiện nay là Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM thì Hải Phòng đã xây dựng và sử dụng nguồn thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển để đầu tư xây dựng và bảo trì hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông. Với tình trạng khó khăn của ngân sách TP.HCM hiện nay, trong khi nhu cầu đầu tư xây dựng công trình kết cấu hạ tầng khu vực cửa khẩu cảng biển đáp ứng tốc độ tăng trưởng hàng hóa thông qua cửa khẩu cảng biển ngày càng lớn, thì việc xây dựng và áp dụng mức thu phí như trên tại đô thị cảng biển TP.HCM là hết sức cần thiết. Việc này sẽ tạo nguồn cho ngân sách thành phố nhằm tiếp tục đầu tư nâng cấp hệ thống hạ tầng giao thông bảo trì hệ thống công trình kỹ thuật, xã hội, công trình dịch vụ và tiện ích công cộng khu vực cửa khẩu và cảng biển, góp phần vào công cuộc phát triển của thành phố.

Trong khi đó, lãnh đạo VCCI TP.HCM cho rằng, cần tính toán lộ trình thu phí hợp lý vì theo đề xuất của Sở Giao thông - Vận tải TP.HCM nếu được HĐND TP.HCM thông qua vào tháng 12 thì việc thu phí sẽ được thực hiện vào tháng 5/2021. Lãnh đạo VCCI cho rằng, thời điểm này, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh đang gặp rất nhiều khó khăn do Covid-19 và cần có thời gian để phục hồi, vì thế không nên áp dụng việc thu phí trong năm 2021.

“Dự thảo Đề án cần phải giải đáp thỏa đáng được câu hỏi xung quanh như các công trình, kết cấu, cầu cảng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng nào được sử dụng; mức thu phí này đủ bù đắp đến đâu; phải chứng minh được việc thu phí sẽ mang lại hiệu quả cho các doanh nghiệp như thế nào...”, ông Nguyễn Hữu Nam, Phó Giám đốc Chi nhánh VCCI tại TP.HCM góp ý.